Kapitał ludzki Made in Poland
Stworzenie uniwersalnego narzędzia pomiaru wartości kapitału ludzkiego jest wyzwaniem – prace nad nim trwają równolegle w wielu krajach, dzielą ekspertów i są tematem ożywionych dyskusji. Podążając za światowymi trendami, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości podjęła się przygotowania uniwersalnego narzędzia do pomiaru wartości kapitału ludzkiego dopasowanego do warunków, w jakich funkcjonują polskie przedsiębiorstwa. Dzięki NKL skuteczne mierzenie wartości kompetencji w polskich firmach stanie się rzeczywistością.
Tworzenie modeli biznesowych opartych o dane zgromadzone dzięki systematycznemu pomiarowi kapitału ludzkiego to wciąż temat otwarty zarówno dla teoretyków, jak i praktyków biznesu. Brak uniwersalnego, prostego narzędzia, skutecznego, bo dopasowanego do specyfiki różnej wielkości przedsiębiorstw, stanowi znaczącą przeszkodę, uniemożliwiającą wdrażanie długofalowych programów rozwoju kadr w Polsce. Zarówno pracownicy działów HR, jak i sami biznesmeni są zgodni – tę przeszkodę należy ominąć, aby polskie przedsiębiorstwa, dzięki między innymi wzrostowi efektywności pracy, mogły skutecznie konkurować na zagranicznych rynkach. W tym miejscu zgodność się kończy, bo sposobów obliczania wartości kapitału w firmie jest wiele, a każdy z nich kojarzy się raczej ze znacznym wydatkiem, który przedsiębiorca musi ponieść, aby wdrożyć nowy model zarządzania kadrami, niż z wymiernymi korzyściami, które takie narzędzie może przynieść.
Pomiar wartości kapitału ludzkiego to nie tylko problem polskich przedsiębiorców. Na forum międzynarodowym wielokrotnie podejmowano próby tworzenia takich narzędzi, starając się uwzględnić możliwie najwięcej parametrów, aby wynik mógł jak najdokładniej przedstawić sytuację w analizowanym przedsiębiorstwie. Oprócz kompleksowych programów, proponowano różnorodne mierniki efektywności zarządzania zasobami ludzkimi, w tym wskaźnik zwrotu z inwestycji w kapitał ludzki (HCROI) czy produktywności zasobów ludzkich (HCR). Wśród dużych międzynarodowych inicjatyw warto zwrócić uwagę na „Bilans Wartości Niematerialnych” prowadzony w ramach 6. Programu Ramowego UE w 2008 roku czy amerykański projekt R.L. Brummet’a, E. Flamholtza i C. Pyle’a zwany rachunkowością zasobów ludzkich (HRA). Jednym z najnowszych programów prowadzonych obecnie w Wielkiej Brytanii jest projekt Valuing Your Talent (VyT), którego twórcy chcą wskazać przedsiębiorcom te obszary, które wymagają prowadzenia pomiarów jakości pracy oraz dać im wystandaryzowane narzędzie do prowadzenia takiego pomiaru.
Żaden jednak z wymienionych programów nie znalazł jak dotąd znaczącego zastosowania w praktyce przedsiębiorstw. Dlaczego? Zastrzeżenia dotyczyły przede wszystkim trafności pomiaru, jego wiarygodności i możliwości wykorzystania wyników do podejmowania decyzji menedżerskich. Ponadto, ze względu na swoją złożoność, wymagały one rozbudowanej sprawozdawczości finansowej oraz specjalistycznej wiedzy, co dodatkowo przekładało się na wysokie koszty obsługi. Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców, ważnym argumentem przeciwko był również fakt, że nie uwzględniały one specyfiki polskiej gospodarki, a w szczególności firm sektora MSP.
Ze względu na brak miernika, który mógłby zostać wykorzystany na polskim gruncie, wyzwanie polegające na stworzeniu narzędzia skierowanego do polskich przedsiębiorców podjęli wspólnie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości i Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Prace nad projektem „Kapitał ludzki jako element wartości przedsiębiorstwa” rozpoczęły się od badania stanu wiedzy o wartości zasobów ludzkich w polskich przedsiębiorstwach. Na tej podstawie zainicjowano szereg działań zmierzających do przygotowania, a następnie wdrożenia ogólnopolskiego Narzędzia Pomiaru Wartości Kapitału Ludzkiego (w skrócie nazwanego NKL).
NKL jest narzędziem kompleksowym, dlatego korzyści płynące z jego zastosowania będą widoczne na różnych płaszczyznach funkcjonowania firmy. Mogą z niego korzystać zarówno przedsiębiorcy, którzy dostaną możliwość analizy i oceny wartości swoich kadr, oraz wynikającej z niej pozycji na rynku wśród konkurencji. Drugą grupą, która bezpośrednio skorzysta z danych gromadzonych dzięki NKL, będą działy HR firm odpowiedzialne za rekomendacje planów wspierających wzrost kompetencji pracowników – staną się one dla przedsiębiorców partnerem przy wytyczaniu możliwych kierunków rozwoju firmy. Zastosowanie NKL w praktyce przyniesie korzyści również inwestorom, którzy otrzymają możliwość gromadzenia i dostępu do aktualnych danych obrazujących stan zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie, co bez wątpienia przyspieszy i ułatwi proces podejmowania przez nich decyzji inwestycyjnych. – komentuje Justyna Nosko, koordynator projektu z PARP.
Jednym z głównych założeń opracowywanego narzędzia jest jego przystępność i uniwersalność. Dlatego bardzo wiele uwagi jego twórcy poświęcili temu, by było ono łatwe w obsłudze i nie wymagało ponoszenia przez przedsiębiorców żadnych dodatkowych kosztów, ani personalnych ani związanych z inwestycjami
w technologię. To tylko część korzyści płynących z wykorzystania NKL w firmie. O pozostałych eksperci PARP i SGH opowiedzą podczas drugiej tury kolejnych 10 Spotkań Informacyjnych NKL, które rozpoczną się już 30 września w Warszawie. Więcej informacji o planowanych wydarzeniach będzie sukcesywnie umieszczanych na stronie projektu nkl.parp.gov.pl.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
