Badanie obowiązku sprawozdawczego przedsiębiorstw wobec instytucji publicznych w Polsce - EDYCJA II

Biurokracja, z którą zmagają się na co dzień przedsiębiorcy, sprowadza się do dwóch prostych, ale żmudnych czynności. Pierwsze to „czytanie”. Chodzi o czytanie różnego rodzaju aktów prawnych.

W Polsce tak rozumiana biurokracja ma duże rozmiary. Jak pokazujemy w raportach z cyklu „Barometr prawa”, rocznie wchodzi w życie obecnie około 20 tys. stron ustaw i rozporządzeń rocznie. Druga, również dobrze przedsiębiorcom w Polsce znana czynność, którą objawia się biurokracja, to „pisanie”. Chodzi o pisanie dokumentów, które firma musi oddać urzędnikowi w ramach tzw. obowiązku sprawozdawczego. Pięć lat temu wydaliśmy raport, w którym policzyliśmy skalę tego zjawiska. Okazało się, że każde przedsiębiorstwo w Polsce – nawet mikrofirmy – musiało wypełniać przynajmniej kilkadziesiąt różnego rodzaju formularzy rocznie. Większe firmy w skrajnych przypadkach musiały wysyłać do urzędów prawie pół tysiąca druków.

Wnioski te były wręcz przytłaczające. Tak potężny obowiązek sprawozdawczy oznaczał, że firmy musiały zatrudniać całe zespoły ludzi zajmujących się w dużej mierze wypełnianiem papierów. Oczywiście zrozumiałe jest, że państwo musi monitorować działające na jej terytorium firmy i prosić je o dane, jednak skala tego zjawiska wydawała się zbyt duża, a zakres sprawozdawczości tak szczegółowy, że przedsiębiorcy w wielu przypadkach – zamiast zająć się rozwojem swoich firm – tracili długie godziny na zdobywanie i przekazywanie informacji i danych.

Po pięciu latach postanowiliśmy powtórzyć nasze badanie. W tym okresie przedstawiciele polskiego państwa – na poziomie całego rządu, ale też poszczególnych instytucji – deklarowali, że starają się ograniczać zapotrzebowanie na dane od przedsiębiorstw. Czy te zapowiedzi udało się zrealizować? Czy polskie przedsiębiorstwa są dziś mniej pochłonięte wypełnianiem formularzy niż wtedy?

Marcin Diakonowicz Partner w Departamencie Audytu w Grant Thornton

Jako audytorzy doskonale rozumiemy, jak ważna i potrzebna dla bezpieczeństwa obrotu gospodarczego jest rzetelna sprawozdawczość. Uważamy jednak, że skala obowiązku sprawozdawczego jest w Polsce zbyt duża. W wielu miejscach obowiązek ten jest niepotrzebny lub dane przekazywane urzędom dublują się. Niepokojąca jest nie tylko sama ogromna liczba pism, jakie firmy muszą składać w urzędach, ale też stopień szczegółowości informacji, jakich żąda państwo. Aby prawidłowo wypełnić niektóre formularze, osoba, trzeba posiadać głęboką, specjalistyczną wiedzę finansową czy księgową, a ponadto, niektóre dane są dość trudno dostępne, bo na przykład wymagają pozyskania ich z innych działów – personalnego, produkcji, sprzedaży, magazynów czy specjalistów BHP.

Pobierz raport - Sprawozdawczość firm 2019