Technologia

Czy e-commerce jest bardziej ekologiczny od handlu stacjonarnego?

899
Czy e-commerce jest bardziej ekologiczny od handlu stacjonarnego?

Kartony, wypełniacze, etykiety, ulotki, przeładunki w hubach, zarządzanie zwrotami – czy te elementy, niezbędne dla łańcucha dostaw, powodują większe szkody dla środowiska niż zakupy stacjonarne? Złożoność operacji w handlu elektronicznym pozwala domniemywać, że to właśnie e-commerce przyczynia się w większym stopniu do degradacji środowiska naturalnego. Okazuje się jednak, że jest dokładnie na odwrót.

Badanie przeprowadzone w listopadzie 2021 r. przez niemiecki Öko Institut we Freiburgu udowadnia, że odwiedzając sklep tradycyjny i dokonując tam zakupów, szkodzimy naszemu środowisku trzy razy bardziej. Na przykładzie jednej pary obuwia, której ruch prześledzono w obu kanałach sprzedaży pokazano, że w ramach e-commerce emitowane jest 1030g CO2 do atmosfery, podczas gdy ten sam zakup w sklepie stacjonarnym generuje 3270g CO2 – czyli ponad trzykrotnie więcej.

W badaniu przeanalizowano etap rozpoczynający i kończący łańcuch dostaw. Pozytywny wynik dla handlu internetowego spowodowany jest głównie skonsolidowanym transportem przesyłek przez firmy kurierskie, które zawsze dostarczają paczki do kilkudziesięciu klientów na jeden cykl dostawy. Bilans CO2 tych transportów wiązanych jest więc lepszy niż indywidualna podróż wielu klientów samochodem do centrum miasta lub galerii handlowej.

Podobne wnioski płyną również z badania opracowanego przez Instytut Zarządzania Łańcuchem Dostaw na Uniwersytecie St. Gallen w Szwajcarii. Najważniejszym ustaleniem szwajcarskich naukowców było to, że nie można dokonać ogólnej i ostatecznej oceny żadnej z opcji, ponieważ dostępne do tej pory dane zawsze odnosiły się do emisji gazów spowodowanych transportem towarów do domu. W zakresie handlu internetowego nie brano pod uwagę negatywnych skutków związanych z produkcją opakowań. Z drugiej strony, w stacjonarnym handlu detalicznym nie uwzględniono emisji CO2 spowodowanej m.in. budową i funkcjonowaniem sklepów detalicznych, ich oświetleniem czy dojazdem pracowników.

ZMNIEJSZENIE EMISJI CO2 W ZAKRESIE TRANSPORTU I OPAKOWAŃ

Kluczem do zrównoważonego handlu jest zmniejszenie wpływu transportu. Konsolidacja wielu dostaw w ramach powtarzalnej trasy pozwala zmniejszyć ślad węglowy transportu o ponad 50% – mierzonego w kilogramach ekwiwalentu dwutlenku węgla – w porównaniu do wielkości emisji produkowanej przez pojazdy konsumentów podczas przemieszczania się z domu czy miejsca pracy do np. galerii handlowej. Jeśli dodamy do tego znacznie szybsze niż w przypadku indywidualnych klientów tempo wdrażania przez firmy logistyczne samochodów o napędzie elektrycznym, to zakupy przez Internet realnie wpływają na ograniczenie emisji CO2 .

E-commerce wymaga większej liczby opakowań i wypełniaczy (nie zawsze ekologicznych), oklejenia kartonu taśmą i wydrukowania etykiety. Nie zmienia to jednak faktu, że ten model sprzedaży jest bardziej korzystny pod względem oszczędności w zakresie transportu, co wspiera tym samym zrównoważony rozwój. Szacuje się, że dzięki zakupom przez Internet handel detaliczny zmniejsza swój niekorzystny całościowy wpływ na środowisko o około 15%. Ekologiczne opakowania to już niemal standard w nowoczesnym e-commerce. Najczęściej są one wykonane z materiałów pochodzących z recyklingu lub surowców odnawialnych. Co ważne, coraz częstsze ich używanie wynika również z postaw konsumentów, którzy preferują zakupy w miejscach zwracających większą uwagę na aspekt zrównoważonego rozwoju. Trend ten dotyczy przede wszystkim młodszej generacji e-konsumentów i nieustannie wzrasta.

