Na czym będzie polegać medycyna przyszłości?
W obliczu starzejącego się społeczeństwa, zmian klimatycznych oraz rosnącej liczby chorób cywilizacyjnych, tradycyjny system leczenia staje się niewystarczający. Niewątpliwie potrzeba zmiany, aby system ochrony zdrowia mógł sprostać wyzwaniom związanym z rosnącą liczbą pacjentów. Według raportu Deloitte „Przyszłość Ochrony Zdrowia w Europie”, w 2019 roku w Europie żyło ponad 200 milionów osób w wieku 65 lat i więcej, a prognozy wskazują, że do 2030 roku może brakować ponad 4 milionów pracowników medycznych. Zrozumiałe jest, że im bardziej wydłuża się życie ludzi, tym bardziej wydłuża się okres, przez jaki chorują. Co w związku z tym należy zrobić, aby sprostać nadchodzącym wyzwaniom?
Przeniesienie środka ciężkości na prewencję
Nowoczesna medycyna, wspierana przez rozwijające się technologie cyfrowe i sztuczną inteligencję, zmierza ku modelowi proaktywnemu, który koncentruje się na profilaktyce i wczesnej diagnostyce pacjentów. Zamiast reagować dopiero na pojawienie się choroby, nowoczesna opieka zdrowotna dąży do utrzymania dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego przez cały czas.
Zmiana ta polega na przesunięciu nacisku z leczenia chorób na ich zapobieganie. W praktyce wygląda to tak, że jeżeli jakiś procent mężczyzn średnio w wieku 50 lat jest obciążony chorobą niedokrwienną serca, co może prowadzić do zawału, to stawia się na rehabilitacje kardiologiczne czy warsztaty żywieniowe — generalną mobilizację, aby zapobiec chorobie, której skutki są o wiele droższe w leczeniu.
Warto również wspomnieć, że dzięki postępom w diagnostyce oraz naukach takich jak genomika czy proteomika możliwe jest wcześniejsze wykrywanie nieprawidłowości zdrowotnych i interwencja, zanim staną się one poważnym problemem. Już w tym momencie bardzo powszechne jest wykonywanie badań genetycznych, aby sprawdzić, czy posiada się mutacje genów odpowiedzialnych za zwiększone ryzyko pojawienia się nowotworów.
Wykorzystanie sztucznej inteligencji i technologii cyfrowych w połączeniu z danymi populacyjnymi i naukami behawioralnymi, pozwala na eliminowanie nierówności zdrowotnych oraz realizację programów profilaktycznych, takich jak badania przesiewowe i szczepienia. Przewiduje się, że do 2040 roku świadomość zdrowotna oraz kompetencje cyfrowe społeczeństwa znacząco wzrosną, co przyczyni się do bardziej efektywnego zarządzania zdrowiem na poziomie indywidualnym i systemowym.
Medycyna 3.0 — jaki będzie miała wpływ na biznes?
W tradycyjnym systemie zdrowotnym większość funduszy przeznaczana jest na leczenie chorób, co stanowi aż 85% wydatków w tym sektorze. W nowym modelu zdrowotnym większy nacisk jest kładziony na profilaktykę i promocję zdrowia, co przynosi długoterminowe korzyści zarówno dla pacjentów, jak i gospodarki. Analizy w raporcie Deloitte wykazują, że każde 1 euro wydane na zapobieganie chorobom może przynieść zwrot w wysokości 14 euro, choć pełne korzyści są widoczne dopiero w perspektywie 10-20 lat.
Transformacja ta oznacza, że większa część funduszy będzie przeznaczona na działania prozdrowotne, podczas gdy środki na leczenie chorób zostaną zmniejszone. Taki model ma na celu zminimalizowanie liczby i nasilenia występowania chorób, co może obniżyć wydatki na opiekę zdrowotną w Europie o około 250 miliardów euro do 2030 roku i o blisko 595 miliardów euro do 2040 roku.
Również dla firm niezwiązanych z sektorem medycznym oznacza to konieczność dostosowania się do nowych realiów. Pracodawcy już teraz zaczynają dostrzegać wartość inwestycji w zdrowie swoich pracowników, koncentrując się na poprawie ich zdrowia fizycznego, psychicznego i ogólnego samopoczucia, oferując pakiety prywatnej opieki medycznej, czy pakiety wellness. Takie podejście może zwiększyć produktywność i obniżyć również koszty związane z absencją chorobową.
AI a braki specjalistycznego personelu medycznego
Rosnące niedobory pracowników medycznych w Europie stanowią poważne wyzwanie dla sektora opieki zdrowotnej. W 2020 roku brakowało około miliona pracowników, a pandemia oraz poszukiwanie lepszych warunków pracy jedynie pogorszyły tę sytuację. W takich warunkach nowoczesne technologie, zwłaszcza sztuczna inteligencja (AI), stają się kluczowym elementem wspierającym ochronę zdrowia.
AI w medycynie umożliwia zaawansowaną analizę danych medycznych, co pozwala na szybkie i precyzyjne diagnozowanie oraz wskazywanie lekarzom odpowiednich działań leczniczych. Dzięki zdolności do przetwarzania ogromnych ilości informacji i formułowania użytecznych wniosków AI może znacząco odciążyć specjalistów, pozwalając im skupić się na bardziej skomplikowanych przypadkach. Na przykład, oprogramowanie oparte na AI może z dokładnością 95% wskazać osoby, które mogą zachorować w przyszłości na cukrzycę[1].
Robotyka chirurgiczna to także istotny obszar, gdzie technologie mogą zniwelować braki kadrowe. Roboty wspomagające chirurgów pozwalają na bardziej precyzyjne, małoinwazyjne operacje, co zmniejsza ryzyko infekcji i przyspiesza powrót do zdrowia pacjentów. Dzięki rozwijającej się technologii możliwe będzie przeprowadzanie również operacji zdalnych z udziałem specjalistów z różnych stron świata, co dodatkowo zwiększy dostępność wysokiej jakości opieki chirurgicznej.
Medycyna przyszłości, określana jako Medycyna 3.0, wprowadza znaczące zmiany w sposobie zarządzania zdrowiem. Skoncentrowana na profilaktyce oraz wczesnej diagnostyce, będzie wykorzystywać zaawansowane technologie oparte na AL oraz głębokim uczeniu. Dzięki tym innowacjom możliwe będzie bardziej efektywne monitorowanie i zarządzanie zdrowiem pacjentów, co pozwoli na redukcję liczby hospitalizacji i kosztów opieki zdrowotnej. Przyszłość medycyny to także większy nacisk na zdrowie publiczne i promocję zdrowego stylu życia, co przyniesie korzyści zarówno dla pacjentów, jak i całego społeczeństwa.
[1] https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-michal-kleiber-nowe-technologie-w-ochronie-zdrowia%e2%80%a8/, (dostęp: 22.05.2024 r.).
Grafika Adobe Stock, Mongkol
