Częstochowa - siła współpracy

Częstochowa jest Liderem Subregionu Północnego Województwa Śląskiego i jako lider ma swoje obowiązki. Nic zatem dziwnego, że częstochowski samorząd wychodzi z kolejnymi inicjatywami mającymi na celu aktywizację współpracy z kolejnymi gminami.

REGIONALNE INWESTYCJE TERYTORIALNE

Subregion Północny województwa śląskiego jest jednostką terytorialną zdefiniowaną w pierwszej Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego uchwalonej 25 września 2000 r., jako jeden z czterech tzw. obszarów polityki rozwoju (subregionów) województwa śląskiego, obok południowego, środkowego i zachodniego. Każdy z subregionów zorganizowany jest wokół aglomeracji miejskiej o znaczeniu europejskim lub krajowym, która jest zasilana przez swój obszar funkcjonalny oraz wspomagana przez lokalne ośrodki rozwoju.

Subregion Północny obejmuje trzy powiaty ziemskie: częstochowski, kłobucki i myszkowski oraz miasto na prawach powiatu – Częstochowę, a jego peryferia tworzą dwa obszary wiejskie o niskim poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe.

6 marca 2015 r. podpisano Porozumienie o współpracy w sprawie opracowania i realizacji Strategii RIT dla Subregionu Północnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014–2020. Sygnatariuszami porozumienia są Miasto Częstochowa jako Lider Porozumienia, trzy powiaty, dwa miasta oraz 28 gmin. To dokument niezwykle istotny z perspektywy całego subregionu, ponieważ określa główne zasady współpracy Stron Porozumienia przy:

• programowaniu
• wdrażaniu
• koordynacji
• finansowaniu
• monitorowaniu
• rozliczaniu Regionalnych Inwestycji

Terytorialnych Subregionu Północnego. W ramach RPO WSL na lata 2014–2020 uzgodniono zastosowanie instrumentu Regionalnych Inwestycji Terytorialnych realizowanych w Subregionie Północnym zgodnie z ustaleniami Zarządu Województwa z partnerami lokalnymi. Regionalne Inwestycje Terytorialne dotyczą działań w następujących obszarach:

• zwiększenie potencjału inwestycyjnego na terenach „brownfield”,
• zwiększenie udziału energii pochodzącej z OZE,
• poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym,
• wzrost atrakcyjności transportu publicznego,
• zwiększenie ilości unieszkodliwionych odpadów,
• rozbudowa systemu oczyszczania ścieków,
• ochrona zasobów naturalnych,
• poprawa dostępu do usług społecznych oraz aktywizacja społeczno-gospodarcza na obszarach rewitalizowanych,
• zwiększenie dostępu do wychowania przedszkolnego oraz kształcenia zawodowego.

W ramach RIT realizowane powinny być komplementarne przedsięwzięcia łączące wsparcie z kilku osi priorytetowych RPO WSL 2014-2020, w tym interwencje dwóch funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.

Zdefiniowane w RPO obszary wsparcia w ramach RIT wpisują się w priorytety i cele Strategii Rozwoju Subregionu Północnego. Stanowią więc jeden z instrumentów pozwalających realizować Strategię.

W ramach RPO WSL na lata 2014–2020 na finansowanie Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Północnego przeznaczono kwotę: 104 160 606 euro (452 285 595,81 PLN).

JURAJSKI KONGRES GOSPODARCZY

Od czasu ulokowania na terenie miasta nieruchomości w obszarze oddziaływania Specjalnych Stref Ekonomicznych, Częstochowa nie jest postrzegana już tylko jako miasto turystyczne. Rozbudowuje i rozwija się infrastruktura, coraz to nowe firmy rozpoczynają kolejne inwestycje, a miasto przyłącza nowe tereny do stref aktywności gospodarczej.

Od momentu podpisania umowy trójstronnej, zawartej pomiędzy Gminą a KSSE S.A. oraz SSE Euro-Park Mielec, minęło właśnie pięć lat i w mieście bardzo wiele się zmieniło. Nakłady inwestycyjne wyniosły już około półtora miliarda złotych, przeprowadzono trzydzieści przetargów i utrzymano lub stworzono ponad siedem tysięcy nowych miejsc pracy w samych tylko przedsiębiorstwach „strefowych”. W tym czasie zmienił się także rynek pracy – z rynku pracodawcy zmienił się w rynek pracownika, co powoduje również zmianę polityki samorządu wobec przedsiębiorców. O ile kiedyś miasto koncentrowało się na zapewnieniu mieszkańcom nowych miejsc pracy, o tyle dziś zależy mu na jakości tej pracy i chodzi tu zarówno o odpowiedni poziom zarobków, jak i o jakość pracy z punktu widzenia pracodawcy.

W Częstochowie od dawna stawia się na współpracę z biznesem w procesie kształcenia kadr, uważając biznes właśnie za niezbędny element procesu edukacji i najlepszego partnera podczas kształcenia młodych kadr. Istnieje w mieście wiele projektów wspierających zarówno pracodawców, uczniów przygotowujących się do startu w dorosłe życie, jak i pracowników chcących podnieść swoje kwalifikacje. Powstał Program Teraz Lepsza Praca, Projekt „ZAWODOWIEC”, Program „Dostępny Lekarz”, wciąż funkcjonuje „Akademicka Częstochowa” – to wszystko faktyczne i realne działania częstochowskiego samorządu.

W 2017 r. powstał pomysł, by stworzyć miejsce, gdzie wszelkie działania dotyczące rynku pracy w mieście, można podsumować i ulepszyć. W ten sposób zrodził się zamysł Jurajskiego Kongresu Gospodarczego, którego współorganizatorami pierwotnie był Urząd Miasta Częstochowy, Urząd Wojewódzki w Katowicach oraz Regionalna Izba Przemysłowo-Handlowa w Częstochowie, która podczas gali wieczornej kongresu rozdawała statuetki Jurajskiego Produktu Roku.

