Wynagrodzenie za ponadstandardowy czas pracy
Wiele kontrowersji wywołał projekt grupy posłów Platformy Obywatelskiej, którzy chcą zmian w Kodeksie Pracy. Do tej pory jedyną formą gratyfikacji za dodatkowy, szósty dzień pracy było otrzymanie dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Wyjątkiem były tylko niedziele i święta, za które pracownik mógł otrzymać wynagrodzenie. Posłowie chcą ujednolicić przepisy, tak by za każdy ponadstandardowy dzień pracy, podwładny mógł otrzymać ekwiwalent w formie pieniężnej. Twierdzą, że będzie to korzyść zarówno dla pracodawcy, gdyż uelastyczni to przepisy, jak i pracownika, który będzie mógł zdobyć dodatkowe środki.
Zdaniem opozycji i części związków zawodowych nowe przepisy mogą prowadzić do nadużyć. Krytycy zmian obawiają się, że w rejonach, w których jest wysokie bezrobocie pracownicy będą zmuszani do pracy przez 6 dni w tygodniu. Dłuższy tydzień pracy to mniej odpoczynku i spadek efektywności. Swoje zastrzeżenia zgłosiła również Państwowa Inspekcja Pracy.
Według Work Service porządkowanie i ujednolicanie przepisów jest pozytywnym zjawiskiem. Trzeba docenić starania ustawodawcy, by zapewnić pracownikom uczciwe wynagrodzenia w zamian za dodatkową pracę. Obecny system odbierania dni wolnych jest niedoskonały i w praktyce powoduje negatywne konsekwencje dla pracodawcy i podwładnego. Jest to szczególnie dotkliwe dla mniejszych firm, w których bardzo trudno zastąpić pracownika, gdy ten na przykład zachorował. Reszta załogi musi wykonać jego obowiązki i w praktyce pracownicy zostają po godzinach lub pracują w dzień wolny, który trzeba później odebrać. To sytuacja problematyczna dla obu stron.
Uważam, że taka zmiana byłaby korzystna dla rynku pracy oraz uczciwa wobec pracowników, o ile zostanie doprecyzowana. Zmianie powinna ulec długość okresu rozliczeniowego. Przy obecnym systemie pracownik czeka na rekompensatę nawet 12 miesięcy, a nie powinien on przekraczać czterech miesięcy. Uporządkowanie tych kwestii zapewni pracownikowi poczucie stabilizacji i realności wynagrodzenia. Pozwoli też uniknąć koncentracji wydawania dni wolnych w okresach tzw. przestojów – mówi Tomasz Hanczarek, prezes Zarządu Work Service SA. Kolejną istotną kwestią jest również wypłata ekwiwalentu pieniężnego w momencie rozwiązywania umowy o pracę. Obecnie często dzieje się tak, że pracownik nie ma nawet możliwości odebrania ekwiwalentu finansowego i kierowany jest na urlop. W efekcie pracuje więcej godzin niż przewiduje umowa, nie otrzymując dodatkowego wynagrodzenia. Dodatkowa rekompensata w przypadku tak długiego okresu rozliczeniowego (nie skróconego do 4 miesięcy) będzie oznaczać praktycznie brak otrzymania wynagrodzenia za nadgodziny w postaci innej niż urlop – dodaje Tomasz Hanczarek.
Jak wynika z treści projektu ustawy, główna zasada zapewnienia prawa do odpoczynku, nie zostanie zmieniona. Proponowane rozwiązanie ma być tylko wyjątkiem od generalne zachowywanej zasady rekompensaty w postaci dni wolnych i umożliwienia regeneracji sił pracownika. Co jest bardzo istotne z punktu widzenia ochrony praw pracownika i powinno - przy odpowiedniej konstrukcji przepisów - uchronić go przed nadużyciami.
Przedstawiona przez posłów propozycja to dopiero początek dyskusji nad zmianami w Kodeksie Pracy. Na najbliższym posiedzeniu Sejmu planowane jest pierwsze czytanie projektu. W dyskusji warto jednak maksymalnie doprecyzować proponowane zapisy i wziąć pod uwagę krytyczne głosy, aby nie spowodować niepotrzebnych komplikacji.