  Potwierdza to raport „Green Generation” autorstwa Izby Gospodarki Elektronicznej. Według niego, klienci e-commerce są w stanie zaakceptować nawet pewne „niedogodności” w imię ekologicznych zakupów i przesyłek, a za część nawet dopłacić. Są też otwarci na nowe rozwiązania. Dłużej na przesyłkę chce zaczekać 44% kupujących w sieci. 20% z nich poczeka nawet 5 dni dłużej, a połowa – 3 dni. Co trzeci (31%) zgadza się dopłacić za to, aby dostawca zapakował produkty bez użycia folii, w przyjazne środowisku opakowania.

   W badaniach dotyczących ekologii w logistyce wzywa się konsumentów do minimalizowania zanieczyszczenia CO2 poprzez ich działania. W sprzedaży online może się to sprowadzać do zamawiania kilku artykułów w tym samym sklepie, zmniejszania liczby zwrotów lub wybierania dostawy do punktu PUDO w celu uniknięcia wielokrotnych prób dostaw przez kuriera. W handlu stacjonarnym możemy z kolei lepiej planować zakupy i wybierać w sposób bardziej świadomy rodzaj transportu. Na koniec warto też zadać sobie pytanie, czy dany artykuł jest nam rzeczywiście potrzebny.

OPTYMALIZACJA ŁAŃCUCHA DOSTAW

Równie ważne jest podejmowanie działań w kierunku optymalizacji łańcucha dostaw. Może być to powołanie obiektów logistyki miejskiej zapewniających takie łączenie dostaw paczek, które minimalizuje emisję wynikającą z nadmiernego transportu i maksymalizuje ilość towaru dostarczanego w jedno miejsce. Wlicza się w to również konsolidacja zamówień w ramach e-commerce i dostawa z miejsca najbliższego klientowi. Zapewnia ona o 50% mniejszy ślad węglowy zakupów przez Internet w porównaniu z tradycyjnym handlem. Z tego właśnie powodu coraz częściej uruchamiane są projekty typu fulfillment from store, czyli kompletacja zamówień ze sklepu stacjonarnego. Mocnym kołem zamachowym dla tej inicjatywy był oczywiście COVID-19, ale jeszcze przed epidemią detaliści optymalizowali w ten sposób swój łańcuch dostaw. Ważne są też usprawnienia operacyjne i infrastrukturalne w samych magazynach.

  Statystyki BREEAM pokazują, że w łańcuchach dostaw nieruchomości magazynowe odpowiadają nawet za 13% emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, co sprawia, że deweloperzy działający na polskim rynku czują się odpowiedzialni za szerzenie działań proekologicznych oraz realizowanie inwestycji wykorzystujących źródła energii odnawialnej oraz nowoczesne technologie, które minimalizują wpływ budynków na środowisko naturalne.

OSZCZĘDZANIE WODY, ODPOWIEDNIE OŚWIETLENIE – JAK JESZCZE LOGISTYKA DBA O ŚRODOWISKO?

Działania w zakresie zrównoważonej energii zaczynają się w logistyce magazynowej od najmniejszych kroków, takich jak instalacja baterii wyposażonych w perlatory. Dzięki temu można zaoszczędzić w dużych centrach dystrybucyjnych nawet kilka tysięcy litrów wody dziennie. Oprócz odpowiedniego zarządzania wodą, istotną rolę pełni również oświetlenie. Instalacje LED są już standardem w nowoczesnych magazynach, niemniej jednak w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy są one wzbogacane o system DALI, który steruje natężeniem światła w zależności od pory dnia i nasłonecznienia. Ponadto, są już pierwsze magazyny, w których zastosowano panele fotowoltaiczne. Wszystkie te działania dają oszczędność nawet na poziomie 50% kosztów zużycia energii.

Co ważne, rozwiązania, takie jak liczne nasadzenia wokół centrów dystrybucyjnych – łąki kwietne, budki dla ptaków, domki dla owadów czy zielone dachy – również przyczyniają się do redukcji emisji CO2 i to nawet na poziomie kilkudziesięciu ton rocznie.