W tym roku, w październiku miasto zorganizuje trzecią już edycję JKG i – wzorem ubiegłego roku – zaprosiło już do udziału sąsiadujące gminy.

POROZUMIENIE JURAJSKIE

We wrześniu ubiegłego roku, podczas II Jurajskiego Kongresu Gospodarczego cztery gminy podpisały Porozumienie na Rzecz Rozwoju i Promocji Gmin Makroregionu Jury Krakowsko Częstochowskiej. Oznaczało to podjęcie wspólnych działań w zakresie:

• wspólnej promocji gospodarczej terenów inwestycyjnych,
• zwiększenia atrakcyjności turystycznej Jury Krakowsko-Częstochowskiej,
• rozwoju zrównoważonego transportu i poprawy komunikacji w regionie.

Sygnatariuszami porozumienia był wówczas: Prezydent Miasta Częstochowy – Krzysztof Matyjaszczyk, Prezydent Miasta Zawiercia – Witold Grimm, Burmistrz Miasta Myszkowa – Włodzimierz Żak i Ogrodzieńca – Andrzej Mikulski. Miasta te zostały wybrane nie bez powodu, ponieważ (na podstawie poprzedniej ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych) to właśnie w granicach tych miast znajdowały się tereny strefowe. Jurajskie miasta postanowiły współpracować m.in. przy tworzeniu wspólnej oferty dla inwestorów i firm zainteresowanych rozwojem w makroregionie. Chodzi o zwiększanie możliwości rozwoju i zagospodarowania kolejnych terenów inwestycyjnych w miastach, zarówno objętych statusem specjalnej strefy ekonomicznej, jak i oferowanych poza terenami strefowymi. Chcą też solidarnie działać na rzecz rozwiązań komunikacyjnych, które przyczynią do rozwoju terenów północnej części Jury oraz w pełni wykorzystać jej potencjał turystyczny. Włodarze miast-sygnatariuszy są też zainteresowani przygotowaniem wykwalifikowanych kadr w oparciu o profile kształcenia zgodne z potrzebami lokalnego rynku pracy. Taka idea przyświeca m.in. projektom realizowanym przez częstochowskie szkoły zawodowe i uczelnie.

Porozumienie rozszerza sfery współpracy między ośrodkami, które wspólnie działają już m.in. w Związku Gmin Jurajskich, Śląskim Związku Gmin i Powiatów czy w ramach subregionów (Myszków z Częstochową w ramach subregionu północnego; Zawiercie z Ogrodzieńcem w ramach subregionu centralnego).

Tematyka Jurajskiego Kongresu Gospodarczego z założenia ma być zawsze poświęcona rynkowi pracy na terenie Województwa Śląskiego, który przez samą już strukturę regionu jest bardzo zróżnicowany i zdywersyfikowany, a także kształceniu kadr na potrzeby przedsiębiorców. Podobnie było w tym roku – Miasto zaplanowało organizację kongresu na 23 października.

Tegoroczna edycja była zdecydowanie bardziej urozmaicona, ponieważ Miasto zaprosiło do udziału Fundację Pro Progressio, która zajmuje się rozwojem branży outsourcingu i nowoczesnych usług dla biznesu w Polsce. Fundacja współpracuje z sektorem publicznym (miasta, agencje rozwoju regionalnego, specjalne strefy ekonomiczne, parki naukowo-technologiczne, parki przemysłowo-technologiczne) i prywatnym w Polsce oraz międzynarodowymi organizacjami sektora outsourcingu, m.in. z Global Sourcing Association. Fundacja była gospodarzem panelu dyskusyjnego dotyczącego employer brandingu.

PARTNERZY, NIE KONKURENCI

Subregion Północny to – w dużym uproszczeniu – tereny dawnego Województwa Częstochowskiego. Powoduje to, że powiązania i partnerstwa pomiędzy gminami nie są tworem sztucznym, a raczej wypracowanym przez ponad czterdzieści lat systemem działania. Specyfika i struktura subregionu jest na tyle zróżnicowana, że w zasadzie żadna z gmin nie może funkcjonować jako „samotna wyspa” ani w kontekście promocji gospodarczej, turystycznej, ani – i to może przede wszystkim – bez zintegrowanego systemu komunikacji, zarówno publicznej, rowerowej, jak i drogowej.

W kontekście zmian na rynku pracy system taki okazuje się również bezcenny. Każdego dnia do Częstochowy przyjeżdża 40 tys. pracowników. By usprawnić komunikację i zintegrować wszystkie dostępne środki transportu zbiorowego z transportem indywidualnym, miasto buduje właśnie – za kwotę prawie 70 milionów złotych – węzły przesiadkowe połączone z systemem ścieżek rowerowych.

Częstochowa nie ogranicza się jednak do funkcji lidera – „pracodawcy”. Rola miasta we współpracy z mniejszymi podmiotami, polega także na tym, by pomóc zatrzymać potencjalnych inwestorów w obrębie subregionu. Nie tylko wielkie koncerny i korporacje inwestują w mieście. Rozbudowują się i relokują także firmy małe, rodzinne, szukające często niższych podatków od nieruchomości niż w stolicy subregionu. Znalezienie dla takich firm miejsca w gminach ościennych nie ogranicza możliwości rozwoju miasta, jednocześnie stymulując rozwój innych podmiotów, a przy dobrym skomunikowaniu, przepływ pracowników nie musi być już jednostronny.