Praca tymczasowa rozwiązaniem nie tylko na trudne czasy
Historia korzystania z usług zewnętrznych w naszym kraju jest stosunkowo krótka. Na próżno szukać w polskiej legislacji definicji takich pojęć jak outsourcing czy leasing pracowniczy. Zdania na temat outsourcingu pracowniczego w Polsce są podzielone. Z jednej strony mamy dwa wyroki Sądu Najwyższego, które mówią o tym, iż:
- „W ramach stosunku pracy pracodawca może powierzyć pracownikowi wykonywanie czynności określonych w umo wie o pracę na rzecz innego podmiotu, co nie oznacza, że wskutek tego pracownik staje się pracownikiem owe go podmiotu i że od niego należy mu się wynagrodzenie za pracę” (wyrok sn z 7 maja 1998 r., Pkn 71/98, osnp 1999/8/282),
- „Wykonywanie pracy w miejscu wyznaczonym przez praco dawcę, znajdującym się w zakładzie pracy innego podmiotu i pod jego kierownictwem, nie powoduje nawiązania stosun ku pracy z tym podmiotem” (wyrok sn z dnia 5 listopada 1999 r., I pkn 337/99, osnp 2001/6/186).
Wyroki te pozwalają na stosowanie outsourcingu pracowniczego opartego na umowach kodeksowych. Z drugiej strony mamy ustawę z dnia z dnia 9 lipca 2003 r. O zatrudnieniu pracowników tymczasowych, która zdaniem części ekspertów jest odpowiedzią na potrzebę stosowania elastycznego zatrudnienia przez przedsiębiorców.
Polskie Forum HR, jako organizacja zrzeszająca agencje zatrudnienia, koncentruje się głównie na promowaniu dwóch usług hr: pracy tymczasowej i rekrutacji. Szczególnie duże znaczenie dla funkcjonowania rynku pracy ma właśnie praca tymczasowa, która nie tylko pozwala pracodawcom na większą elastyczność, a kandydatom oferuje szanse na zatrudnienie, ale przede wszystkim kreuje miejsca pracy.
Praca tymczasowa nie wypiera zatem stałego zatrudnienia. Jest jego uzupełnieniem w momencie chwilowego zwiększenia zapotrzebowania na realizację nowego projektu czy dodatkowej usługi. Dyskusja, którą obserwujemy również w Polsce, w dużej mierze dotyczy definicji sezonowości, która zmienia się wraz ze wzrostem niestabilności gospodarki światowej.
Obecnie, za sezonowe uznaje się nie tylko letnie prace w rolnictwie, ale również realizacje nowych projektów, które często trwają nawet kilka lat. Sezonowość stała się zatem integralną częścią niestabilnego rozwoju gospodarczego i wymusza na pracodawcach coraz częstsze stosowanie elastycznych form zatrudnienia.
Poza głównym powodem, jakim jest zachowanie większej elastyczności, pracodawcy traktują pracę tymczasową jako rodzaj okresu próbnego, poprzedzającego zatrudnienie na stałe.
Praca tymczasowa pozwala przedsiębiorstwom przede wszystkim na szybkie dostosowanie wielkości zatrudnienia do zmieniających się zapotrzebowań rynku. Daje możliwość zatrudnienia pracowników na krótkie okresy czasu, co pozwala na realizację dodatkowych zadań bez konieczności zwiększania liczby etatów. Jest to również doskonały sposób na sprawdzenie umiejętności pracownika przed zaproponowaniem stałego zatrudnienia, co czyni obecnie około 20% pracodawców użytkowników współpracujących z agencjami Polskiego Forum HR.
Dodatkowo, dzięki pracy tymczasowej pracodawcy obniżają koszty stałe i w znacznym stopniu odciążają wewnętrzne działy HR. Wszystkie kwestie związanie z zatrudnieniem pracowników, przechowywaniem teczek osobowych, wyliczaniem wynagrodzenia i innymi obowiązkami wynikającymi z roli pracodawcy stoją po stronie agencji zatrudnienia.
Coraz częściej agencje idą jeszcze dalej, biorąc na siebie odpowiedzialność za realizacje określonych zadań np. w branży logistycznej spotykamy się z sytuacją, kiedy to agencja nie tylko zatrudnia pracowników tymczasowych, ale również sprawuje pieczę nad terminową realizacją zleconego im zadania.
Zdolność do reagowania na szybko rosnące zapotrzebowanie przekłada się na szybszy wzrost dochodów.
Firmy, które korzystają z pracy tymczasowej dużo lepiej radzą sobie z kryzysem. Raport IW Consult „Zeitarbeit in Deutschland” zajął się analizą niemieckiego rynku w okresie 2009-2011. Porównał sytuację firm korzystających i nie korzystających z usług agencji zatrudnienia w aspekcie ich dostosowania się do trudnej sytuacji gospodarczej. Wzrost obrotów firm korzystających z pracy tymczasowej był o 5 punktów procentowych wyższy w stosunku do tych, które z takich usług nie korzystały.
W Polsce coraz więcej pracodawców sięga po tę formę zatrudnienia. W 2006 r. było ich blisko 7 tys. a na koniec 2011 r. już ponad 12 tys. Zwiększone zainteresowanie pracą tymczasową jest konsekwencją coraz bardziej niestabilnej sytuacji gospodarczej. Nie oznacza to jednak, że praca tymczasowa stanie się konkurencją dla stałego zatrudnienia. Dobrzy i sprawdzeni pracownicy są największą wartością firmy i dla nich zawsze znajdzie się miejsce w strukturach danej organizacji.
Pracodawcy, aby móc działać efektywnie i tworzyć nowe miejsca pracy, muszą zachować pewną elastyczność. Coraz większą popularnością cieszy się model 80/20, kiedy to 80% załogi to pracownicy stali, a 20% to pracownicy tymczasowi.
Praca tymczasowa jest coraz bardziej popularna nie tylko na stanowiskach produkcyjnych (jej historia w Polsce jest ściśle związana z rozwojem rynku motoryzacyjnego), ale również na stanowiskach nieprodukcyjnych – tu szczególnie silnie rozwija się rynek usług call center. Prognozy rozwoju rynku agencji zatrudnienia w nadchodzącym roku są bardzo ostrożne – zdaniem ekspertów Polskiego Forum HR wartość tego rynku w 2013 r. wzrośnie co najwyżej o 10%.
