Czas na Częstochowę
Wywiad z Krzysztofem Matyjaszczykiem, Prezydentem Miasta Częstochowy.
Outsourcing&More: Jak zmieniła się Częstochowa na przestrzeni ostatnich lat?
Krzysztof Matyjaszczyk: Miasto zmieniło się istotnie, zmienia się jego krajobraz, powstają nowe wielkopowierzchniowe hale produkcyjne, równolegle rozwija się infrastruktura drogowa, powstają nowe rozwiązania komunikacyjne – to widać. Zmienia się też mentalność mieszkańców, którzy dzięki swej aktywności i narzędziom, np. w postaci budżetu obywatelskiego, mogą realnie wpływać na rozwój miasta. Zauważają to zwłaszcza ci, którzy przyjeżdżają do Częstochowy po dłuższym okresie nieobecności.
W ostatnich latach przybyło firm w mieście, a także inwestorów w specjalnych strefach ekonomicznych. Tylko w 2017 r. odbyło się aż 11 strefowych przetargów. Jednocześnie dzięki środkom unijnym, które udało się pozyskać, miasto zrealizowało wiele strategicznych inwestycji, wpływających na układ komunikacyjny i zmianę oblicza miasta.
Przyjęliśmy priorytety, które sprzyjają zmianie wizerunku miasta: otwarcie na inwestorów, wspieranie przedsiębiorczości, budowa nowoczesnej sieci dróg, lepszej komunikacji czy tworzenie różnych form pomocy mieszkańcom (np. programy zdrowotne, wsparcie dla rodzin – w tym zastępczych, młodych rodziców i osób starających się o dziecko). Stawiamy na efektywne wykorzystywanie środków europejskich – ich rola w modernizacji miasta i realizacji programów społecznych jest nie do przecenienia. Dysponując środkami publicznymi oddajemy też głos samym mieszkańcom, zachęcając do udziału w kolejnych edycjach budżetu obywatelskiego czy lokalnej inicjatywie mieszkańców.
Ożywienie gospodarcze zawdzięczamy w sporym stopniu kompleksowym działaniom z myślą o inwestorach, choćby na terenach Specjalnych Stref Ekonomicznych. W latach 2014–2017 zarządy obu działających w Częstochowie stref ekonomicznych przeprowadziły w sumie 25 postępowań przetargowych częstochowskich działek, a inwestorzy zadeklarowali nakłady inwestycyjne na łączną sumę blisko 1 mld 269 mln zł. Te pozwolenia skutkują powstaniem ok. 1000 nowych oraz utrzymaniem blisko 5400 funkcjonujących już miejsc pracy w Częstochowie. System miejskich ulg podatkowych owocuje równolegle tworzeniem ponad 500 miejsc pracy. Już ok. 64% przeznaczonej pod inwestycje części miasta ma miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, uwzględniające potrzeby rozwojowe firm. Częstochowa staje się coraz ważniejszym ośrodkiem branży automotive, a Polska Agencja Inwestycji i Handlu uznaje nas za ,,wschodzącą gwiazdę” sektora usług dla biznesu.
Z jakimi głównymi wyzwaniami mierzy się teraz miasto?
Częstochowa stawia na zrównoważony rozwój gospodarczy i budowanie kapitału społecznego w oparciu o szeroką współpracę miejskich środowisk: samorządowego, biznesowego, akademickiego czy artystycznego.
W mieście poszerza się baza małych i średnich przedsiębiorstw, ale pojawiają się też – m.in. dzięki specjalnym strefom ekonomicznym – nowe, duże inwestycje. Liczymy na dalszy rozwój tradycyjnie mocnych w mieście branż i lokowanie się w Częstochowie centrów usług wspólnych.
Będziemy robić wszystko, żeby zagospodarowanie terenów specjalnych stref ekonomicznych przyniosło optymalne efekty w postaci nakładów inwestycyjnych, a także kolejnych, coraz lepszych miejsc pracy dla mieszkańców miasta i regionu. Ruch w strefach jest spory, nowe zakłady budują kolejne firmy, składane są kolejne listy intencyjne. Idealnym rozwiązaniem dla miasta byłoby objęcie dodatkowych, przygotowanych terenów statusem działek „strefowych”. W innych sferach – chcemy kontynuować programy modernizacji dróg (w tym dzielnicowych), poprawy komfortu życia w mieście i opieki nad mieszkańcami, rozwijać ekonomię społeczną i szkolnictwo zawodowe, współpracę z organizacjami pozarządowymi, a także poszerzać partycypację społeczną.
