Trendy na rynku pracy: wzrost znaczenia CSR, mocniejszy wpływ sztucznej inteligencji i transformacja postaw pracowniczych

Jak wyglądał rynek pracy w 2023 roku i czego można się spodziewać w nadchodzących miesiącach? Na te pytania odpowiada Przegląd Wynagrodzeń i Trendów na Rynku Pracy Michael Page. Raport prezentuje najnowsze tendencje w zakresie wynagrodzeń, strukturę płac w różnych branżach, a także perspektywy rozwoju zawodowego w najważniejszych sektorach i prognozy rynkowe na rok 2024.

Wciąż mocny rynek pracownika

Polski rynek pracy przechodzi dynamiczną transformację, przy czym jest to nadal tzw. rynek pracownika, gdzie to właśnie zatrudniony w większym stopniu niż pracodawca kształtuje miejsce pracy. Jesteśmy dziś świadkami wielkiej przemiany kultury miejsca zatrudnienia. Jej przejawem są w szczególności rosnące oczekiwania kandydatów względem przyszłych pracodawców. Polacy przedkładają work-life balance i własne zdrowie psychiczne nad awans zawodowy. Aż 40% osób jest skłonnych odrzucić promocję w strukturach firmy, jeśli uważa, że będzie ona miała negatywny wpływ na ich samopoczucie. W konsekwencji, pracownicy niechętnie rezygnują z tego, co zyskali w okresie pandemii, czyli bardziej elastycznych godzin pracy oraz możliwości łączenia pracy zdalnej i stacjonarnej. Ponadto zdewaluowała się idea lojalności pracowniczej, która dziś ma już zupełnie inny wymiar.

Ja zwykle przytaczam przykład subskrypcji telewizyjnej. Jeszcze kilka lat temu kupowaliśmy płyty CD czy filmy video na płytach DVD, a dzisiaj wykupujemy subskrypcję na 48 godzin, oglądamy, po czym zapominamy o obejrzanym filmie – i podobnie jest z lojalnością pracowników. Nie zdarza się już dziś, że przychodzi pracownik, który deklaruje swoją lojalność na 5–10 lat, nie da się kupić tej jego lojalności. Długoterminowa relacja na linii pracownik–pracodawca skróciła się do relatywnie niedługiego okresu i obecnie zatrudniający mogą przewidzieć sytuację zaledwie na rok do przodu. Muszą być elastyczni, kreatywni, i o tę lojalność – swoistą „subskrypcję pracowniczą” – zadbać. To jest duża zmiana i ona będzie z nami przez najbliższe lata. Przy czym mówimy tu zwłaszcza o pokoleniu Z, Y, o tych młodych ludziach, którzy wchodzą na rynek pracy i zaczynają go na nowo kształtować.

Aby móc skutecznie rozwijać firmę i prowadzić efektywną rekrutację, niezbędna jest wiedza na temat potrzeb i oczekiwań kandydatów. Istotna dla obu stron jest m.in. rozmowa o wynagrodzeniu. Aż 42% aplikujących o pracę chciałoby, żeby ogłoszenia pracodawców zawierały informacje dotyczącą wysokości pensji. Zarówno kandydaci, jak i pracownicy, mają też duże oczekiwania związane z modelem świadczenia pracy.

Model hybrydowy to już nie jest benefit, tylko must-have. Pracownicy często wolą kosztem wynagrodzenia czy awansu mieć lepszy well-being i większe poczucie wolności, swobody. To jest znamienne, że dzisiejsi pracownicy wolą nawet poczekać

na duży awans, bo ważniejsze jest dla nich, żeby się dobrze czuli, mieli codzienny komfort wykonywania obowiązków służbowych. Obecnie koncentrują się oni bardziej na własnym dobrostanie. Życie prywatne przedkładają nad życie zawodowe i ten trend, jak wynika z naszych analiz, będzie się umacniał.

Skuteczny lider na wagę złota

W obliczu przeobrażeń rynkowych firmy potrzebują skutecznych liderów, którzy będą w stanie przyciągnąć i zatrzymać w organizacji najlepsze talenty. Zdaniem ekspertów, wyzwaniem w 2024 roku będzie raczej utrzymanie istniejących zespołów, niż pozyskanie nowych pracowników. Deficyt kompetencji liderskich to zadanie, z którym organizacje muszą się zmierzyć, jeśli chcą sprawnie funkcjonować w zmieniającej się rzeczywistości.

