Akustyka w biurze: jak ją poprawić?

Rośnie popularność przestrzeni biurowych typu open-space, biur coworkingowych i hot-deskowych oraz przestrzeni wielofunkcyjnych. Wiąże się z nimi istotne wyzwanie aranżacyjne, czyli ich wyciszenie.

Spotkania i dyskusje, praca przy komputerach, rozmowy telefoniczne, sprzęty biurowe, kroki przechodzących osób, nawet odgłosy dobiegające z ulicy – razem generują wysoki poziom hałasu. 50 dB negatywnie wpływa na produktywność i zdrowie pracowników[1], a o obniżeniu jakości pracy przez hałas pisano już w ubiegłym wieku[2]. Normy PN-N-01307:1994 i PN-87/B-02151/02 jako dopuszczalny poziom natężenia dźwięku dla przestrzeni biurowych wskazują od 35[3] do 65[4] dB, zależnie od typu pracy.

Dbając o dobro pracowników należy więc zapewnić w biurze odpowiednie warunki akustyczne, co można zrobić na kilka sposobów. Najprostszym i najpewniejszym jest uwzględnienie takich rozwiązań podczas prac wykończeniowych w obiekcie, wprowadzając do niego odpowiednio skonstruowane i wyizolowane ściany oraz sufity, miękkie materiały, takie jak wykładziny czy dywany i dużo roślin. Aby skutecznie wyciszyć przestrzeń konieczne jest zidentyfikowanie tego, jak się w niej pracuje. Czy w danym biurze dominuje skupienie przy komputerach, czy raczej rozmowy telefoniczne i spotkania? Dla rozpoznanych aktywności należy wydzielić strefy funkcjonalne, tak aby te generujące hałas oddzielić od tych wymagających ciszy, przede wszystkim odsuwając strefy lounge i sale spotkań od stanowisk pracy. Nie zawsze istnieje jednak możliwość zmian wykraczających poza wyposażenie wnętrza. W takim przypadku, strefy wydzielić można za pomocą paneli, kotar lub mebli, np. regałów.

Strefy lounge i miejsca spotkań można także wyznaczyć za pomocą mebli wypoczynkowych z wysokimi oparciami. Tego typu siedziska zestawione razem osłonią użytkowników przed hałasem, zapewniając im miejsce do spokojnej rozmowy, skupienia nad pracą lub chwili odpoczynku. Samo zwiększenie ilości miękkich, tapicerowanych elementów – w tym mebli – w przestrzeni podniesie jej właściwości akustyczne, ponieważ tkaniny mają zdolność pochłaniania dźwięku. W podobnej roli sprawdzą się rośliny dodane do aranżacji. Są to jednak rozwiązania o ograniczonej skuteczności, ponieważ rozproszą one dźwięk, ale nie wyciszą przestrzeni w pełni.

Ciche strefy sprzyjające skupieniu i rozmowom łatwo wydzielić w przestrzeni wprowadzając do niej budki akustyczne. Z roku na rok oferta rynkowa staje się coraz bardziej różnorodna. Kabiny dostępne są w wielu różnych wielkościach, od budek telefonicznych doskonałych dla jednej stojącej osoby, aż po kilkuosobowe „pomieszczenia” wyposażone w stoliki i siedziska, doskonałe podczas spotkań i wspólnej pracy. Kabiny akustyczne umożliwiają wydzielenie wyciszonej przestrzeni bez konieczności budowania permanentnych ścian, a dzięki szklanym elementom zapewnią użytkownikom kontakt z otoczeniem i dopływ naturalnego światła. Większość dostępnych na rynku budek opiera się na konstrukcji modułowej, pozwala więc na łatwe dopasowanie ich wymiarów do danego wnętrza. Wyposażone są w automatyczne systemy wentylacji i oświetlenia, pojawia się także coraz więcej modeli z dodatkowymi funkcjami i akcesoriami, m.in. z wbudowanymi ekranami video. Poziom redukcji dźwięku w budkach dostępnych na rynku wynosi około 25-35 dB. Większość jest też certyfikowana i przetestowana zgodnie z międzynarodowymi normami, w tym ISO 23351-1, wyznaczającą klasy akustyczności zależne od zdolności redukcji poziomu mowy danej budki[5].

