Cudzoziemiec, student, pracownik. Studenci-obcokrajowcy, a prawo do pracy
Obecną sytuację demograficzną Polski charakteryzuje postępująca depopulacja. Głównym wyzwaniem demograficznym jest niski wskaźnik urodzeń, co w konsekwencji powoduje, że odsetek osób starszych wzrasta w porównaniu do populacji młodszego pokolenia. Jest to poważne wyzwanie dla opieki zdrowotnej i rozwoju gospodarczego.
Z drugiej strony jesteśmy świadkami ciągłego napływu imigrantów do Polski, przede wszystkim do dużych miast. Migranci to przeważnie osoby w wieku mobilnym czyli stosunkowo młode (wyjątkiem są tutaj migranci wojenni z Ukrainy).
Czy migracja może pomóc wypełnić pogłębiające się niedobory na rynku pracy? Wiemy już, że jak na razie skala tego zjawiska nie może radykalnie poprawić sytuacji demograficznej naszego kraju. Co więc możemy zrobić i gdzie szukać rozwiązań pozyskiwania wykwalifikowanych pracowników?
Osoby młode wyjeżdżają ze swojego kraju nie tylko w poszukiwaniu lepszej pracy, ale także możliwości kształcenia. I to studenci są grupą, na której się skupimy w dzisiejszym artykule.
Studenci cudzoziemcy
Przyjęcie studentów zza granicy może stanowić jedną z wielu strategii mających na celu zaradzenie niżowi demograficznemu. Dodatkowo zachęcanie studentów zagranicznych do pozostawania w kraju po ukończeniu studiów może przyczynić się do zatrzymania części młodych i wykwalifikowanych osób, co jest kluczowe w kontekście niżu demograficznego. Studenci zagraniczni, zwłaszcza ci studiujący nauki ścisłe, technologię, inżynierię, matematykę, mogą przyczynić się do wzrostu gospodarczego, dostarczając nowych umiejętności i innowacyjnych pomysłów.
Wielu studentów jest aktywnych na rynku pracy, a część zgłasza zamiar podjęcia prac zarobkowych. W porównaniu z pozostałą grupą migrantów studenci, co zrozumiałe, poświęcają na pracę mniej czasu i częściej pracują dorywczo. Znajdują oni najczęściej zatrudnienie tymczasowe w takich sektorach jak handel, hotelarstwo i gastronomia. Chętnie natomiast deklarują, że chcieliby w przyszłości pracować w Polsce lub przynajmniej częściowo być z nią związani zawodowo.
Co mówi prawo?
Długofalowe korzyści wynikające z przyjmowania studentów zza granicy są zazwyczaj uzależnione od kompleksowego podejścia i odpowiednich działań. Jednym z elementów, które według nas należy wdrożyć jest nadanie dostępu do polskiego rynku pracy studentom cudzoziemcom bądź absolwentom studiów niestacjonarnych.
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. poz. 588, ze zm. Dz.U z 2017 r. poz. 2346), oraz innych przepisów wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę jest dopuszczalne w przypadku cudzoziemców:
– będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej lub uczestnikami stacjonarnych studiów doktoranckich odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej
– będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych.
Dokumentem potwierdzającym status studenta jest zaświadczenie kontynuacji studiów stacjonarnych, wydane przez placówkę oświatową, w której student zdobywa wyższe wykształcenie. Nie należy zapominać także o tym, iż bez względu na powyższe, na pracodawcy dalej ciąży obowiązek ustalenia podstawy legalnego pobytu cudzoziemca na terytorium Polski oraz pobraniu i przechowywaniu kopii dokumentu pobytowego.
Wynika z tego, że cudzoziemiec będący studentem studiów stacjonarnych w Polsce jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę. W przypadku studentów studiów niestacjonarnych (np. zaocznych, wieczorowych) niezbędna będzie legalizacja zatrudnienia na ogólnych zasadach. Nie ma również znaczenia czy student uczy się na uczelni prywatnej czy publicznej.
W obliczu globalnej konkurencji o zasoby pracy ograniczenie dostępu do rynku pracy wyłącznie w przypadku odbywania niestacjonarnej formy nauczania wydaje się być nieuzasadnione, a wręcz dyskryminujące i wymaga zmiany.
Szansa na integrację
Środowisko studenckie przyciąga i jednocześnie pomaga zaaklimatyzować się nawet najbardziej zdystansowanym. Nowe miasto staje się dla studentów drugim domem, a znajomości nawiązywane na kampusie stają się tymi na całe życie. Wspólne projekty, wydarzenia kulturalne to pretekst do poznania tradycji, smaków i kultury. To naturalna forma edukacji i integracji.
Dla wielu przygoda z pracą może rozpocząć się właśnie podczas studiów, dlatego tak ważne jest umożliwienie studentom podjęcia pracy zarobkowej na takich samych zasadach dla studiujących dziennie, zaocznie i wieczorowo. Rynek pracy potrzebuje wysoko wykwalifikowanych specjalistów, więc studenci są grupą, którą warto wziąć pod lupę w dyskusji na temat sposobów pozyskiwania pracowników. Zwłaszcza, kiedy etap integracji mają już za sobą.
Dołącz do naszego stowarzyszenia i wspólnie budujmy lepszą przyszłość dla pracowników-obcokrajowców!
