RPA – kiedy robot zastępuje człowieka

Nie sposób nie zgodzić się z myślą, że w obecnych czasach podążanie za postępem i nowymi rozwiązaniami technologicznymi to jedno z ważniejszych założeń dużych, międzynarodowych organizacji. Firmy prześcigają się z wprowadzaniem coraz to nowszych rozwiązań, próbując zoptymalizować czas pracy pracowników poświęcany na poszczególne zadania, a przede wszystkim usprawniać te z procesów, które usprawnić można, zwiększając tym samym efektywność wykonywanej pracy, i w rezultacie zwiększyć przychody firmy.

Czym więc jest w tym pościgu RPA? Skrót z języka angielskiego robotic process automation oznacza automatyzację procesów zachodzących w firmie, poprzez którą część wykonywanych przez ludzi, powtarzalnych zadań, zastępuje się odpowiednimi software’ami, tj. „robotami”, które tę pracę mogą wykonywać za nas.

Takie rozwiązania od jakiegoś czasu stosuje się w wielu branżach, poczynając od branży usługowej (na pewno każdy kiedyś natknął się na przyjaznego i wygadanego czatbota, który ochoczo próbuje odpowiedzieć na nasze pytania, bądź coś nam sprzedać), przez branżę finansową czy marketingową, kończąc na ubezpieczeniach czy nawet nieruchomościach. Obecnie coraz więcej firm sięga po takie rozwiązania z uwagi na stosunkowo krótki czas wdrażania całego projektu oraz fakt, że jest to zwyczajnie dużo prostsze niż modyfikacja już istniejących systemów w firmie. Ważny przy podejmowaniu decyzji o wprowadzeniu rozwiązań RPA jest również czynnik ludzki – roboty wykonują najbardziej żmudne i monotonne zadania, zapobiegając w ten sposób spadkom motywacji czy znudzeniu się częścią swoich obowiązków przez pracowników.

SPECJALISTA OD RPA – CZYM ZAJMUJE SIĘ NA CO DZIEŃ?

Na początku należy zwrócić uwagę na to, że implementacja RPA składa się z dwóch głównych aspektów.

Po pierwsze – część „techniczna”, a więc tworzenie, wdrażanie i testowanie automatyzacji. Te zadania zazwyczaj należą do developerów czy inżynierów IT.

Po drugie – strona koncepcyjna, tj. badanie procesów firmy i wyszukiwanie takich, które warto by było zastąpić lub choć częściowo wspomóc robotem, a także analiza złożoności procesów, zysków i strat związanych z wybraniem danych rozwiązań. Takie zadania należą często do osób zajmujących stanowiska, które są bardzo zbliżone do typowego Analityka Biznesowego czy Analityka Procesu (np. RPA Business Analyst). Ostatnio coraz częściej spotykanym rozwiązaniem jest również dedykowanie części koncepcyjnej projektu zewnętrznym firmom consultingowym.

Należy przy tym zawsze pamiętać, że tak naprawdę każda organizacja stosuje swój własny system nazewnictwa i opisywania stanowisk – dlatego bez większego problemu znajdziemy zarówno RPA Developera, który będzie samodzielnie tworzył raporty dotyczące potencjalnych możliwości automatyzacji, jak i Analityka, który sam ma te zmiany wprowadzić.

Kolejną, nie mniej ważną częścią przy implementowaniu projektów RPA, jest nie tylko sam proces koncepcji, czy pisania kodów, lecz także bardzo sprawna komunikacja między zespołami na każdym z etapów wdrażania oraz zadbanie o późniejszych użytkowników software’u/ów poprzez stworzenie dostępnych i czytelnych instrukcji obsługi i postępowania. Osoba odpowiedzialna za wdrażanie RPA powinna potrafić opowiadać o specyfice automatyzacji w taki sposób, by zarówno przekonać biznes o konieczności usprawnienia pewnych procesów, jak i oswoić użytkowników z software’em, którego będą używać.

KANDYDAT IDEALNY

Jedną z głównych umiejętności, którą kandydat ubiegający się o stanowisko związane z RPA powinien posiadać, jest doskonała wiedza dotycząca procesów zachodzących w danej firmie. Taka osoba musi wiedzieć z czym na co dzień mierzą się pracownicy, ile czasu kosztują ich konkretne zadania oraz które z nich są najbardziej powtarzalne, monotonne. Przy czym – jeśli nie jest to osoba starająca się zmienić stanowisko wewnętrznie – znajomość branży i poprzednie doświadczenia z podobnym zakresem obowiązków będą miały ogromne znaczenie.

