Co Ci grozi kiedy dostawca oszuka na VAT - najnowsze orzeczenie TSUE w sprawie przestępstw karuzelowych
Co może Ci grozić, gdy dostawca oszuka na podatku VAT? Czy masz obowiązek weryfikowania czy nie jesteś zamieszany w oszustwo podatkowe?
Opis sytuacji
Przedsiębiorca A nabył dla swojego przedsiębiorstwa używany samochód od podmiotu C, który podawał się za podmiot W. W wiedział, że C się za niego podawał i wyraził na to zgodę.
C wystawił W fakturę podatkiem VAT za dostawę samochodu, następnie W wystawił A fakturę również podatkiem VAT. W wręczył C fakturę wystawioną dla A. C przekazał ją A.
A zapłacił C za fakturę. C zatrzymał całą kwotę dla siebie. W swoich księgach rachunkowych i deklaracjach podatkowych C uwzględnił jedynie cenę sprzedaży zgodnie z fakturą wystawioną na rzecz W. C ograniczył się w związku z tym do zwrotu podatku pobranego w odniesieniu do tej ostatniej kwoty.
W nie odnotował z kolei tej transakcji ani w swoich księgach rachunkowych, ani w deklaracjach podatkowych i nie zapłacił zatem z tego tytułu podatku.
A domagał się w związku z nabyciem samochodu prawa do odliczenia kwoty VAT naliczonego.
Organ podatkowy uznał, że A nie może skorzystać z prawa do odliczenia VAT z uwagi na to, że nie mógł on nie wiedzieć o oszustwie podatkowym popełnionym przez C.
Rozpoznane pytania prejudycjalne
- Czy drugiemu nabywcy towaru można odmówić prawa do odliczenia VAT w związku z nabyciem, ponieważ powinien był wiedzieć, że pierwotny sprzedawca popełnił oszustwo w zakresie VAT przy pierwszym zbyciu, mimo że pierwszy nabywca także wiedział o tym oszustwie?
- W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze: czy w przypadku drugiego nabywcy odmowa jest ograniczona kwotowo do wysokości szkody podatkowej wyrządzonej względem państwa wspomnianym oszustwem?
Odpowiedzi na pytania prejudycjalne
Zwalczanie oszustw, unikania opodatkowania i ewentualnych nadużyć jest uznanym celem wspieranym przez dyrektywę 2006/112. Krajowe organy i sądy powinny więc odmówić korzyści w postaci prawa do odliczenia VAT, jeżeli na podstawie obiektywnych okoliczności zostanie ustalone, że prawo to powoływane jest w sposób stanowiący oszustwo lub nadużycie.
Należy odmówić prawa do odliczenia nie tylko wtedy, gdy oszustwo zostało popełnione przez samego podatnika, lecz również wówczas, gdy zostanie wykazane, że podatnik, któremu towary lub usługi służące za podstawę prawa do odliczenia zostały dostarczone lub wyświadczone, wiedział lub powinien był wiedzieć, że poprzez nabycie tych towarów lub usług uczestniczy w transakcji związanej z oszustwem w zakresie VAT lub co najmniej ułatwia jej dokonanie. Takiego podatnika należy bowiem uznać za wspólnika lub za ułatwiającego popełnienie oszustwa.
Nie można odmówić prawa do odliczenia VAT podatnikowi, który nie wiedział lub nie mógł wiedzieć, że w ramach danej transakcji dostawca dopuścił się oszustwa lub że inna transakcja w łańcuchu dostaw, dokonana przed transakcją przeprowadzoną przez owego podatnika lub po niej, stanowiła oszustwo w zakresie VAT.
Odpowiedź na pytanie 1
Jeżeli zostanie należycie wykazane, iż drugi nabywca wiedział lub powinien był wiedzieć o istnieniu oszustwa w zakresie VAT popełnionego przez pierwotnego sprzedawcę, okoliczność, że pierwszy nabywca towaru miał również świadomość tego oszustwa i ułatwiał jego popełnienie przez pierwotnego sprzedawcę, nie stoi na przeszkodzie temu, aby temu drugiemu nabywcy można było odmówić prawa do odliczenia VAT zapłaconego przy transakcji, której dotyczyło to oszustwo lub dokonanej na dalszym etapie obrotu.
(...) drugiemu nabywcy towaru można odmówić prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) naliczonego z tego powodu, że wiedział on lub powinien był wiedzieć o istnieniu oszustwa w zakresie VAT popełnionego przez pierwotnego sprzedawcę przy pierwszej sprzedaży, nawet jeśli pierwszy nabywca również wiedział o tym oszustwie.
Odpowiedź na pytanie 2
Brak wiedzy o istnieniu oszustwa mającego wpływ na opodatkowaną transakcję dającą prawo do odliczenia – pomimo dokonania weryfikacji, jakich można racjonalnie wymagać od każdego podmiotu gospodarczego – stanowi dorozumianą przesłankę materialną prawa do odliczenia. Podatnikowi, który nie spełnia tej przesłanki, należy odmówić w całości prawa do odliczenia.
Wymóg ten ma w szczególności na celu zobowiązanie podatników do dochowania staranności, jakiej można racjonalnie wymagać przy każdej transakcji gospodarczej, w celu upewnienia się, że transakcje, jakich dokonują, nie prowadzą do udziału w oszustwie podatkowym. Nie wymaga ustalenia to czy istniało ryzyko utraty dochodów podatkowych.
Cel ten nie mógłby zostać skutecznie zrealizowany, gdyby odmowa prawa do odliczenia VAT była ograniczona jedynie proporcjonalnie do części kwot wpłaconych tytułem należnego VAT odpowiadającego kwocie związanej z oszustwem. Podatnicy byliby jedynie zachęcani do podjęcia odpowiednich środków w celu ograniczenia skutków ewentualnego oszustwa, lecz niekoniecznie do podjęcia środków umożliwiających im upewnienie się, że dokonywane przez nich transakcje nie prowadzą do uczestnictwa w oszustwie podatkowym lub do ułatwiania jego popełnienia.
(...) drugiemu nabywcy towaru, który na etapie poprzedzającym to nabycie był przedmiotem transakcji stanowiącej oszustwo dotyczące jedynie części podatku od wartości dodanej (VAT), którą państwo ma prawo pobrać, należy odmówić prawa do odliczenia VAT naliczonego w całości, jeżeli wiedział on lub powinien był wiedzieć, że nabycie to jest związane z oszustwem.
Co to oznacza dla mnie?
W świetle zapadłego wyroku, jeżeli Twój dostawca oszukał na VAT w realizowanej z Tobą transakcji to możesz mieć problem z odliczeniem podatku z faktury zakupowej.
Powinieneś być w stanie wykazać, że zweryfikowałeś dostawcę i samą transakcje na ile to było możliwe. W grę mogą wchodzić również inne konsekwencje tj. sankcja w VAT lub chociażby penalizacja na gruncie kodeksu karnego-skarbowego.
Przygotuj się do tego, by potrafić udowodnić swoją niewinność.
Jeżeli masz obawy i nie wiesz co zrobić to daj znać, nie zostaniesz sam z problemem.