Proszę opowiedzieć o najważniejszych aktualnych inwestycjach i projektach w Częstochowie.
Najwyższe kwotowo inwestycje to zakończona niedawno budowa przedłużenia alei Bohaterów Monte Cassino do ul. Dźbowskiej oraz rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 908 (ul. Dźbowska, Powstańców Warszawy, Gościnna), dofinansowana z Unii Europejskiej. Trwają też prace projektowe i przygotowawcze do jeszcze większej unijnej inwestycji drogowej – rozbudowy DK-46 – ulic Głównej i Przejazdowej wraz z budową obejścia ul. św. Barbary do ul. Pułaskiego. Tu mamy już podpisaną umowę wykonawczą w wysokości 98 mln zł. Przed nami także kolejne sztandarowe zadanie drogowe – przebudowa alei Wojska Polskiego – DK 1.
Kontynuujemy także miejski program budowy i przebudowy ulic. Wkrótce zakończymy odwodnienie dzielnicy Grabówka, nieco później – Kiedrzyna. Zamierzamy też zbudować centra przesiadkowe przy dworcach. Realizujemy termomodernizację kolejnych obiektów użyteczności publicznej – wszystko również dzięki europejskiemu wsparciu. Trwa budowa dużego bloku komunalnego, planujemy już kolejny. Rozpoczynamy budowę następnego odcinka drogi w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej na Skorkach, w zeszłym roku oddaliśmy nową drogę na terenie KSSE w obszarze Kusięcka oraz przebudowę mostu w ul. Legionów. Nie zapominamy o rekreacji. Wkrótce sfinalizujemy budowę strefy wypoczynku „Adriatyk” w Parku Lisiniec. Niedawno mieliśmy prezentację projektu Parku Wodnego, który powstanie w sąsiedztwie miejskiej letniej pływalni (prace zaczną się w tym roku). Rozbudowujemy infrastrukturę rowerową, mamy już ok. 80 km dróg rowerowych w mieście, w tym roku wystartował system Częstochowskiego Roweru Miejskiego.
W zeszłym roku trafiło do Częstochowy 40 nowych autobusów, mamy podpisane umowy na dostawę kolejnych 12, a także 10 nowych tramwajów. Rozpoczynamy przebudowę starszej części linii tramwajowej. To projekty europejskie wartości ok. 215 mln zł. Poza tym rozszerzamy programy zdrowotne, prowadzimy unijne projekty społeczno-edukacyjne, kontynuujemy program budowy wielofunkcyjnych boisk, możemy się też pochwalić m.in. modernizacją i rozbudową Szpitalnego Oddziału Ratunkowego.
Co sprzyja rozwojowi i innowacjom w Częstochowie?
Sama lokalizacja stref na terenie miasta już wiąże się z rozwojem innowacyjności ponieważ jest ona niejako wpisana w działalność Specjalnych Stref Ekonomicznych, a jak wiadomo na terenie miasta znajdują się aż dwie SSE – w trzech lokalizacjach. Ponadto, Rada Miasta Częstochowy pod koniec 2016 r. podjęła kolejną uchwałę w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości w zakresie regionalnej pomocy inwestycyjnej na wspieranie nowych inwestycji dla przedsiębiorców innowacyjnych lub prowadzących działalność badawczo-rozwojową na terenie Miasta Częstochowy.
Nieco dłużej mamy ulgę w podatku od nieruchomości dla deweloperów budujących w standardzie B+ lub wyższym, która wzbudziła zainteresowanie branży. W mieście powstał biurowiec DL Center Point wybudowany w standardzie B+, p o nim przyszły kolejne inwestycje. Dla sektora interesująca jest też współpraca samorządu z biznesem i uczelniami w mieście. Wydział Zarządzania Politechniki Częstochowskiej po konsultacjach z kołami biznesowymi utworzył specjalność – księgowość w centrach usług wspólnych. Studenci pracujący na kupionym przez miasto programie SAP mogą już w trakcie studiów znaleźć pracę, np. w centrum rozliczeniowym ZF TRW. Politechnika Częstochowska rusza z kierunkiem dedykowanym branży szkła i ceramiki, któremu patronuje miasto. Ma on kształcić kadry m.in. dla firmy Guardian, która stawia w Częstochowie kolejną nowoczesną hutę.
