Oczekiwania studentów UMCS wobec pierwszego pracodawcy

Młodzi ludzie traktują studia jako nowy etap w ich życiu. Pomijając aspekty czysto technicznych zmian – np. przeprowadzki związanej z rozpoczęciem studiów – jest to taki moment, który uważany jest za koniec młodości a początek dorosłego życia. Gdzie kończy się beztroska, życie bez zmartwień, w otoczce bezpieczeństwa zapewnianego przez rodziców, a zaczyna starcie z rzeczywistością i prawdziwym życiem. Jednym z aspektów, w którym się to objawia jest podjęcie rozważań nad rozpoczęciem pierwszej poważnej pracy. Pojawia się zatem pytanie, jak młodzi ludzie wyobrażają sobie swoją pierwszą poważną pracę, i jakie mają wobec niej oczekiwania?

Studenci Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej zostali poddani badaniu ankietowemu, w wyniku którego można wysnuć rzetelne wnioski odnośnie preferencji i oczekiwań wobec ich pierwszego pracodawcy. Grupa badanych została podzielona na młodych, świeżo rozpoczynających studia (20- 22 lata), oraz na studentów ostatnich lat (23- 25 lat), których temat pierwszej poważnej pracy dotyczy najbardziej. Wyniki ankiet zostały również przeanalizowane oddzielnie pod kątem kobiet i mężczyzn w celu zaobserwowania ewentualnych różnic.

Zapewne nie zdziwi fakt, że wg przeprowadzonej ankiety, zdecydowana większość studentów, którzy stawiają swoje pierwsze kroki w murach uczelni, nie ma sprecyzowanych planów odnośnie pierwszej pracy. Przeciwnie, do studentów ostatnich lat – wśród nich, są osoby, które zastanawiają się nad wyborem kilku konkretnych firm. Co ciekawe, wśród młodych studentów padło parę głosów o planach założenia własnej firmy. Spośród uczniów ostatnich lat – żaden z nich nie udzielił takiej odpowiedzi. Wynika to niewątpliwie z tego, że perspektywa poważnej pracy jest dla młodych studentów nieco odległa w porównaniu ze starszymi studentami, więc to ci drudzy myślą znacznie bardziej konkretnie i realistycznie o przyszłości. W przypadku podziału na kobiety i mężczyzn – można zauważyć, że to mężczyźni górują w byciu bardziej „zdecydowanymi i konkretnymi”. Kobiety nie mają planów na przyszłość.

Pewność zatrudnienia – to jeden z najważniejszych czynników determinujących podjęcie pierwszej pracy. Pod tym kątem wszystkie grupy badanych wypowiedziały się jednoznacznie. Jest to bez wątpienia oznaka ich dojrzałości i orientacji w dzisiejszym rynku pracy, gdzie o stałe zatrudnienie nie jest łatwo. Kolejnych czynnikiem, pod kątem którego również zgodzili się wszyscy studenci – jest wysokość zarobków. Średnia krajowa wynagrodzenia w Polsce jest jedną z niższych w Europie, wobec czego wysokość pensji ma wpływ przy wyborze miejsca pracy. Dla najmłodszych studentów, ważna jest też atmosfera w pracy i możliwość awansu, dla tych starszych – atmosfera jest na nieco dalszym planie. Ważniejszy jest za to rozwój własnych kwalifikacji, progres, jakiego mogą dokonać podejmując pracę. Aspekt pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym widnieje na ostatnim miejscu. Jest to rezultatem dalekiej perspektywy założenia rodziny dla młodych ludzi, oraz postawienia kariery na pierwszym miejscu, co jest domeną dzisiejszych czasów.

Czego studenci obawiają się najbardziej? Wszyscy, bez wyjątku, boją się tego, że nie będą w posiadaniu wystarczających umiejętności oraz, że nie będą w stanie sprostać oczekiwaniom. Uczelnie wyższe oferują mnóstwo praktyk zawodowych, gdzie student może nabyć doświadczenie i następnie z większą pewnością i świadomością swoich kwalifikacji może podjąć pracę. Nawet działalność w samorządzie uczniowskim pozwala studentowi na obcowanie z biurokracją i administracją, co pozwoliłoby uniknąć takich obaw. Niestety, wciąż za mało studentów korzysta z możliwości, jakie daje szkolnictwo wyższe. Pierwszoroczni studenci obawiają się dodatkowo relacji z przełożonymi i współpracownikami. Wynoszą to zapewne ze szkoły średniej, gdzie rówieśnicy i relacje z nimi miały ogromny wpływ na młodą osobę. Z przeprowadzonego badania wynika, że młodzi częściej oczekują wyższych zarobków w pierwszej pracy niż ci starsi. Dla tych pierwszych, najbardziej optymalna wysokość pensji netto wynosi od 1500 zł do nawet 2500 zł. Absolwenci nieco obniżają te progi, które wahają się w granicach 1200-2000 zł. Najpewniej nie wynika to z zaniżania poczucia swojej wartości, a z racjonalnego spojrzenia na politykę rządu i na rynek pracy. Przy podziale na kobiety i mężczyzn można zaobserwować, że w stosunku do oczekiwań kobiet – płeć męska oczekuje, iż ich pierwsze wynagrodzenie będzie wyższe.

Pewne rozgraniczenie w preferencji młodych i starszych studentów nie powinno dziwić. Rozpoczynający naukę na uczelni wyższej mają nieco inne wyobrażenie o pracy niż ci, którzy przez okres studiowania niejednokrotnie podejmują prace dorywcze i zapoznają się ze specyfiką rynku pracy kraju, w którym żyją. Ci drudzy są bardziej świadomi i bardziej realnie i rozsądnie podchodzą do tego tematu. Uczelnie podejmują szereg działań rozwijających kompetencje zawodowe młodych ludzi, jednak to studenci muszą się dużo bardziej zmobilizować, porzucić wszelkie obawy i rozpocząć piękny okres rozwoju, zdobywania doświadczenia, i zarabiania pierwszych poważnych pieniędzy.

Katarzyna Szkuat Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej