CEE Real Estate Investment Compass 2017

• W Europie Środkowo – Wschodniej w pierwszym kwartale 2017 r. zainwestowano w sektorze nieruchomości 2,3 mld EUR, co stanowi 41% wzrost w porównaniu do analogicznego okresu w 2016 r.;
• W Polsce, na Węgrzech oraz w Czechach spodziewana jest dalsza znacząca aktywność inwestycyjna w kolejnych miesiącach roku
• Aktywność inwestorów z krajów środkowo – europejskich wzrosła w ostatnich pięciu latach ponad dwukrotnie
• Po raz pierwszy w 2016 r. inwestorzy z Afryki Południowej, Azji oraz lokalnych rynków środkowo-europejskich zainwestowali w regionie sumarycznie więcej niż gracze z krajów G10

Jak wynika z raportu “CEE Real Estate Investment Compass 2017” opublikowanego przez Colliers International - globalnego lidera w branży nieruchomości komercyjnych oraz CMS - międzynarodową kancelarię prawniczą, w 2017 r. sektor nieruchomości w Europie Środkowo–Wschodniej może odnotować wyższą wartość inwestycji niż w rekordowym 2016 r., kiedy to zainwestowano 12,2 mld euro. W nadchodzących miesiącach źródła kapitału płynącego do Europy Środkowo - Wschodniej pozostaną zróżnicowane, w szczególności należy jednak oczekiwać dużego zainteresowania ze strony graczy azjatyckich oraz pochodzących z rynków środkowo – europejskich.

Raport „CEE Real Estate Investment Compass 2017” wskazuje kluczowe trendy na rynku nieruchomości na sześciu rynkach Europy Środkowo – Wschodniej (Bułgaria, Czechy Węgry, Polska, Słowacja i Rumunia) w ostatnich 5 latach, a także zawiera prognozy na 2017 r.

W pierwszym kwartale 2017 r. inwestycje w sektorze nieruchomości w naszym regionie wyniosły 2,3 mld euro, co oznacza odpowiednio 41% i 45% wzrost w porównaniu z analogicznym okresem 2016 i 2015 r. Jak wynika ze wstępnych szacunków, w pierwszych trzech miesiącach roku na rynek czeski przypadło aż 62% wartości inwestycji w regionie. W kolejnych miesiącach roku na Węgrzech oraz w Czechach możemy oczekiwać zwiększonej aktywności w związku z zaangażowaniem inwestorów lokalnych, podczas gdy w Polsce impulsem dla rynku będzie aktywność inwestorów z Tajlandii.

W Europie Środkowo – Wschodniej w 2017 r., wedle wstępnych analiz, zwiększonych zysków w porównaniu do roku ubiegłego możemy spodziewać się we wszystkich trzech segmentach rynku nieruchomości komercyjnych (obiekty biurowe, handlowe oraz powierzchnie magazynowe) w Budapeszcie oraz Bukareszcie, podczas gdy w Pradze przede wszystkim w obszarze nieruchomości biurowych i magazynowych. Wstępne prognozy wskazują także na utrzymanie dotychczasowych trendów w Bratysławie (wszystkie segmenty rynku) i Warszawie (magazyny i powierzchnie handlowe), a także w Sofii (biura i magazyny).

“Coraz bardziej dojrzałe rynki regionu Europy Środkowo – Wschodniej mogą stanowić przeciwwagę w przypadku wystąpienia nowych ryzyk w Europie Zachodniej, takich jak Brexit i związane z nim potencjalne zawirowania, które mogą być odczuwalne w kolejnych miesiącach 2017 r. Na tym etapie trudno jeszcze przewidzieć, jaki będzie ostateczny bilans wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, może się jednak okazać, że Brexit przyniesie pewne pozytywne zjawiska dla Europy Środkowo - Wschodniej” - mówi Mark Robinson, starszy analityk na Europę Środkowo – Wschodnią w Colliers.

Wzrost aktywności graczy lokalnych na rynkach regionu CEE

W ostatnich pięciu latach inwestycje graczy z Europy Środkowo - Wschodniej w krajach macierzystych, jak i na pozostałych rynkach środkowo-europejskich wzrosły ponad dwukrotnie, osiągając 2,6 mld euro w 2016 r, co świadczy o rosnącej dojrzałości regionu. Zwiększoną aktywność graczy lokalnych obserwowaliśmy w latach 2011-2016 w szczególności w Czechach i na Słowacji, zarówno pod względem podejmowania inwestycji, jak i skutecznego przyciągania transakcji transgranicznych realizowanych w ramach Europy Środkowo- Wschodniej. W tym samym okresie gwałtownie rosła także aktywność na rynku węgierskim, podczas gdy inwestorzy z Polski i Rumunii pozostawali mniej widoczni w regionie (odpowiednio jedynie 2% i 4% wartości transakcji zawartych z udziałem lokalnych kupujących).

