Bierność zawodowa Polek - powody i bariery
Aż 37% Polek między 20. a 64. rokiem życie nie pracuje i nie szuka aktywnie pracy. Jakie są powody bierności zawodowej Polek? Jakie są bariery, które ograniczają ich aktywność zawodową?
Jak wynika z badania IBS „Jak zwiększyć aktywność zawodową kobiet w Polsce?”, aż 37 proc. kobiet znajduje się poza rynkiem pracy. To oznacza, że co trzecia Polka pomiędzy 20. a 64. rokiem życia nie pracuje i nie szuka aktywnie pracy. Główną przyczyną jest obciążenie kobiet obowiązkami domowymi i opiekuńczymi oraz bariery w postaci nieelastycznego czasu pracy. Dodatkowo, ich aktywność zawodową ograniczają rozwiązania zasiłkowe, które zmniejszają opłacalność podejmowania pracy.
Powody bierności zawodowej Polek
Najrzadziej aktywne zawodowo są kobiety słabiej wykształcone, mieszkające w mniejszych miejscowościach i na wsi oraz matki małych dzieci.
Głównymi przyczynami zaprzestania lub niepodejmowania pracy zarobkowej są:
- poziom wykształcenia – kobiety z wyższym wykształceniem są częściej aktywne zawodowo (prawie 90% z nich pracuje lub poszukuje pracy); Polki słabiej wykształcone są rzadziej aktywne zawodowo; tylko niewiele ponad 40 proc. Polek posiadających niższe wykształcenie podjęło pracę;
- opieka nad dziećmi i innymi członkami rodziny – Polki bezdzietne, a także te z jednym dzieckiem pracują w Polsce częściej niż przeciętnie w UE (porównując z kobietami o takiej samej liczbie dzieci); posiadanie dzieci (dwoje i więcej) wpływa negatywnie na poziom zatrudnienie Polek;
- miejsce zamieszkania – mieszkanki dużych miast są znacznie częściej aktywne zawodowo, niż kobiety z małych miast i wsi.
Bariery w podjęciu pracy zawodowej
Bierność zawodowa Polek spowodowana jest przede wszystkim obowiązkami rodzinnymi. Ponad 75% biernych zawodowo pań nie pracuje, ani nie poszukuje pracy, z powodu opieki nad dziećmi lub z powodu innych obowiązków rodzinnych. Co istotne, kobiety przeciętnie przeznaczają na zajmowanie się rodziną i domem ok. 60 godzin tygodniowo.
Dla części kobiet podejmowanie pracy jest po prostu nieopłacalne. Dotyczy to przede wszystkim samotnych matek i kobiet o potencjalnie niskich zarobkach. Ze względu na wysokość świadczeń, ustalone dla nich progi i możliwość ich utraty przy podjęciu pracy, rozpoczęcie niskopłatnej pracy się kobietom nie kalkuluje. Powoduje spadek łącznych dochodów gospodarstwa domowego, a po dodaniu kosztów związanych z zapewnieniem opieki nad dziećmi, aktywność zawodowa przestaje mieć ekonomiczne uzasadnienie.
Jednocześnie brak elastycznych form pracy, brak możliwości pracy zdalnej i brak zgody pracodawców na pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy pogłębia dezaktywację kobiet na rynku pracy. W obliczu brakujących rąk do pracy i starzejącego się społeczeństwa, problemy dla pracodawców zdają się niebezpiecznie narastać. Rozwiązaniem mogłoby być otwarcie się pracodawców na różne dostępne rozwiązania, które pomogłyby w aktywizacji zawodowej całej rzeszy Polek.
