Funkcjonowanie związków zawodowych w Polsce

Łamanie kodeksu pracy (60%) czy nieprzestrzeganie zasad BHP (30%) to jedne z głównych powodów niezadowolenia pracowników z miejsca pracy. Na tego typu problemy odpowiedzią są związki zawodowe, których pozytywne efekty działania dostrzega prawie 40% pracowników – wynika z badania Work Service S.A. Wśród zadowolonych z działania związków zawodowych dominują pracownicy z wykształceniem zawodowym i technicznym, zatem osoby, których interesy tradycyjnie reprezentowały te organizacje. Jednak jak wskazują eksperci, w obliczu nowych wyznawań na rynku pracy, działalność związków zawodowych powinna zostać rozszerzona.

- Rolą związków zawodowych jest reprezentowanie interesu pracowników i podejmowanie wysiłków na rzecz poprawy warunków pracy osób zatrudnionych. Zwłaszcza, gdy zgłaszają oni uwagi w tak kluczowych obszarach jak łamanie kodeksu pracy czy nieprzestrzeganie zasad BHP – mówi Tomasz Hanczarek, Prezes Zarządu Work Service S.A. – Organizacje tego typu stanowią pomost pomiędzy pracodawcą a pracownikiem i dlatego powinny reprezentować interesy większości zatrudnionych. Obecnie na rynku mamy sytuację, w której blisko 40% z nich odczuwa pozytywne działania związków zawodowych. Jednak z badań wynika, że tego typu organizacje występują tylko w 1/3 przedsiębiorstw – dodaje Tomasz Hanczarek.

Pracownicy z silną reprezentacją?

Z badania zrealizowanego na zlecenie Work Service S.A. wynika, że 38% pracowników odczuwa pozytywny wpływ związków zawodowych na swoją sytuację. Najbardziej odczuwają to osoby zamieszkałe w województwach mazowieckim i łódzkim (46%) oraz na wschodzie w lubelskim, podkarpackim, świętokrzyskim oraz podlaskim (46%). Co ciekawe, to nie w tych regionach funkcjonuje najwięcej związków zawodowych. Pracodawcy wskazali, że najwięcej organizacji tego typu występuje na zachodzie Polski. W województwach dolnośląskim i opolskim, związki funkcjonują w co drugiej firmie. Natomiast w zachodnio-pomorskim, lubuskim i wielkopolskim występują w 37% przedsiębiorstw.

Funkcjonowanie związków zawodowych w Polsce

Z badania zrealizowanego na zlecenie Work Service S.A. wynika, że związki zawodowe w Polsce występują w 30% przedsiębiorstw. Specyfika ich funkcjonowania jest zgodna z ogólną tendencją. Im większe przedsiębiorstwo, tym częściej działają w nim związki zawodowe – w 65% największych firm, w połowie średnich i w co czwartej małej firmie. Największym skupieniem związków zawodowych cechuje się sektor publiczny, w którym niemal 70% podmiotów przyznaje się do funkcjonowania tego typu organizacji.

Jeśli weźmiemy pod uwagę opinie pracodawców na temat działań związków, to okazuje się, że 1 na 3 pracodawców wskazuje, że działalność tych organizacji to głównie reaktywne odpowiadanie na zmiany, jakie są planowane w firmie (36%). Kolejne 30% przedstawicieli firm wskazuje, że związki zawodowe są proaktywne i wychodzą z inicjatywami mającymi na celu poprawę sytuacji pracowników. Pozostałe 30% wskazuje, że są bierne.

- Z naszego badania wynika, że związki zawodowe w Polsce nie różnią się od tych występujących w innych krajach europejskich. Głównie reprezentują osoby pracujące w sektorze publicznym oraz w dużych firmach. Biorąc jednak pod uwagę, jak bardzo zmienił się rynek pracy, związki zawodowe powinny rozszerzyć swoją działalność również na mniejsze podmioty w sektorze prywatnym oraz na grupy zawodowe niereprezentowane do tej pory, takie jak osoby młode, z wyższym wykształceniem oraz często pracujące na granicy kodeksu pracy, osoby w sektorze usług. To jedno z głównych wyzwań dla tych organizacji, biorąc również pod uwagę, że ok 2/3 zatrudnienia w Polsce występuje w sektorze MŚP a sektor usług jest wiodącą gałęzią gospodarki – mówi Krzysztof Inglot, Pełnomocnik Zarządu Work Service S.A.

Metodologia badania: Zaprezentowane w materiale dane pochodzą z badania przygotowanego i opracowanego na zlecenie Work Service S.A. przez instytut Millward Brown S.A. Badanie zostało podzielone na dwie kategorie:

• Pracowników – Badanie zrealizowano na próbie osób pracujących (N=550) dobranej z ogólnopolskiej reprezentatywnej próby dorosłych Polaków N=1000 (dobranych zgodnie ze strukturą populacji pod względem płci, wieku, wykształcenia oraz klasy wielkości i województwa miejsca zamieszkania), wyniki poddano procedurze ważenia. Maksymalny błąd pomiaru dla całej próby pracujących to +/-4,4%. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych CATI w lipcu 2015 r.
• Pracodawców – Badanie zrealizowano na próbie pracodawców (N=300) dobranych w kwotach dla wielkości zatrudnienia, po 100 wywiadów dla firm małych (10-49 pracowników), średnich (50-249 pracowników) oraz dużych (250+ pracowników), z uwzględnieniem województwa – miejsca prowadzenia działalności oraz branży firmy. Maksymalny błąd pomiaru dla całej próby to +/- 4,2%, a dla wyróżnionych trzech klas wielkości zatrudnienia +/- 10,2%. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych CATI w lipcu 2015 r.

WORK SERVICE S.A.