Jak projektować nowoczesne biura?
Wywiad z Agnieszką Kalinowską-Sołtys, Członkiem Zarządu APA Wojciechowski Architekci.
Agnieszka Kalinowska-Sołtys: Architekt, ukończyła Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej i podyplomowe studia Zarządzania Projektami w SGH w Warszawie oraz podyplomowe studia Zarządzania Nieruchomościami na Wydziale Ekonomii w SGGW w Warszawie. Od 2010 roku posiada uprawnienia BREEAM Asesora i LEED GA. Brała udział w wielu nagrodzonych projektach biurowych i usługowo-handlowych spełniających wysokie wymogi systemów certyfikacji BREEAM i LEED, w tym: Alchemia w Gdańsku, Business Garden w Wrocławiu, Skyliner, Equator IV, Elektrownia Powiśle, Hotel w Porcie Praskim, Galeria Północna w Warszawie. Od 2013 roku jest dyrektorem i Członkiem Zarządu APA Wojciechowski Architekci.
Współzałożycielka Ogólnokrajowego Stowarzyszenia Wspierania Budownictwa Zrównoważonego.
Od 2015 roku Członek Zarządu Głównego SARP, gdzie pełni funkcję kierownika zespołów do spraw zrównoważonego rozwoju w budownictwie. Autorka licznych publikacji na temat „zielonych budynków” i „zrównoważonego rozwoju miast”. Moderatorka i uczestniczka wielu paneli dyskusyjnych podczas konferencji i wykładów związanych z promowaniem idei zielonego budownictwa.
Na co dzień mama dwójki dzieci, z którymi dzieli swoją pasję do ekologii i hobby: narciarstwo, nurkowanie, żeglarstwo, design.
Dymitr Doktór, Outsourcing&More: Pani Agnieszko, na wstępie proszę przyjąć moje gratulacje z powodu zdobycia aż trzech nagród podczas Gali Top Woman in Real Estate. Przyznam, że wydarzenie to zainspirowało mnie, aby kolejny numer Outsourcing&More poświęcić tematyce projektowania nowoczesnych biur, a wspomniane wcześniej nagrody jedynie potwierdzają, że jest Pani najlepszą osobą, która mogłaby powiedzieć nam coś więcej na ten temat. Rozpocznę może od dość ogólnego pytania, a mianowicie, jak w obecnych czasach wygląda lub jak powinno wyglądać planowanie budynków biurowych?
Agnieszka Kalinowska-Sołtys, APA Wojciechowscy Architekci: Przez ostatnie 20 lat bardzo dużo zmieniło się w projektowaniu. Nie tylko w samym podejściu do architektury związanym z wejściem nowoczesnych technologii w budownictwie ale również zmienił się warsztat architekta. Od deski kreślarskiej i rapidografów, przez wprowadzenie komputerów i rysunków dwuwymiarowych po zaawansowane projektowanie parametryczne i wykorzystanie technologii BIM.
Planowanie inwestycji biurowych to dość skomplikowany proces oparty w dużej mierze o zawikłane uwarunkowania prawne oraz kalkulacje finansowe odnoszące się, nie tylko do etapu projektowego, ale również do analizy całego cyklu życia takiego budynku. Budynki biurowe w dużej mierze są budowane pod wynajem, a więc mają być biznesem, który przyniesie dochody swoim właścicielom. W całym tym biznesie jesteśmy też my – architekci, których rolą jest przeprowadzenie inwestora przez ten dość skomplikowany proces inwestycyjny przy jednoczesnym pogodzeniu interesów biznesowych z estetyką, funkcjonalnością, trwałością i pięknem architektury.
Podczas projektowania budynków biurowych istotne jest stworzenie elastycznej przestrzeni, która wraz ze zmianami potrzeb użytkowników może zostać w łatwy sposób przearanżowana.
Często podczas prac nad koncepcją architektoniczną nie znamy przyszłych użytkowników i ich potrzeb, a to są bardzo istotne dane, które umożliwiają stworzenia wygodnej, zdrowej przestrzeni pracy.
Na co należy zwracać uwagę, aby biuro w optymalny sposób było wykorzystane przez najemców?
Przede wszystkim trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, jakie są potrzeby pracowników i czy biuro jest w stanie spełnić te oczekiwania. Firmy wynajmujące powierzchnie w biurowcach mają bardzo różną specyfikę pracy, dostosowaną do zadań, jakie realizują.
Obecne trendy w aranżacji biur idą w kierunku zwiększenia mobilności pracowników. Możliwość szybkiej rearanżacji przestrzeni do zmieniających się zadań pracowników staje się coraz bardziej istotna.
Dobry projekt aranżacji wnętrz, który ma być w optymalny sposób wykorzystany przez najemców, powinien być elastyczny i przyjazny użytkownikom. Jest kilka elementów z których często użytkownicy nie zdają sobie sprawy, a które w znacznym stopniu mogą się przyczynić do dobrego samopoczucia i zadowolenia z danego miejsca. Są to często czynniki wynikające z projektu, które wpływają na komfort naszego ciała. Można tu wymienić: odpowiednie rozmieszczenie pomieszczeń; dostęp do światła dziennego, który reguluje naszą gospodarkę hormonalną; odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza, która ma znaczący wpływ na wydajność naszej pracy, tak jak ergonomia miejsca pracy czy właściwy poziom hałasu. Są też istotne czynniki negatywne, których zdecydowanie powinniśmy unikać, a często nawet nie mamy pojęcia, że na nas oddziałują we wnętrzach. W obecnych czasach materiały wykończeniowe i meble pochodzą z mocno przetworzonych materiałów, powstałych w wyniku syntezy chemicznej. Liczne związki organiczne, zawarte w farbach, lakierach, klejach, impregnatach, laminatach nas trują. Ich negatywne oddziaływanie na nasz organizm jest znaczący, szczególnie w miejscach, gdzie przebywamy wiele godzin dziennie. Średnio spędzamy ponad 90% swojego życia we wnętrzach, tam gdzie tych niewidocznych, bezwonnych zanieczyszczeń jest najwięcej. Wybierając miejsce pracy należy zwrócić uwagę, czy wszystkie elementy wykończenia wnętrz są bezpieczne dla naszego zdrowia.
