Polski Ład – szukanie pozytywów

Wejście w życie „Polskiego Ładu” rozpoczęło się zgodnie z powiedzeniem Alfreda Hitchcock’a: „Film powinien zaczynać się od trzęsienia ziemi, potem zaś napięcie ma nieprzerwanie rosnąć”. Już teraz widać, że wiele przepisów „Polskiego Ładu” ma potencjał na utrzymywanie napięcia podatników na najwyższym poziomie. W nowych przepisach można jednak także znaleźć ciekawe rozwiązania.

ULGI PODATKOWE

Istniejąca ulga na działalność badawczo-rozwojową (dodatkowe pomniejszenie podstawy opodatkowania o niektóre rodzaje wydatków) stała się bardziej atrakcyjna z uwagi na możliwość odliczenia nawet 200% wydatków na wynagrodzenia pracowników i współpracowników zaangażowanych w projekty B+R. Co więcej, w razie braku możliwości odliczenia całej ulgi od podstawy opodatkowania CIT, podatnik może pomniejszyć kwotę podlegających wpłacie do urzędu skarbowego zaliczek na PIT od wynagrodzeń pracowników bezpośrednio zaangażowanych w projekty B+R o iloczyn niewykorzystanej ulgi B+R i właściwej stawki CIT. Dopuszczono także stosowanie ulgi B+R do obliczania podstawy opodatkowania kwalifikowanych dochodów z własności intelektualnej w ramach tzw. IP Box. Uzupełnieniem ulgi B+R jest nowa preferencja pozwalająca na dodatkowe odliczenie 30% wybranych kosztów produkcji próbnej nowego produktu stworzonego w ramach prac B+R i wprowadzenia go na rynek. Prawo do dodatkowego odliczenia od dochodu nawet do miliona złotych rocznie podatnik uzyska także ponosząc określone wydatki na promocję i wsparcie sprzedaży wytwarzanych produktów, o ile zwiększył przychody ze sprzedaży lub wszedł na zagraniczny rynek. Inną nowością jest ulga dla sponsorów sportu, sztuki lub nauki (w praktyce ulgą są objęte także staże i praktyki zawodowe dla studentów i absolwentów) pozwalająca na dodatkowe odliczenie 50% określonych wydatków. Kolejną, jest ulga na nabywanie nowych robotów przemysłowych oraz związanych z nimi urządzeń i wartości niematerialnych uprawniająca do ponownego odliczenia do 50% wydatków, ale obowiązująca tylko do 2026 r.

PODATEK U ŹRÓDŁA (WHT)

Zmodyfikowana została definicja rzeczywistego właściciela (beneficial owner), która ma znaczenie dla stosowania obniżonych stawek lub zwolnień w podatku u źródła. Elementem definicji jest wymóg, aby podmiot otrzymujący płatność prowadził rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby. Oceniając tę przesłankę należy uwzględniać charakter i skalę prowadzonej działalności w zakresie otrzymywanej należności. Zmieniona definicja wydaje się bardziej elastyczna od poprzedniej, która była bardzo kazuistyczna. Po trzech latach odraczania wejścia w życie zaczyna działać, aczkolwiek w zmienionym kształcie, zasada tzw. pay & refund dotycząca płatności przekraczających w skali roku kwotę 2 mln zł. Zgodnie z nią, płatnik powinien pobrać WHT według stawki ustawowej (19% dywidendy, 20% odsetki i należności licencyjne) i nie stosować zwolnień lub obniżonych stawek WHT. W obecnym kształcie zasada pay & refund nie dotyczy płatności za podlegające WHT usługi niematerialne (np. doradcze, reklamowe) ani żadnych płatności do podmiotów niepowiązanych. Aby zastosować zwolnienie lub obniżoną stawkę WHT płatnik ma dwie możliwości. Po pierwsze, członek zarządu płatnika (poprzednio wymagane miały być podpisy wszystkich członków zarządu) może złożyć oświadczenie potwierdzające, że płatnik posiada niezbędną dokumentację i, po zbadaniu sytuacji z należytą starannością, jest przekonany, że zastosowanie preferencji w WHT jest uzasadnione. Ze złożeniem nieprawidłowego oświadczenia wiąże się jednak potencjalna osobista odpowiedzialność karno-skarbowa członka zarządu oraz dodatkowa odpowiedzialność finansowa spółki. Z perspektywy płatnika korzystniejsza jest alternatywa – wystąpienie do organu podatkowego o opinię o możliwości