Podobną funkcję pełnić w przestrzeni będą boxy akustyczne, czyli zestawy mebli i wysokich paneli dźwiękochłonnych, najczęściej skonfigurowane w sposób modułowy. Nie tylko wydzielą w biurze wyciszoną przestrzeń do spotkań i do pracy, ale też pochłoną dźwięki wygenerowane przez ich użytkowników, dbając o warunki akustyczne w pozostałych częściach biura. Wyposażenie takich kubików różni się zależnie od ich funkcji; mogą to być różne układy biurek (w tym pojedyncze stanowiska), stoły do wspólnej pracy, albo aranżacje siedzisk i stolików przeznaczone do spotkań i rozmów. Najczęściej boxy posiadają także miejsce do zawieszenia ekranu i podłączenia innych urządzeń. Dzięki mnogości dostępnych na rynku opcji oraz konstrukcji modułowej, kubiki można z łatwością dopasować do wielkości pomieszczenia i do potrzeb jej użytkowników.

W przypadku przestrzeni, w których nie sprawdzi się żadne z powyższych rozwiązań, doskonale sprawdzą się panele akustyczne. Ich główną zaletą jest to, że można uzupełnić nimi wnętrza w dowolnym momencie, bez większych zmian istniejącej aranżacji. Ponieważ wyposażone w specjalne uchwyty mocujące, nie wymagają skomplikowanej instalacji.

Najpopularniejsze modele paneli wieszane są na ścianie lub dostawiane do biurek, ale dostępne są także opcje sufitowe i wolnostojące. Co więcej, w każdym z typów występują liczne warianty, wyróżniające się sposobem i lokalizacją mocowania. I tak na przykład panele biurkowe zainstalować można z różnych stron blatu, a sufitowe zawiesić pionowo lub poziomo. Na rynku dostępne są modele w różnych kształtach i wielkościach, od prostokątnych lub kwadratowych, przez okrągłe i trójkątne, aż po wielokątne. Panele biurkowe i wolnostojące pomogą dodatkowo wydzielić przestrzeń, tworząc półprywatne nisze dookoła stanowisk pracy lub oddzielając od siebie różne strefy funkcjonalne.

Otaczając strefę lounge lub salę spotkań pochłoną generowany w niej dźwięk, wyciszając przestrzeń dookoła stanowisk pracy. Najskuteczniejsze będą panele akustyczne wykonane w technologii typu „sandwich”, czyli takie, których warstwy zewnętrzne (tapicerowane materiałami dźwiękochłonnymi) przedzielone są włókniną akustyczną o wysokich zdolnościach absorbcji i rozpraszania dźwięku.

Niezależenie od tego, na jakie rozwiązanie i na jakie produkty się zdecydujemy, przed zakupem należy zwrócić uwagę na ich parametry i technologię wykonania. Producenci starają się, aby ich wyroby były certyfikowane, łatwo jest więc sprawdzić poziom pochłaniania dźwięku przez dany panel lub budkę. Zdecydowana większość produktów na rynku spełnia wymagania określone w polskich i międzynarodowych normach.

Różnorodność dostępnych na rynku opcji, a często też możliwość ich personalizacji, pozwoli jak najdokładniej dopasować rozwiązanie do potrzeb danej przestrzeni – najważniejsze jest dokładne rozpoznanie czynników negatywnie wpływających na jej akustykę.

_{[1] Szubert M., Akustyka biur w nowej polskiej normie, w: „Zawód architekt – ogólnopolski magazyn izby architektów RP” nr 45, 2015, s. 68-69.}

_{[2] Tang S. K., Chan J. W. C., Some characteristics of noise in air-conditioned landscaped offices, 1996.}

_{[3] Norma PN-B-02151-2:2018 Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Część 2: Wymagania dotyczące dopuszczalnego poziomu dźwięku w pomieszczeniach.}

_{[4] Norma PN-N-01307:1994 Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku na stanowisku pracy.}

_{[5] ISO 23351-1:2020 Acoustics – Measurement of speech level reduction of furniture ensembles and enclosures – Part 1: Laboratory method.}

Artykuł pochodzi z magazynu:
FOCUS ON Business #10 May-June (3/2023)