Osoby niepełnosprawne na rynku pracy
Jak wygląda zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w Polsce? Czy moje wrażenie, że nadal jest zbyt niskie jest prawdziwe?
Marta Kowalczyk - Rompała, CEO, Hub HR: Zacznijmy od tego, że problem niewidzialności osób z niepełnosprawnościami dotyka nie tylko rynku pracy, ale całego społeczeństwa. Nawet Igrzyska Paraolimpijskie nie dostają od mediów tyle uwagi, co ich „pełnosprawny” bliźniak. Dostosowaliśmy biura do warunków pandemicznych, ale co z ich inkluzywnością? Gdyby każdy pracodawca zadał sobie teraz pytanie „Czy mogę od jutra zatrudnić osobę z niepełnosprawnością ruchową? A umysłową?”, to jak wielu z nich odpowiedziałoby twierdząco? Nic więc dziwnego, że tylko ¼ polskich niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym jest aktywnych zawodowo. I są to zwykle osoby z niepełnosprawnością w stopniu lekkim i umiarkowanym. To bardzo złożony problem, z którym walczą agendy rządowe i organizacje z trzeciego sektora.
Czy pandemia covid-19 i większa dostępność pracy zdalnej zadziałały pozytywnie na zwiększenie zatrudnialności osób z niepełnosprawnościami?
Dzięki przejściu w tryb pracy zdalnej, wiele osób z niepełnosprawnościami mogło pracować z domu, nie borykając się z transportem, który często stanowi wyzwanie logistyczne i finansowe. Ale nie jest to jednoznacznie pozytywne zjawisko – pożądanym skutkiem aktywizacji zawodowej i obywatelskiej osób z niepełnosprawnościami jest ich integracja i rozwój społeczny. Izolacja dotknęła osoby z niepełnosprawnościami nawet bardziej niż innych pracowników. Ponadto, według danych Fundacji Aktywacja, od marca do września 2020 odnotowano wiele zwolnień OzN spowodowanych trudnościami ekonomicznymi pracodawcy. Dopiero na podstawie danych statystycznych za rok bieżący będzie można ocenić wpływ pandemii na ten segment rynku pracy.
Jakie korzyści przynosi pracodawcy zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami?
Nie chciałabym używać słowa „korzyści”, bo mam nadzieję, że pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami widzą w nich po prostu dobrych pracowników. Można natomiast powiedzieć o wsparciu, jakie otrzymuje pracodawca decydujący się taką osobę zatrudnić, a ma ono wyjątkowo wiele form i czyni takiego pracownika bardziej atrakcyjnym. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przyznaje dofinansowania (nawet do 130% najniższego wynagrodzenia), a także zwalnia z obowiązku opłacania składki pracodawców, w których zakładzie osoby z niepełnosprawnościami stanowią przynajmniej 6% wszystkich zatrudnionych. Pracodawca nie musi odprowadzać składek ZUS za osoby ubezpieczone przez PFRON lub budżet państwa. W przypadku osób z niepełnosprawnością zatrudnionych minimum 12 miesięcy, pracodawca może ubiegać się o zwrot 60% wynagrodzenia oraz składek na ubezpieczenie społeczne tego pracownika, a także zwrot kosztów szkolenia. Wiele pracodawców nigdy nie słyszało nawet o tych udogodnieniach i refundacjach.
.