zastosowania preferencji WHT. Od 2022 r. o taką opinię może wystąpić w każdym przypadku płatnik (wcześniej, tylko jeżeli musiał opłacić WHT z własnych zasobów, a w innym przypadku tylko zagraniczny podatnik mógł wystąpić o opinię). Opinia może dotyczyć także umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, a nie tylko zwolnień z WHT wynikających z ustawy o CIT. Pomimo konieczności oczekiwania na opinię około pół roku jest to rozwiązanie korzystne dla płatnika, który może bezpiecznie stosować zwolnienie lub obniżoną stawkę WHT przez kolejne 36 miesięcy. Ważną w praktyce zmianą jest dopuszczenie posługiwania się przez płatnika kopią certyfikatu rezydencji, niezależnie od wysokości płatności podlegającej WHT, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

PRZESYŁANIE KSIĄG RACHUNKOWYCH

Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe będą obowiązani prowadzić te księgi przy użyciu programów komputerowych, a po zakończeniu roku podatkowego (w terminie złożenia zeznania rocznego) przesyłać je do urzędu skarbowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Organy podatkowe, nie musząc wszczynać kontroli ani postępowań sprawdzających, zyskają więc szczegółowy wgląd w zapisy księgowe mające wpływ na rozliczenia podatkowe. Na szczęście w tym przypadku ustawodawca postanowił zastosować vacatio legis i obowiązek ten wejdzie w życie począwszy od 1 stycznia 2023 r.

JEDNA INTERPRETACJA

Przedsiębiorcy planujący lub rozpoczynający inwestycje w Polsce o wartości co najmniej 50 mln zł mogą zawrzeć z Ministrem Finansów porozumienie inwestycyjne. W praktyce stanowi ono połączenie tradycyjnej interpretacji podatkowej, uprzedniego porozumienia cenowego w zakresie cen transferowych, opinii zabezpieczającej w zakresie obejścia przepisów prawa podatkowego oraz klasyfikacji stawkowych w zakresie VAT i akcyzy. Odmiennością w stosunku do tradycyjnych procedur jest możliwość osobistego spotkania i negocjacji z urzędnikami oraz prowadzenia ich w języku angielskim (samo porozumienie może być wydane także w języku angielskim). Pomimo że jest to procedura dość droga (opłaty mogą przekroczyć 500 tys. zł), porozumienie jest zawierane na okres do 5 lat i odpowiada oczekiwaniom dużych firm poszukujących większego bezpieczeństwa dla swoich inwestycji.

OPODATKOWANIE OSÓB FIZYCZNYCH

Oprócz szeroko omawianych zmian (kwota wolna, próg 32%, składka zdrowotna), nowościami w zakresie PIT są zwolnienia podatkowe (do łącznego limitu 85 tys. zł) podatników powracających do polskiej rezydencji podatkowej (przy spełnieniu dodatkowych warunków, np. przeniesieniu się do Polski jedynie z niektórych krajów), kontynuujących pracę podatników w wieku emerytalnym oraz rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci. Swoisty renesans przeżywa zryczałtowany podatek dochodowy od osób  fizycznych, którego stawki dla kilku grup zawodowych (np. IT, lekarze) zostały obniżone. Ministerstwo Finansów wręcz promuje ten sposób opodatkowania. Faktycznie może być to atrakcyjna alternatywa dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwłaszcza że pozwala na płacenie przewidywalnej i z reguły niższej składki zdrowotnej. Wiele rodzajów usług może być opodatkowanych stawką zaledwie 8,5%. Ministerstwo Finansów zapowiada wprowadzenie w przyszłości zmian do tego podatku, a więc pytanie o jego atrakcyjność w przyszłości pozostaje otwarte.

PODSUMOWANIE

Pomimo że częste zmiany prawa podatkowego są stałym elementem naszej rzeczywistości,

„Polski Ład” jest zdarzeniem wyjątkowym i powoduje wiele kontrowersji. W artykule wskazanych jest kilka raczej pozytywnych rozwiązań. Ale nie zmienia to konkluzji, że ogólna jakość nowych przepisów jest niska. Nowe rozwiązania podatkowe będą dużym wyzwaniem nie tylko dla przedsiębiorców, ale także dla samych organów podatkowych, a w końcu także dla sądów.

Autor:  Piotr Maksymiuk, Senior associate, Baker McKenzie

Artykuł pochodzi z magazynu:
FOCUS ON Business #3 March-April (2/2022)