Role w zespole

Każdy zespół pracowników składa się z osób o różnych osobowościach, a także o indywidualnym podejściu do pełnionych obowiązków. W procesie formowania się zespołu ludzie przybierają różne role – zarówno po to, aby w zespole przetrwać, jak i z wygody, gdyż czują się najlepiej chowając się za konkretnym sposobem bycia czy wykorzystując na co dzień te cechy, które są dla nich najwygodniejsze. Wiedza o tym jak w Twoim zespole rozkładają się role zespołowe pomaga:

efektywnie prowadzić zespół
mądrze delegować zadania
świadomie angażować zespół do wspólnej pracy
oszczędzić czas i energie szefa

Przyjrzymy się sześciu rolom w zespołach, w które najczęściej wchodzą pracownicy:

Społecznik – poczuwa się do odpowiedzialności za różne rzeczy, które dzieją się w zespole. Wspiera lidera i jest w stanie zrobić dla niego bardzo wiele. Chętnie zgłasza się do różnych aktywności, ale nie dlatego, że bardzo chce. Bierze po prostu odpowiedzialność za sytuacje, kiedy nie ma innych chętnych i chce, aby wszyscy członkowie zespołu czuli się dobrze. Dla Ciebie jako szefa ważne jest, abyś zauważał wysiłki społecznika i odpowiednio je doceniał.

Strażnik norm – osoba, która jest zasadnicza i konsekwentnie pilnuje norm oraz ustaleń. Często przypomina je grupie oraz liderowi, np. w czasie wykonywania wymagających zaangażowania działań. Próbuje doprowadzać grupę do porządku w każdej sytuacji, więc stanowi duże wsparcie dla lidera. Warto, abyś docenił jego zaangażowanie oraz podziękował mu za okazaną pomoc.

Nieformalny lider – osoba obdarzona dużym autorytetem w grupie. Często opinia zespołu na dany temat zależy w głównej mierze od jego zdania oraz akceptacji. Nie boi się konfrontować swoich pomysłów czy opinii z szefem. Bywa rzecznikiem zespołu podczas trudnych sytuacji, a także inicjatorem różnych działań. Warto, abyś docenił taką osobę, jednakże stawiając jednocześnie granice, które dadzą Ci szansę na to, że w przypadku konfrontacji czy niepowodzeń zespół weźmie Twoją stronę, a nie będzie trzymać się kurczowo tego, co nieformalny lider powiedział czy zrobił.

Błazen – osoba, która podświadomie poczuwa się do wprowadzenia dobrej atmosfery w zespole poprzez żarty oraz wygłupy. Odgrywa bardzo pozytywną i ważną rolę, rozładowując napięcie i pozwalając spojrzeć na pewne sprawy z niezbędnego dystansu. Czasami bywa zbyt aktywny, odciągając uwagę zespołu od ważnych spraw. Warto, abyś w takich momentach zwrócił mu uwagę pod postacią informacji zwrotnej. Staraj się jednak nie temperować zachowania takiej osoby, gdyż miła atmosfera przydaje się w każdym momencie funkcjonowania zespołu.

Szara eminencja – ma duży wpływ na zachowania grupy, ale działa w pełnej konspiracji. Nie ujawnia się na forum zespołu ze swoimi poglądami i nie konfrontuje się też z Tobą – szefem. Taka osoba jest jednak bardzo aktywna w życiu „korytarzowym”, namawiając nieformalnego lidera do różnych działań, plotkując i dezorganizując funkcjonowanie grupy. Jak sobie radzić z taką osobą? Jeżeli szara eminencja sprawia za dużo kłopotów, najlepiej jest zneutralizować jej działania poprzez skłanianie do wyrażenia podglądów czy podzielenia się informacjami wprost, na forum grupy.

Kozioł ofiarny – mało asertywny członek grupy, którego pozostali delegują do niewdzięcznych zadań, czasem też ośmieszając tę osobę. Kozioł ofiarny godzi się na wykorzystywanie, bojąc się przeciwstawić grupie, tracąc jednocześnie akceptację. Odgrywa on jednak ważną rolę w grupie. Dzięki niemu rozładowane zostaje napięcie. Warto jednak, abyś jako lider dbał o to, by taka osoba nie była za bardzo wykorzystywana i motywował ją do zachowań asertywnych albo stawiał wyraźne granice, jeżeli grupa posunie się za daleko w swoich działaniach.

Pamiętaj, że w role w każdym zespole występowały, występują i będą występować. Postaraj się wykorzystać ten fakt do tego, aby skutecznie prowadzić zespół w swojej firmie, przekładając zaangażowanie poszczególnych osób na mierzalne wyniki.