Pandemia Covid-19 kształtuje rynek biurowy

Wybuch pandemii Covid-19 spowodował, że niemal natychmiast wiele firm stanęło przed wyzwaniem przeniesienia większości pracowników w tryb zdalny. Zmiana modelu pracy zajęła kilka dni, jednak powrót w pełnym składzie do biura potrwa kilka tygodni. Jak wygląda sytuacja z perspektywy najemców sprawdziliśmy na próbie 55 firm wynajmujących powierzchnie biurowe, które wzięły udział w ankiecie AXI IMMO.

Z dnia na dzień biura przeniosły się do domów

Z ankiety przeprowadzonej wśród wynajmujących powierzchnie biurowe mniej niż 20% korzystało z trybu pracy zdalnej nawet w przypadku części pracowników przed pandemią. Wynik ten diametralnie się zmienił po wprowadzeniu obostrzeń epidemicznych, kiedy to 73% ankietowanych zadeklarowało, że z trybu pracy zdalnej korzysta obecnie ponad 90% pracowników.

Priorytety po powrocie do biura

- 57% ankietowanych na pytania dotyczące podjęcia rozmów w sprawie wykorzystania wakacji czynszowych lub redukcji czynszu odpowiedziało pozytywnie. Spowolnienie gospodarcze powoduje, że firmy już zaczynają inaczej patrzeć na koszty powierzchni biurowej. Większa niż dotychczas kontrola wydatków może poskutkować zmniejszeniem budżetów motywacyjnych dla pracowników i wysokich nakładów na fit-out biura. Dlatego spodziewamy się większej liczby renegocjacji, a relokacje będą w dużej mierze związane z poszukiwaniem oszczędności. Co może zwiększyć popularność obiektów biurowych w lokalizacjach poza centrum, jak np. Mokotów w przypadku rynku warszawskiego – komentuje Martin Lipiński, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych i Reprezentacji Najemcy w AXI IMMO.

Potwierdzają to wyniki ankiety, gdzie na pytanie dotyczące kluczowych aspektów przy wyborze powierzchni biurowej 72% ankietowanych wskazało lokalizację, ale niewiele mniej, bo ponad 67% całościowe koszty wynajmu biura. Aranżacja przestrzeni w celu poprawy efektywności pracy znalazła się na ostatnim miejscu, tylko 14% ankietowanych wskazało ją jako kluczowy element przy wyborze biura.

Jak będzie wyglądać praca w biurze po powrocie?

- Po kilku tygodniach pracy zdalnej widzimy, że z jednej strony tęsknota za biurem rośnie, z drugiej strony okazuje się, że praca zdalna może być efektywna. Nowe warunki rynkowe spowodowały, że rynek biurowy zmienia się na naszych oczach. Do marca br. na większości rynków mieliśmy do czynienia z rynkiem wynajmującego, w kolejnych miesiącach będziemy obserwować przejście do rynku najemcy – dodaje Martin Lipiński.

Wraz z odmrażaniem gospodarki coraz więcej firm przymierza się również do stopniowego powrotu do biura. Jednak zalecenia związane z ochroną osobistą oraz utrzymaniem odstępu 1,5 m pomiędzy stanowiskami pracy sprawi, że będziemy mieli do czynienia z funkcjonowaniem biur w nowych trybach godzinowych, tygodniowych czy miesięcznych. W wyniku tego powstaną nowe modele biznesowe w zarządzaniu powierzchnią biurową. Efektem ubocznym zjawiska może być wzrost wykorzystania powierzchni typu flex. 20% ankietowanych zadeklarowało większą chęć wykorzystania powierzchni coworkingowej w przyszłości kosztem powierzchni stałej biura.

Praca w warunkach domowych przyspieszyła rozwój komunikacji audio i video, w niedługiej przyszłości wpłynie również na bezpieczeństwo, systemy w jak największym stopniu bezdotykowych dostępów do powierzchni biurowej i nowego w niej funkcjonowania. 66% ankietowanych potwierdziło, że zmiany w systemie pracy, jakie wymusiła pandemia przyspieszyły rozwój technologiczny ich firm.

- Biuro będzie jednym z najważniejszych elementów w funkcjonowaniu organizacji, jednak zarówno wyniki ankiety, jak też rozmowy z naszymi najemcami pokazują, że rynek biurowy zmieni się. Na nowo zostaną zdefiniowane potrzeby w zakresie planowania i wykorzystania powierzchni biurowej przez pracowników. Będziemy jeszcze dokładniej analizować rytm i sposób funkcjonowania organizacji, aby jak najlepiej dopasować przestrzeń do indywidualnych potrzeb firm i nowych wymogów bezpieczeństwa. Co więcej, najemcy mogą spodziewać się bardziej rozbudowanych aplikacji na telefony komórkowe, które oprócz tradycyjnych funkcji jak np. rezerwacji sali konferencyjnej, ustawienia w niej klimatyzacji czy wręcz klucza do wejścia do biura i windy będą informowały nas lub przypominały nam o zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa czy higieny – podsumowuje Martin Lipiński.

Firma doradcza AXI IMMO przeprowadziła ankietę on-line „Wpływ COVID-19 na rynek biurowy”, w okresie od 10 marca do 30 kwietnia br. Wśród przebadanych respondentów znaleźli się klienci firmy, głównie najemcy powierzchni biurowych z 55 firm zajmujący stanowiska członków zarządów oraz dyrektorów departamentów.

AXI IMMO