“Wraz z powiększającym się dystansem od 1989 r. rośnie także stopień dojrzałości rynków Europy Środkowo-Wschodniej, które stają się w mniejszym stopniu zależne od inwestorów pochodzących spoza regionu. Jest to trend, który występuje nie tylko na rynku nieruchomości, ale generalnie na rynku transakcyjnym w naszym regionie” – mówi Wojciech Koczara, partner kierujący zespołem nieruchomościowym w CMS w Polsce i Europie Środkowo - Wschodniej. “Kolejnym dowodem postępującej dojrzałości regionu jest także rosnąca popularność ubezpieczeń w zakresie oświadczeń i zapewnień oraz zmiany w zakresie strukturyzowania transakcji, w coraz większym stopniu uwzględniających wyrafinowane mechanizmy i zapisy.

Europa Środkowo-Wschodnia na radarze w Europie Zachodniej i USA

Według raportu opublikowanego przez Colliers International i CMS, możliwe zwiększenie zysków i stabilna perspektywa wzrostu czynszów w regionie ma szansę być dla zachodnioeuropejskiego i amerykańskiego kapitału skuteczną zachętą do utrzymania inwestycji w naszej części Europy na poziomie 4,9 mld euro, odnotowanych w 2016 r.

Kraje Europy Zachodniej pozostały w ubiegłym roku głównymi inwestorami na rynkach nieruchomości w regionie (22% wartości inwestycji), choć napływ kapitału z Afryki Południowej (20%) oraz Azji (16%) relatywnie zmniejszył wagę zaangażowania europejskiego, brytyjskiego (7%) i amerykańskiego (10%) w Europie Środkowo-Wschodniej.

“Na obecnym etapie nie widzimy znaczącego wpływu Brexitu na aktywność transakcyjną na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej i nic nie wskazuje, aby firmy brytyjskie zamierzające inwestować w regionie wstrzymały swoje plany w związku z referendum. Niemniej jednak wyniki referendum oraz niepewność związana z Brexitem sprawia, że niektóre spółki z siedzibą w Londynie rozważają alternatywne - poza Wielką Brytanią - lokalizacje dla prowadzenia części swojego biznesu. Z tego względu Brexit może mieć pewien pozytywny wpływ na wartość inwestycji w Europie Zachodniej oraz Środkowo -Wschodniej, w szczególności w Niemczech, Belgii, Francji, Polsce oraz krajach nordyckich spoza strefy euro” – stwierdza Mark Heighton, partner stojący na czele praktyki nieruchomości CMS.

Zwrot na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej

W 2016 r. w regionie Europy Środkowo-Wschodniej obserwowaliśmy gwałtowną zmianę dotychczasowego trendu – po raz pierwszy inwestorzy z Afryki Południowej, Azji oraz lokalnych rynków środkowo-europejskich zainwestowali w regionie sumarycznie więcej niż gracze z krajów G10. Jak wynika z raportu, w kolejnych miesiącach kapitał z Azji oraz krajów środkowo - europejskich również będzie napędzał inwestycje w regionie.

Zważywszy na dostępność wielu źródeł finasowania, w 2017 r. można spodziewać się większej liczby dużych transakcji z udziałem inwestorów azjatyckich, a tym samym wartość ich zaangażowania może przekroczyć poziom obserwowany w naszej części Europy w ubiegłym roku. Zainteresowanie graczy z Azji inwestycjami w regionie wzrosło znacząco na przestrzeni ostatnich trzech lat, osiągając w 2016 r. skalę 2 mld euro.

W tym samym czasie wartość inwestycji napływających do naszego regionu z Afryki Południowej wzrosła do rekordowego poziomu 2,4 mld euro w 2016 r. Chociaż w kolejnych miesiącach może się okazać, że tegoroczne inwestycje nie osiągną porównywalnej skali, to jednak działalność ponad dziecięciu funduszy REIT w regionie powinna przełożyć się na znaczną aktywność transakcyjną w naszej części Europy.

“Jeżeli ceny ropy i surowców utrzymają się na obecnym poziomie, w kolejnych miesiącach możemy także oczekiwać większego zainteresowania inwestycjami w regionie ze strony Turcji, Brazylii, Rosji a także państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA)” powiedział Luke Dawson, Dyrektor Zarządzający oraz Dyrektor Rynków Kapitałowych na Europę Środkową i Wschodnią w Colliers.