VC winter: Zrozumieć i przetrwać spowolnienie w Venture Capital

VC winter to okres spowolnienia w branży Venture Capital, w którym aktywność inwestycyjna funduszy inwestujących w startupy znacząco spada, co powoduje, że dużo trudniej jest pozyskać finansowanie na ich rozwój. Ma to znaczący wpływ na te młode spółki, które zdecydowały się obrać drogę venture capital jako sposób budowania i skalowania swojego biznesu. Okres spowolnienia w branży VC to kolejny czynnik ryzyka, który startup powinien identyfikować i mierzyć jego wpływ, by móc go mitygować.

W środowisku Venture Capital nie brak głosów, że nadchodzi kolejne spowolnienie w VC. W ostatnich trzech latach w globalną gospodarkę najpierw uderzył COVID, następnie wojna w Ukrainie, które spowodowały globalnie rosnącą inflację i wzrost stóp procentowych, a te z kolei były powodem odwrotu kapitału inwestycyjnego do bezpieczniejszych instrumentów oraz nadejścia spowolnienia gospodarczego. Kombinacja tych czynników sprawiła, że VC winter dla wielu inwestorów i startupów nie jest już kwestią „czy”, tylko „kiedy”.

Czym jest „VC winter”? Poprzez „VC winter” („zima w VC”) rozumiemy okres, w którym aktywność inwestycyjna w branży Venture Capital spada,powodując spowolnienie przepływu kapitału od funduszy do startupów. Wśród globalnych przyczyn upatrywać można spadku liczby inwestycji o wysokiej stopie zwrotu, niepewności gospodarczej lub spowolnienia ekonomicznego, zmiany polityki inwestycyjnej funduszy Venture Capital lub zdarzeń określanych mianem „czarnych łabędzi”, czyli np. wojny w Ukrainie lub pandemii.

W okresie spowolnienia, czy nawet „zamrożenia” inwestycji VC, startupy mierzą się z trudnościami w zabezpieczeniu niezbędnych środków finansowych na dalszy rozwój, co może negatywnie wpłynąć na ich szanse na odniesienie sukcesu. Niektóre z nich są w stanie przygotować się do czekających je zawirowań, podczas gdy inne zostaną zmuszone do zamknięcia działalności. Niezależnie od podejścia, należy mieć świadomość, że VC winter jest groźnym okresem dla startupów i niezmiernie ważne jest, aby ich założyciele wiedzieli jak dobrze przygotować się do tego, co ich czeka.

 Dzisiejsi Founderzy są zbyt młodzi, aby pamiętać ostatnią „zimę VC” oraz jej wpływ na globalny ekosystem. Po bańce dot-comów w latach 2000–2003, która doprowadziła do załamania rynku i spowodowała istotne spowolnienie działalności Venture Capital, wiele startupówzbankrutowało, ponieważ finansowanie stało się bardzo trudno dostępne, a wyceny znacząco spadły. Jak więc przygotować się do tego, co nadchodzi?

VC winter na horyzoncie

Startupy już teraz odczuwają trudności w pozyskiwaniu kapitału. Doświadczają także spadku wycen i dla wielu jest zaskoczeniem, że za określoną kwotę muszą oddać dużo więcej udziałów, więc albo decydują się na niższą kwotę inwestycji, albo godzą się z tym stanem rzeczy. VC winter powoli staje się faktem i wcześniej lub później każdy Founder stanie przed wyzwaniem zmniejszonego dostępu do finansowania, obniżonych wycen i zwiększonej konkurencji o kapitał. Mniej kapitału na rozwój wymusi elastyczność, a niższe wyceny utrudnią wyjście z inwestycji.

Przygotowanie startupu na okres spowolnienia powinno obejmować skupienie się na ulepszaniu swoich produktów i usług, dywersyfikacji źródeł finansowania, cięciu zbędnych kosztów oraz budowaniu relacji z potencjalnymi inwestorami.

Skup się na product-market-fit. Produkt z silnym dopasowaniem do rynku (product-market-fit) jest niezbędny dla każdego startupu, ale staje się jeszcze ważniejszy podczas spowolnienia VC. Skupiając się na dopasowaniu produktu do rynku, założyciele mogą zwiększyć swoje szanse na generowanie przychodów i przyciąganie nowych klientów, co uczyni ich bardziej atrakcyjnymi dla inwestorów.

Zbuduj silny strumień przychodów. Jedną z najważniejszych rzeczy, którą Founderzy mogą zrobić, jest skupienie się na budowaniu silnego, zdywersyfikowanego strumienia przychodów. Oznacza to znalezienie stabilnych źródeł dochodu, takich jak partnerstwa, umowy licencyjne lub ekspotencjalny przyrost liczby klientów

Tnij koszty gdzie tylko się da. Cięcia mogą obejmować zmniejszenie zespołu, renegocjację umów najmu lub znalezienie sposobów na zautomatyzowanie pewnych stałych procesów. Tnąc koszty, założyciele będą mogli wydłużyć swój tzw. runway (czas, na jaki mają finansowanie) i przetrwać okres zmniejszonej dostępności finansowania VC. Istotne jest, by ograniczać koszty, które nie wpływają bezpośrednio na rozwój core biznesu. Startup musi cały czas się rozwijać, inaczej nie pozyska kolejnych inwestorów.