AUTOMATYZACJA PRZYSZŁOŚCIĄ E-COMMERCE

Duży wpływ na zrównoważony rozwój ma także rodzaj systemów automatyzacji, które zostają wdrożone do centrów dystrybucyjnych. Nowoczesne systemy ułatwiające bezosobową kompletację czy też wspomagające ją, również wspierają we wdrażaniu rozwiązań proekologicznych. Dobry przykład stanowi system goods-to-man AutoStore, w którym to roboty regenerują energię za każdym razem, gdy opuszczają pojemnik lub zmniejszają prędkość, analogicznie do samochodu elektrycznego. Dzięki temu energia cyrkuluje i jest stała. Zaletą takich systemów jest fakt, że dziesięć robotów AutoStore zużywa tyle samo energii, ile jeden odkurzacz. Są więc energooszczędne i mogą z łatwością korzystać z energii słonecznej.

PACZKOMATY ODPOWIEDZIĄ NA ROSNĄCE POTRZEBY DBANIA O ŚRODOWISKO

Nie da się ukryć, że coraz szybciej rosnąca popularność maszyn paczkowych na naszym rynku wiąże się z ekologią i dbałością o środowisko. Badania przeprowadzone przez naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wykazały, że dzięki dostarczaniu wielu paczek w jedno miejsce, następuje redukcja dwutlenku węgla nawet o 95%, a rocznego zużycia paliwa – o ponad 20 milionów litrów.

  Z kolei zamówienie przesyłki do paczkomatu generuje nawet o 75% mniej szkodliwego dwutlenku węgla w porównaniu z dostarczeniem jej bezpośrednio do domu. Jedna maszyna paczkowa może zaoszczędzić dziennie nawet 52 kg CO2. Oznacza to, że dziennie paczkomat „oczyszcza” tyle powietrza, ile 9 drzew w ciągu roku. To tak, jakby wyręczał w przetwarzaniu CO2 na tlen aż 60 drzew.

Ślad węglowy, jaki pozostawia po sobie przesyłka z dostawą do domu, wynosi średnio 0,659 kg CO2, z czego 0,294 kg CO2 uwalniane jest na ostatniej mili.

Ślad węglowy dostaw do paczkomatu zmniejszy się jeszcze bardziej, jeśli nasze dotarcie do niego będzie neutralne dla środowiska, tzn. jeśli drogę pokonamy pieszo lub rowerem, bądź odbioru przesyłki dokonamy „przy okazji”.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZBIOROWA

Zarówno konsumenci, jak i producenci oraz uczestnicy łańcucha dostaw w handlu elektronicznym podejmują nowe inicjatywy ukierunkowane na obniżenie emisji CO2 i neutralność śladu węglowego. Mnogość pomysłów w ramach szeroko pojętej „green logistics” wpływa zarówno na satysfakcję, jak i lojalność klientów. Są oni coraz bardziej świadomi negatywnego wpływu na środowisko, więc stosują tzw. eko-selektywność.

W odpowiedzi na to, sklepy internetowe demonstrują swoją troskę o wpływ ich działań na środowisko naturalne. Podejmują kosztowne działania w zakresie swojej infrastruktury i operacji, a klienci są skłonni zapłacić wyższą cenę za usługi, które przyczynią się do obniżenia emisji CO2. Ten system naczyń połączonych z pewnością korzystnie wpłynie na dalszą popularyzację e-commerce, w tym wypadku pod kątem zielonych rozwiązań.

 Sercem każdego e-commerce jest magazyn, ale przede wszystkim operacja logistyczna, dzięki której składowany asortyment zostanie skompletowany, zapakowany i wysłany do klienta. Dlatego właśnie duże możliwości w zakresie zrównoważonego rozwoju tkwią w tym obszarze. Począwszy od optymalizacji kompletacji, chociażby dzięki automatycznym rozwiązaniom wskazanym powyżej, poprzez odpowiednią konsolidację zamówień, ekologiczne opakowania, zieloną ostatnią milę i sukces pierwszego podejścia w dostawie kurierskiej, tworzymy cały łańcuch korzyści dla naszej planety.

Autor: Damian Kołata, CEE Cushman & Wakefield

 

Artykuł pochodzi z magazynu:
FOCUS ON Business #7 November-December (6/2022)

FOCUS ON Business #7 November-December (6/2022) Zobacz numer