To oczywiście tylko przykłady działań służących rozwojowi i innowacyjności. Te i inne inicjatywy wpisują się w miejski program wspierania przedsiębiorczości i tworzenia miejsc pracy, przygotowany i uchwalony kilka lat temu. Trzeba wspomnieć też o niekonwencjonalnych formach promocji miasta czy terenów inwestycyjnych (np. festiwal street artu w strefie ekonomicznej), które przyciągają zainteresowanie i wpływają pozytywnie na wizerunek miasta.
Jakie firmy decydują się na działalność w Częstochowie i co zachęca ich do inwestowania właśnie w tym mieście?
Częstochowa była i jest miastem ludzi przedsiębiorczych. Większość z firm inwestujących w mieście to firmy rodzime, które podejmują decyzję o rozwoju, inwestują i relokują się w obrębie miasta. W specjalnych strefach ekonomicznych inwestują również firmy zagraniczne: niemieckie, francuskie i włoskie. Są to głównie małe i średnie przedsiębiorstwa. Największym pracodawcą w mieście jest natomiast obecnie ZF (dawniej TRW), koncern działający w branży automotive. Po otwarciu nowej siedziby Centrum Usług Wspólnych TRW rozliczającego prawie wszystkie europejskie fabryki firmy, powiększeniu Centrum Inżynieryjnego i Centrum Zakupów, powstało Centrum Usługowe IT, a obecnie ZF rozpoczyna budowę nowego zakładu produkcyjnego (zaawansowane systemy bezpieczeństwa) oraz kolejnego biurowca. Inwestują też inne firmy z branży Automotive, w zaawansowaną technologicznie hutę szkła inwestuje wspomniany Guardian.
Co zachęca do inwestowania? Wypracowaliśmy rozwiązania związane z miejskimi ulgami w podatku od nieruchomości, uzbroiliśmy tereny inwestycyjne, działamy tak, aby planowane inwestycje, w tym nowe projekty unijne, nie tylko poprawiały komfort życia mieszkańców, lecz także możliwości prowadzenia biznesu w naszym mieście.
Przedsiębiorcy, którzy zainwestują w Częstochowie na terenach objętych strefami ekonomicznymi – oprócz ustawowych, częściowych zwolnień z podatku dochodowego od działalności prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej – mogą skorzystać z lokalnej ulgi podatkowej, uchwalonej przez samorząd, właśnie dla inwestorów w strefach.
Potrzeby środowiska biznesowego Częstochowy staramy się zawsze traktować priorytetowo, czy to w zakresie możliwych ułatwień w procedurach administracyjnych czy w planowaniu inwestycji miejskich wspierających otoczenie biznesu i rozwój stref aktywności gospodarczej.
W czasach, kiedy wiele miast posiada w swej ofercie atrakcyjne nieruchomości do zagospodarowania, istotne stają się inne atuty lokalizacji. Przedsiębiorcy dużą uwagę przykładają do klimatu, jaki tworzony jest przez władze miasta.
To jest zauważane przez świat biznesu oraz agencje doradcze w Polsce. My weszliśmy już do rankingów miast atrakcyjnych pod kątem relokacji sporządzanych przez agencje rekrutujące na stanowiska specjalistyczne i menedżerskie.
Proszę opowiedzieć o programach aktywizujących pracowników, a także projektach wspierających młodych ludzi w Częstochowie.
Rokrocznie na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie wydawał kilkadziesiąt milionów złotych. Z roku na rok coraz więcej osób udawało się objąć różnymi programami, szkoleniami, dotacjami na rozpoczęcie działalności gospodarczej czy innymi formami wsparcia. Te działania, lepsza koniunktura na rynku pracy i wzrost liczby przedsiębiorstw w mieście, przyczyniły się do tego, że w Częstochowie mamy bezrobocie najniższe od 15 lat. To bezrobocie spadało u nas szybciej niż średnio w kraju i województwie.
Dla miasta bardzo istotne jest m.in. wsparcie szkolnictwa zawodowego – tworzymy zatem klasy wielozawodowe, rozbudowujemy bazę warsztatową, mamy system doradztwa zawodowego. Dostosowujemy ofertę edukacyjną szkół do lokalnych potrzeb rynku pracy. Szkoły coraz częściej podpisują umowy o współpracy z przedsiębiorcami i wychodzą naprzeciw ich oczekiwaniom. Jednym z większych projektów realizowanych przez miasto jest program „Zawodowa współpraca” (to kilkanaście milionów złotych z Unii Europejskiej). Z jego pomocą staramy się koordynować system kształcenia i odbywania praktyk oraz staży zawodowych u różnych pracodawców.