Bądź realistą w kwestii pozyskiwania funduszy. Podczas VC winter, pozyskiwanie funduszy będzie trudniejsze i bardziej czasochłonne. Founderzy powinni być realistami co do swoich perspektyw fundraisingu i nie polegać na jednej rundzie finansowania czy małej liczbie funduszy VC, które adresują swoimi działaniami. Konieczne może okazać się dotarcie do szerszego grona inwestorów, w tym aniołów biznesu, tzw. Family office czy corporate VC (funduszy VC należących do korporacji). Najlepszym sposobem jest wcześniejsze zabezpieczenie finansowania na co najmniej 18 miesięcy, co pozwoli przeczekać najtrudniejszy okres spowolnienia VC.

Networking. Budowanie relacji z funduszami VC staje się kluczowe podczas VC winter. Budując relacje z innymi założycielami, inwestorami i ekspertami branżowymi, Founderzy mają szansę być na bieżąco informowani o najnowszych trendach branżowych czy szansach inwestycyjnych, gdy te się pojawią.

Przekuj VC winter na swoją korzyść

VC winter nie powinno traktować się tylko w kontekście zjawisk negatywnych. Dla tych z Founderów, którzy gotowi są wykorzystać szanse, dostosować się do zmian i podejmować więcej ryzyka niż inni, spowolnienie w VC może okazać się trampoliną do wyższych wycen, gdy trend inwestycyjny się odwróci.

Młode spółki mogą wykorzystać czas spowolnienia (pod warunkiem wcześniejszego zabezpieczenia finansowania, o czym mówiliśmy wyżej), aby zrewidować strategię i dokonać koniecznych jej zmian, przyciągnąć z rynku największe talenty, czy wynegocjować lepsze warunki z inwestorami. Zmniejszone finansowanie wymusi na spółkach większą elastyczność, poprawę i automatyzację procesów operacyjnych.

W trakcie spowolnienia VC wiele startupów upada, a pula dostępnych na rynku talentów zwiększa się, co sprawia, że to dobry czas na pozyskanie wartościowych pracowników. Dobre startupy, które przygotowały się na okres spowolnienia, posiadają również dobrą pozycję negocjacyjną. Mają one szanse na uzyskanie lepszych warunków umowy inwestycyjnej, takich jak mniejsze rozwodnienie udziałów lub korzystniejsze wyceny. Wreszcie, potrzeba odkrywania nowych strumieni przychodów

i segmentów klientów może prowadzić do generowania nowych możliwości biznesowych, a przy zmniejszonym szumie na rynku, startupy mogą wykorzystać tę okazję do skuteczniejszego budowania świadomości marki i docierania do nowych klientów.

VC winter to także moment na zbadanie alternatywnych źródeł finansowania. Te nietradycyjne źródła mogą obejmować platformy crowdfundingowe, dotacje lub granty od organizacji rządowych lub fundacji, które mogą zapewnić startupom środki na rozwój bez poświęcania udziałów (tzw. Equity). Skupiając się na tych obszarach, młoda spółka może zwiększyć swoją wartość i atrakcyjność dla inwestorów, a wykorzystać je, gdy rynek się odbuduje.

Spodziewaj się niespodziewanego

Trend spadkowy waluacji startupów zapoczątkowany w roku 2022, zwłaszcza tych na późniejszych etapach rozwoju, nadal będzie się utrzymywał. Spółki na etapach pre-seed i seed, choć w mniejszym stopniu dotknięte tym spadkiem, także będą się mierzyły z mniejszą globalną dostępnością kapitału. Wraz z nadejściem spowolnienia w VC, trzy elementy będą niezwykle ważne dla Founderów na nadchodzące miesiące: skupienie się na rozwoju core-business i zapewnieniu solidnej trakcji w oparciu o core-value dla klienta, zapewnienie runway’u na minimum 18 miesięcy przy możliwym szybkim osiągnięciu Break Even Point oraz ciągłej analizie ryzyka, ponieważ obecna sytuacja makroekonomiczna może znacząco opóźnić realizację planów sprzedażowych i rozwojowych.

VC winter może być dla startupów czasem pełnym wyzwań i problemów, ale daje też możliwości budowania przewagi. Ci, którzy dostosują się do zmian i skupią się na rozwoju core biznesu, wyjdą silniejsi i bogatsi o doświadczenie.

Autor: Magdalena Pawłowska, Partner, Level2 Ventures

Artykuł pochodzi z magazynu:
FOCUS ON Business #9 March-April (2/2023)