Świadomy student to odpowiedzialny pracownik i wrażliwy obywatel. Jak uczyć o zrównoważonym rozwoju?
Jak pokazują wyniki badania przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska, jako największy problem do rozwiązania ponad połowa Polaków (53%) wskazuje ochronę środowiska. Siedmiu na dziesięciu mieszkańców Polski uważa zmiany klimatu za bardzo poważny problem, a co czwarta osoba twierdzi, że jest on raczej ważny. Mamy potrzebę ochrony środowiska jako wyraz troski o przyszłe pokolenia (73%).[1] Do tego niezbędna jest świadomość ekologiczna – jej kształtowanie jest jednym z celów projektu w ramach Edukacyjnego Laboratorium Zrównoważonego Rozwoju, realizowanego na Wydziale Zarządzania UŁ.
Świadomość wyzwań środowiskowych to duży krok w kierunku zmiany wzorców konsumpcji czy postaw obywatelskich. Jednak jeżeli świadomość problemów nie będzie wspierana przez wewnętrzną potrzebę i chęć poszczególnych osób, a także przez właściwą edukację, może to nie dać konkretnych rezultatów i nie rozwiązać istniejących wyzwań – tym samym obecna trudna sytuacja nie ulegnie zmianie. Tymczasem pandemia koronawirusa zmieniła sposób podejścia do edukacji wtłaczając ją w ramy nauczania zdalnego, co niesie za sobą wiele wyzwań, ale i korzyści. W przypadku Edukacyjnego Laboratorium Zrównoważonego Rozwoju (EduLab4Future), które powstało w ramach projektu realizowanego na Uniwersytecie Łódzkim, nabywanie kompetencji w zakresie zrównoważonego rozwoju odbywa się w formie hybrydowej, co, jak pokazują pierwsze rezultaty, jest dobrym kierunkiem w edukacji. W chwili obecnej kurs testowany jest w wersji angielskiej przez studiujących na Wydziale Zarządzania UŁ w ramach przedmiotów dedykowanych kwestiom społecznej odpowiedzialności i zrównoważonemu rozwojowi, jednak niewykluczone, że w przyszłości zostanie on otwarty dla wszystkich zainteresowanych.
Planując zestaw aktywności kierowaliśmy się potrzebami przyszłych odbiorców zajęć. Badania przeprowadzone na grupie studentów pokazały, które obszary wiedzy o ochronie środowiska, czy szerzej o zrównoważonym rozwoju, są mniej znane i na tej podstawie zaprojektowaliśmy różnorodne działania edukacyjne, które tę lukę wypełnią, mówi dr Błażej Socha, kierownik projektu z Wydziału Zarządzania UŁ. - Pierwsza grupa już przetestowała wypracowane materiały dobrze oceniając ich przydatność i wartość. W trakcie kursu aktywność na platformie edukacyjnej była zauważalna. Zadbaliśmy o różnorodne sposoby nauczania odpowiadające różnym potrzebom edukacyjnym.
Zrównoważony rozwój to koncepcja pozwalająca spojrzeć na otaczającą rzeczywistość z różnych perspektyw, w tym również z perspektywy ochrony środowiska. Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju pozwala na pełne zrozumienie powiązań między środowiskiem a społeczeństwem. Umożliwia nabycie konkretnych umiejętności, które przydają się nie tylko w życiu osobistym, ale i zawodowym.
Zdobywanie wiedzy na temat zrównoważonego rozwoju powinno być stałym elementem edukacji, nie tylko na poziomie niższym, ale i wyższym. Powinniśmy potraktować je jako element zdobywania kompetencji przyszłości, obok np. swobody w poruszaniu się po nowoczesnych technologiach, przyznaje dr Agata Rudnicka z zespołu projektowego i dodaje: tym bardziej, że jest to zbiór konkretnych zagadnień, po których będziemy umieli się łatwiej poruszać, takich jak: myślenie systemowe, zdolność do analizowania, oceny i formułowania scenariuszy dotyczących zrównoważonego rozwoju, kompetencje strategiczne pomocne w planowaniu celów czy interpersonalne[1].
Potrzeba ochrony środowiska to wyraz troski społeczeństwa o przyszłe pokolenia, a to oznacza konieczność podejmowania konkretnych działań już teraz. Studenci, świadomi wyzwań i zaopatrzeni w konkretną wiedzę oraz umiejętności, to odpowiedzialni obywatele i pracownicy, którzy w swoich organizacjach podejmować będą decyzje przyjazne dla środowiska, wspierające walkę ze zmianami klimatycznymi czy innymi wyzwaniami, z którymi obecnie się borykamy. Świadomi studenci to pracownicy inicjujący projekty służące ochronie środowiska, to konsumenci dokonujący odpowiedzialnych wyborów i obywatele, którzy nie zgadzają się na zaniechania w obszarze środowiskowym.
O projekcie:
“Stepping-up and promoting Education & Innovation toward Sustainable Development Goals (SDGs) through Educational Laboratory for Accelerating civic Skills and sustainable Businesses – EduLab4Future” to międzynarodowy projekt dofinansowany ze środków UE w ramach akcji KA203 – Strategic Partnership for Higher Education realizowany od 1.10.2019. Więcej o projekcie znaleźć można na stronie: http://edulab4future.eu/
[1] Podział na postawie: Wiek, A., Withycombe, L., & Redman, C. (2011). Key competencies in sustainability: a reference framework for academic program development. Sustainable Science, 6, 203-218.
Uniwersytet Łódzki