To będzie wymagać dużych pokładów empatii, bycia blisko biznesu, w ciągłym kontakcie z zespołem. Każda organizacja ma swój własny ekosystem i sztuką jest znalezienie właściwego balansu, co wymaga podejścia indywidualnego.

Każdy zespół motywuje coś innego i to jest prawdziwe wyzwanie dla lidera, żeby potrafić odczytać tę motywację. Kluczowa jest tu umiejętność słuchania, takiego autentycznego wsłuchiwania się w potrzeby drugiej strony.

W ciągłym procesie zmiany

Dzisiejszy świat biznesu stanął przed nowymi wyzwaniami. Firmy stały się bardziej aktywne w obszarze ESG i DEI. Społeczna odpowiedzialność biznesu oraz polityka Diversity, Equity & Inclusion stanowią istotny element kształtowania tożsamości w organizacjach.

Obecnie pracownicy i kandydaci mogą zwracać większą uwagę na zagadnienia związane z obszarami ESG i DEI pod kątem tego, czy faktycznie jest to wpisane w strategię firmy. To podejście świadczy o danej organizacji i rzutuje na finalną decyzję pracownika czy kandydata. Coraz częściej obserwujemy, że gdy pracownicy mają podobne oferty na rynku, wpływ na ich decyzję ostatecznie ma właśnie stanowisko danej firmy w wymienionych obszarach, możliwość utożsamiania się, identyfikowania z pracodawcą, dzielenia wspólnych wartości. Szczególnie istotne jest to dla młodszego pokolenia, które nieco inaczej priorytetyzuje swoje oczekiwania, nawet kosztem wynagrodzenia.

Dodatkowo w niespotykanym dotąd tempie rozwinęła się sztuczna inteligencja, dziś już nieodzowny element pracy w wielu branżach i na różnych stanowiskach. Nie tylko stworzyła nowe stanowiska w organizacjach, ale stała się dla wielu osób codziennym narzędziem pracy. Jak przewidują eksperci, w 2024 roku można się spodziewać wzrostu liczby nowych narzędzi związanych z AI, jak i adekwatnych nowych ról w zespołach. Już teraz firmy zaczynają stosować np. ChatBoty zapewniające wsparcie klientów. Natomiast nadal są potrzebni pracownicy, którzy będą weryfikowali jakość pracy wykonywanej przez sztuczną inteligencję.

W roku 2023 Polska była wciąż postrzegana jako lokalizacja, w której warto tworzyć huby technologiczne i rekrutować ekspertów IT. Dużym zainteresowaniem pracodawców cieszyli się niezmiennie eksperci ds. rozwiązań chmurowych. Osoba zmieniająca pracę mogła zwykle liczyć na zarobki wyższe o ok. 10-20% od dotychczasowych. Na podobnym poziomie kształtowały się przeciętne podwyżki wynagrodzeń w firmach. Najwięcej zyskały w tym zakresie osoby specjalizujące się w cyberbezpieczeństwie, rozwiązaniach chmurowych, rozwoju oprogramowania i data science. W nadchodzącym czasie branża IT ma być jedną z tych, które będą się rozwijać najbardziej dynamicznie.

Aktualne dane z rynku

Przegląd Wynagrodzeń i Trendów zapewnia aktualne i cenne informacje, które wspomogą zarówno pracodawców, jak i pracowników w podejmowaniu najlepszych wyborów związanych z rozwojem kariery i zarządzaniem talentami w firmie. W raporcie konsultanci Michael Page przeprowadzili analizę oczekiwanych zmian i trendów rekrutacyjnych w 9 branżach, m.in. IT, produkcyjnej czy HR. Ich rady mogą być pomocne również w stworzeniu efektywnych strategii rekrutacyjnych. Pracodawcy powinni dostosować swoje strategie do nowych realiów oraz oczekiwań pracowników, którzy są coraz bardziej świadomi obecnej sytuacji i coraz głośniej komunikują swoje potrzeby.

Autor: Radosław Szafrański, Managing Director, Country Head of PageGroup Poland

Artykuł pochodzi z magazynu:
FOCUS ON Business #15 March-April (2/2024)