Ten i inne programy unijne związane ze szkolnictwem zawodowym są realizowane po to, aby tworzyć wykwalifikowaną kadrę, a także „kierunkowo” doposażać nasze centra kształcenia praktycznego i pracownie zawodu. Chcemy, aby młodzi ludzie, którzy kończą edukację, byli jak najlepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy w tych kierunkach i zawodach, które są szczególnie poszukiwane.
Z kolei w ramach programu ,,Akademicka Częstochowa” wspieramy efektywne dla studentów kierunki kształcenia na naszych uczelniach, wyposażamy pracownie, kupujemy programy. Pamiętamy też o aktywnych „wykluczonych”, którzy mogą skorzystać z oferty centrów integracji społecznej czy zainteresować się uczestnictwem np. w spółdzielni socjalnej.
Jakie są plany na rozwój miasta w kolejnych latach? Proszę opowiedzieć o najważniejszych przedsięwzięciach.
Priorytety rozwojowe miasta skupiają się wokół trzech programów strategicznych. Plan na najbliższy czas, to dalsze optymalne wykorzystanie środków z Unii Europejskiej w obecnym okresie programowania.
Pod hasłem „Lepsza komunikacja” realizujemy inwestycje, dzięki którym Częstochowa stanie się miastem równie przyjaznym kierowcom, pasażerom komunikacji miejskiej, rowerzystom, jak i pieszym.
Powstaje wreszcie obwodnica autostradowa miasta, dlatego nasze działania idą w kierunku połączenia węzłów autostradowych z terenami inwestycyjnymi i układem sieci drogowej w mieście. Temu służyła m.in. rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 908 w granicach miasta, temu służyć będzie przebudowa mocno obciążonych miejskich fragmentów DK-1 i DK-46. Równolegle chcemy też rozwiązać problem skrzyżowania DK-1 z ul. Bugajską, wypracowaliśmy też koncepcję połączenia nad torami kolejowymi Starego Miasta ze Śródmieściem.
Jednym z kluczowych programów miejskich jest także „Teraz Lepsza Praca”. Nowe miejsca pracy dla Częstochowian były jednym z priorytetów naszych działań w ostatnich latach. Wyznaczyliśmy sobie jasny cel: nowi inwestorzy, nowe miejsca pracy, mniejsze bezrobocie. Od pewnego czasu trzeba walczyć o więcej, bo teraz nie chodzi już tylko o miejsca pracy, ale o to, aby dostępna w mieście praca była coraz lepszej jakości. Stąd program Teraz Lepsza Praca, a w nim: Program Fair Play, Centrum Lepszych Miejsc Pracy oraz projekty prorozwojowe.
Lepsza Praca to taka, która spełnia oczekiwania, daje satysfakcję, poczucie bezpieczeństwa, umożliwia rozwój oraz spełnienie ambicji. Chcemy, aby częstochowski rynek pracy był rynkiem pracodawców wrażliwych społecznie, którzy dbają o swojego pracownika wiedząc, że to ich największy kapitał. Stąd ulgi, certyfikaty dla solidnych pracodawców, a z drugiej strony programy ułatwiające powrót na rynek pracy (np. zatrudnianie niań) oraz podnoszące kompetencje zawodowe częstochowian.
Wierzę, że konsekwentnie budując infrastrukturę miejską, tworząc korzystne warunki dla przedsiębiorców i poprawiając komfort mieszkania w mieście, stawiając na dalszy rozwój ekonomii społecznej i partycypacji społecznej, Częstochowa jest w stanie nadal zmierzać ku dobrym europejskim wzorom, jeżeli chodzi o standardy miejskiego życia. Temu służy program Kierunek Przyjazna Częstochowa, w ramach którego skupiamy się m.in. na poszerzaniu możliwości w zakresie bardziej aktywnego, zielonego i kulturalnego miasta. Wierzę, że tym celom będą sprzyjać czynniki makroekonomiczne i nie będzie im przeszkadzać polityka.
Dziękujemy za rozmowę.
Outsourcing&More