Deweloper – Agencja Real Estate – Architekt – czy taki biznesowy trójkąt funkcjonuje, czy być może projektowanie doskonałych biur wymaga większej liczby partnerów?
To bardzo zależy od konkretnego projektu i założeń inwestorskich. Każdy budynek jest inny, bo powstaje w innej lokalizacji, ma indywidualne uwarunkowania prawno-formalne, jak i program użytkowy wynikający z założeń inwestora. Uważam jednak, że im więcej partnerów – uczestników procesu inwestycyjnego jest włączonych do udziału w procesie projektowym, tym lepiej. Dla architekta ważna jest informacja zwrotna związana z analizą budynku w fazie użytkowej. W Polsce niestety często jeszcze projektanci nie interesują się tym co się udało, a tym bardziej tym, co się nie udało w ich zrealizowanych projektach, a szkoda, bo to cenna nauka, która prowadzi do podnoszenia jakości architektury. Im więcej poświęcimy czasu i wysiłku na przygotowanie projektu, tym lepszy będzie zrealizowany budynek. Proces inwestycyjny to średnio od 1 roku do 3 lat, a cykl życia budynku to średnio około 35–80 lat, które przekładają się na konkretny biznes. Warto więc poświęcić więcej nakładów pracy i funduszy, aby stworzyć inwestycję, która latami będzie cieszyła się powodzeniem i przynosiła właścicielom zyski.
Jedna z otrzymanych przez Panią nagród była w kategorii „Architecture and Design”. Proszę powiedzieć, jak wyglądają granice i kompromis, kiedy zestawia się ze sobą design, funkcjonalność i optymalizację przestrzeni?
Dobra architektura nie lubi kompromisów, powinna być piękna, funkcjonalna i bezpieczna. Dobry projekt to taki, który znajduje harmonię pomiędzy tymi elementami. Jeśli założenia inwestorskie zaprzeczają temu, lepiej nie zaczynać takiego projektu.
Czy łatwiej jest zaprojektować drapacz chmur, czy być może kompleks kilku niższych budynków biurowych tworzących campus?
W drapaczach chmur, jako pracownia architektoniczna, mamy mniejsze doświadczenie, niemniej jednak bardzo nas fascynuje praca nad takimi projektami. Budynki wysokościowe nie tylko są bardziej skomplikowane pod względem technicznym, ale również ze względu na swoją specyfikę stawiane są w dość wymagających lokalizacjach. W tej chwili trwa budowa Skylinera w Warszawie, jest to 195 metrowy biurowiec, który mieliśmy przyjemność projektować dla firmy Karimpol.
Czy praca architekta ma wpływ, a jeśli tak to jaki, na finalny koszt realizacji budynku biurowego?
Architekt projektując budynek podejmuje decyzje dotyczące wyboru rozwiązań projektowych, materiałów budowlanych, technologii, sposobu eksploatacji, itp. Od doświadczenia i umiejętności architekta w dużym stopniu zależy jaki będzie finalny koszt realizacji budynku.
Od czego zależy koszt projektu budynku biurowego i ile czasu potrzeba na kompleksowe jego przygotowanie?
Projekt budynku biurowego wymaga współpracy wielu branż. W zależności od stopnia skomplikowania budynku i założeń inwestorskich koszt projektu się zmienia. Jak wcześniej wspomniałam, każdy projekt jest inny, jest właściwie prototypem, który indywidualnie jest wyceniany.
Obecnie coraz więcej inwestorów oprócz projektu wykonawczego zamawia również liczne symulacje komputerowe, które są bardzo dobrym narzędziem do wybrania najbardziej optymalnego wariantu poszczególnych elementów budynku, takich jak konstrukcja budynku, elewacja czy systemy instalacyjne. Takie symulacje to dodatkowe koszty na etapie projektowania, jednak w efekcie to inwestycja dająca w przyszłości oszczędności.
Na koniec pytanie o Pani przewidywania odnośnie do przyszłości projektów budowalnych. W jakim kierunku będziemy podążać, co stanie się modne i czego oczekiwać będą najemcy od nowoczesnego budynku biurowego?
Myślę, że przyszłość projektowania będzie ściśle związana z rozwojem nowoczesnych technologii. Wspomniana na początku technologia BIM, która dotyczy w dużym stopniu projektowania i przygotowania inwestycji już jest rewolucją. Projektowanie 3D wzbogacone o możliwość zarządzania parametrami, zwiększenie możliwości obliczeniowych bardzo skomplikowanych struktur otwierają zupełnie nowy rozdział przed projektantami. Ograniczeniem mogą być tu możliwości wykonawcze, ale te też bardzo szybko się rozwijają ze względu na wprowadzanie nowych materiałów i technologii budowlanych. Jeszcze kilka lat temu drukowanie budynku w 3D w naturalnym rozmiarze było fikcją, teraz jest już to możliwe, a być może za jakiś czas będzie to standardem.
Dziękuję za rozmowę.
