Nowe technologia a rynek pracy dla dojrzałych pracowników

Nowe technologie postrzegane są jako domena młodych, jednak w dłuższej perspektywie mogą pomóc starzejącym się pracownikom w utrzymaniu na rynku pracy – uważa Michał Gołgowski, dyrektor zarządzający w Spring Professional.

Według organizacji HelpAge International, zajmującej się aktywizacją społeczną i zawodową starszych ludzi na całym świecie, w tej chwili około 10 proc. populacji ma więcej niż 60 lat. Do 2050 roku wskaźnik ten wzrośnie do 20 procent. Dane ONZ wskazują, że w 2050 roku ludzi powyżej 60 roku życia będzie na świecie więcej niż dzieci i młodych dorosłych (do 25 roku życia)^[1].

- W takich warunkach liczenie, że uda się utrzymać obecny system, w którym młodzi pracują na emerytury swoich dziadków jest daleko idącą naiwnością. Bez coraz starszych pracowników gospodarka po prostu się rozsypie – uważa Michał Gołgowski.

Dane GUS wskazują, że problem posuwającego się w latach społeczeństwa dotyczy również Polski. W 2014 roku indeks starości w Polsce wynosił 983 (na 1000 osób poniżej 14 roku życia przypadały 983 osoby po 65 roku życia). W 2050 roku wskaźnik ten wzrośnie do wartości 2693^[2].

Nowe technologie, starzy pracownicy

Według Michała Gołgowskiego problem ze starzejącymi się pracownikami odnosi się do wszystkich branż, jednak nie każda będzie nim dotknięta w takim samym stopniu.

- Doskonałym przykładem jest świat nauki. Profesor Antoni Rasikoń w chwili śmierci miał 106 lat i do końca pozostawał aktywny zawodowo. Nikogo nie dziwią pracownicy naukowi w wieku 50 czy 60 lat – wskazuje Michał Gołgowski. Podkreśla jednocześnie, że wiele zawodów związanych jest z młodymi pracownikami głównie ze względu na stereotypy. - Nie ma żadnych przeciwwskazań, by pracować w call center czy jako analityk mając 50 lat. To nie są stanowiska wymagające szczególnej sprawności fizycznej.

Jego zdaniem, prace wymagające sprawności fizycznej i siły będą stopniowo eliminowane poprzez zastosowanie maszyn i automatyki.

- Być może za kilka lat magazynierem przenoszącym pudła i paczki będzie mogła być nawet osoba niesprawna ruchowo. Sterowania robotem może nauczyć się pracownik w każdym wieku, potrzebna jest tylko chęć – uważa Michał Gołgowski.

Wyzwania dla wzroku

Jednocześnie, ekspert podkreśla, że pewnych biologicznych ograniczeń nie da się obejść w tak łatwy sposób.

- Coraz częściej praca wymaga sprawnego przełączania się między niedużym ekranem smartfona a komputerem. Jest to spore wyzwanie dla oczu starszej osoby, której zdolności do akomodacji są coraz słabsze – wskazuje Michał Gołgowski – Co więcej, oczy ludzi po 50 roku życia rejestrują jedynie 30 proc. światła. Dlatego kluczowe jest zminimalizowanie ilości cieni i ciemnych kątów w biurze.

Coraz więcej dostawców oprogramowania zauważa, że użytkownicy to nie tylko młodzi ludzie i umożliwia włączenie trybu obsługi z wyraźniejszym kontrastem lub większymi ikonami.

- Firma Ai Squared opracowała narzędzie, które pozwala zmieniać kolor czcionki i tło na jakim jest wyświetlana z myślą o ludziach, którzy mają problemy z czytaniem czarnego tekstu na białym polu – mówi Michał Gołgowski. - Dzięki takim rozwiązaniom możliwe jest wybranie swoich ulubionych ustawień i pracowanie równie efektywnie mimo rosnących przeszkód związanych z wiekiem.

Blokady wewnętrzne

Zdaniem Michała Gołgowskiego podejście ludzi starszych do nowoczesnych technologii wymaga odrębnego komentarza.

- Wielu pracodawców uważa, że zatrudnianie ludzi powyżej 50 roku życia na stanowiska wymagające kontaktu z nowymi technologiami jest ryzykowne, bo z pewnością ich nie rozumieją i nie potrafią obsługiwać. To nie zawsze jest prawda – wskazuje Michał Gołgowski. - Na rynku funkcjonuje wielu informatyków po 50 roku życia, mają się świetnie i zarabiają bardzo dobre sumy. W przypadku coraz bardziej doświadczonych pracowników opanowanie nowych technologii jest wyłącznie kwestią podejścia.

Podkreśla jednocześnie, że wypływa ono z wnętrza, co może być z perspektywy pracodawcy największą przeszkodą.

- Niektórzy pracownicy w tym wieku dochodzą do wniosku, że „to nie dla nich” i „oni są na to za starzy”. To nieprawda. Nigdy nie jest za późno, by uczyć się nowych rzeczy a nowe technologie są coraz prostsze w obsłudze – komentuje Michał Gołgowski – Jeszcze pół wieku temu komputery obsługiwano przy użyciu kart perforowanych a potrafili to tylko nieliczni. Dzisiaj smartfony obsługuje się jednym palcem. Wszystkiego można się nauczyć, potrzeba jedynie chęci – podsumowuje ekspert.

[1] http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2015_Report.pdf

[2]http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-osob-starszych-i-konsekwencje-starzenia-sie-ludnosci-polski-w-swietle-prognozy-na-lata-2014-2050,18,1.html oraz http://www.newsweek.pl/wiedza/nauka/populacja-polski-prognozy-ludnosci-na-lata-2014-2050-newsweek-pl,artykuly,350012,1.html