Dodatkowo niezwykle ważna jest umiejętność analizy procesów w biznesie, badania konkretnych cykli, poszczególnych etapów i ich rezultatów. Bardzo cenne są więc wszelkie wcześniejsze doświadczenia związane z analityką biznesu i procesów.

Z drugiej strony ogromnym plusem będzie na pewno znajomość języków programowania, czy wcześniejsze doświadczenie lub nawet wykształcenie w branży IT.

Większość firm oczekuje również znajomości narzędzi RPA (najbardziej znane to: UIPath, Blue Prism, Automation Anywhere), Excela czy VBA.

Kto ma więc potencjalnie największe szanse w rekrutacji – ktoś, kto już miał do czynienia z analizą procesów czy programista? Zdania są podzielone. Wszystko zależy od tego, na co firma kładzie większy nacisk i czy pracodawca woli nauczyć kandydata języka programowania, czy specyfiki procesów zachodzących w firmie.

Dodatkowo, zwłaszcza w dużych, międzynarodowych korporacjach, często ważna jest biegła znajomość języka angielskiego, która może być niezbędna w komunikacji z wieloma, często rozsianymi po różnych zakątkach świata, zespołami oraz managementem.

Umiejętności miękkie, którymi powinien wyróżniać się idealny kandydat, to przede wszystkim zdolność analitycznego myślenia i rozkładania powierzonych zadań na czynniki pierwsze. Taka osoba powinna dobrze odnajdywać się w złożonych, wieloetapowych projektach i pełnych wzajemnych zależności zadaniach.

Kolejną cechą jest zdecydowanie komunikatywność. Przy wdrażaniu projektu niezbędna jest umiejętność zarówno jasnego i klarownego precyzowania swoich myśli, jak i tłumaczenia technicznych aspektów osobom, które niekoniecznie muszą rozumieć zawiły i dość hermetyczny język z pogranicza IT i analityki. Myślę, że bardzo przydatne są również umiejętności komunikacji w kontekście sprzedażowym – pamiętajmy, że zwykle propozycję projektu RPA należy przedstawić managementowi, dobrze argumentując potrzebne zmiany, które często wymagają inwestycji finansowej i czasowej ze strony zarządu firmy.

MOŻLIWOŚCI NA RYNKU

Nie jest obecnie zaskoczeniem, że specjaliści, jakkolwiek związani z branżą IT, są wciąż jedną z najbardziej rozchwytywanych grup pracowników. W tym przypadku jest podobnie. W związku z ciągłą potrzebą rozwoju firm w kierunku coraz to nowszych rozwiązań, technologii i cyfryzacji ogromnych ilości danych, wzrasta zapotrzebowanie na osoby, które wesprą proces automatyzacji tej części obowiązków, które efektywniej, szybciej, dokładniej i bez ryzyka wypalenia przejmą od ludzi roboty. W ten sposób firma pozwala pracownikom na skupienie się na tych zadaniach, które wymagają czynnika ludzkiego, np. kreatywności, czy elastycznego, nieszablonowego podejścia.

Ponieważ, aby być dobrym specjalistą RPA, trzeba mieć szczególne kwalifikacje, znać konkretną branżę i/lub konkretne software’y, kandydaci z tego sektora mogą liczyć na stosunkowo atrakcyjne wynagrodzenie.

Oczywiście wszystko zależy od ilości i jakości tego doświadczenia, i tak: zaczynający swoją przygodę z RPA specjalista może liczyć na wynagrodzenie rzędu 7000–8000 PLN brutto miesięcznie, natomiast już posiadający około pięcioletnie doświadczenie Starszy Specjalista – nawet 18 000 PLN brutto miesięcznie. Stanowiska managerskie to pułap około 20 000–25 000 PLN brutto miesięcznie.

Jeśli chodzi o rozwój zawodowy, jak w całej branży IT, możliwości jest bardzo wiele, trudnym jest też osiągnięcie maksymalnego poziomu wiedzy – specyfika branży wymaga nieustannego doskonalenia siebie i swoich umiejętności, a także bycia na bieżąco ze wszystkimi nowinkami technologicznymi. Ścieżki rozwoju są zwykle dwie – w kierunku eksperckim, kiedy decydujemy się na pogłębianie swojej wiedzy i poziomu odpowiedzialności za coraz większą część biznesu, większy obszar lub więcej projektów, lub w kierunku managerskim, gdy chcemy tworzyć wokół siebie zespół specjalistów, dzielić się wiedzą i szkolić. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji danej osoby i tego, którą drogę wybierze.

Autor: Anna Kuszner, Senior Recruiter & Marketing Specialist, Kelly Services