Wiadomości

Czy stoimy nad przepaścią? 23 lutego 2022 r. – Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją

Czy stoimy nad przepaścią? 23 lutego 2022 r. – Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją

Pandemia COVID-19 niepokojąco podwyższa statystyki pogorszenia zdrowia psychicznego i występowania depresji na świecie.[i] W Polsce 11% badanych CBOS stwierdza, że dotknęła ich depresja, ale w przypadku osób poniżej 25 r. ż. jest to już 17%, a dzieci i młodzieży - nawet 24%.[ii] Psychologowie przyznają, że kolejki do gabinetów są coraz dłuższe.

Depresja jest poważnym zaburzeniem psychicznym i objawia się przedłużającymi się odchyleniami nastroju. Jeśli smutek, przygnębienie, pesymistyczne nastawienie do świata trwa dłużej niż dwa tygodnie i rzutuje na sprawność intelektualną i fizyczną, powoduje zaburzenia snu, apatię i chęć izolacji, jest to sygnał do niepokoju.[iii]

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) aktualnie podaje, że na depresję cierpi ok 5% dorosłych i jest to jedna z kluczowych przyczyn niepełnosprawności oraz obciążenia systemów ochrony zdrowia na świecie. Depresja prowadzi do alienacji społecznej, a w najgorszym przypadku nawet do samobójstwa. Każdego roku na świecie 700 000 osób umiera z tego powodu i jest to czwarta najczęstsza przyczyna śmierci 15-29-latków.[iv]

Pandemia zachwiała filarami zdrowia psychicznego dzieci

Według Światowej Organizacji Zdrowia na zdrowie psychiczne wpływają możliwości zaspokajania swoich potrzeb, w tym osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji z życia, zdolność rozwoju, uczenia się, radzenia sobie ze zmianami i pokonywanie trudności, a także nawiązywanie i utrzymywanie dobrych relacji z innymi i udział w życiu społecznym.[v]

Pandemia zaburzyła najważniejsze czynniki wpływające na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, czyli poczucie bezpieczeństwa, zdolność uczenia się, doświadczania i wyrażania emocji, do funkcjonowania w społeczności szkolnej, do inicjowania i podtrzymywania relacji. Rodzina, edukacja i relacje z rówieśnikami to podstawowe wartości i filary zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, które podczas pandemii zostały zachwiane i wytrącone z naturalnego rytmu. Obserwujemy w tej grupie nasilenie lęków, a także problemy z koncentracją i pamięcią. – mówi Izabela Kielczyk, psycholog biznesu i psychoterapeuta.

COVID-19 i depresja

Okazuje się, że COVID-19 może mieć bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne. Zdarza się bowiem, że osoby po chorobie w późniejszym czasie zgłaszają ciągłe bóle głowy, zmęczenie, nerwowość lub ogólne uczucie strachu. W USA ponad połowa z badanych osób po COVID-19, sygnalizowała objawy depresji kilka miesięcy po wyzdrowieniu, ponadto osoby z cięższymi objawami zapadały na depresję częściej.[vi]

Pojawienie się pandemii COVID-19 stworzyło także warunki, w których wiele czynników wpływających na pogorszenie stanu zdrowia psychicznego uległo pogłębieniu. W badaniach CBOS jako przyczynę depresji ankietowani w większości (71%) podali nadmierny, długotrwały stres. Dodatkowo ponad połowa (56%) wskazała także na samotność i brak lub spłycenie kontaktów międzyludzkich, (52%) na nadmiar pracy i obowiązków.2

 

Bezprecedensowy globalny kryzys zdrowia psychicznego

Grupami szczególnie narażonymi na czynniki obciążające psychikę i powodujące stany depresyjne są dzieci i młodzi ludzie[vii], pracownicy służby zdrowia[viii], osoby z niepełnosprawnościami[ix]. Niepokojące objawy często dotyczą także pracowników, co może niepokoić pracodawców.

Po pandemii COVID-19 czeka nas etap długiej rekonwalescencji zdrowia psychicznego – twierdzi Izabela Kielczyk, psycholog biznesu, psychoterapeuta. - Z perspektywy psychologa biznesu widzę niepokojący wzrost problemów psychicznych wśród pracowników związanych ze zmianami na rynku pracy, pracą zdalną, zbyt dużą ilością obowiązków służbowych i zanikaniem granic pomiędzy życiem służbowym a prywatnym. Zaburzenia lękowe, stany obniżonego nastroju i spadek motywacji zaczęły bardzo niepokoić pracodawców i coraz częściej rozważają oni zapewnienie psychologicznej pomocy pracownikom. Chyba nigdy wsparcie ze strony psychologów i psychoterapeutów nie było tak potrzebne i pożądane jak teraz.

 

[i] Global prevalence and burden of depressive and anxiety disorders in 204 countries and territories in 2020 due to the COVID-19 pandemic, The Lancet, Volume 398, Issue 10312, p1700-1712, November 06, 2021; https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)02143-7/fulltext; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[ii] Badanie CBOS, listopad 2021 r.; https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/8316314,depresja-badanie-cbos-zdrowie-psychiczne.html; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[iii] https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/kiedy-smutek-jest-choroba; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[iv] WHO Depression; https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[v] WHO Mental Health; https://www.who.int/health-topics/mental-health#tab=tab_2; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[vi] COVID-19 and Depression; WebMD Medical Reference Reviewed by Michael W. Smith, MD on October 07, 2021; https://www.webmd.com/lung/covid-19-depression#1; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[vii] MacDonald J J et al; Depressive Symptoms and Anxiety During the COVID-19 Pandemic: Large, Longitudinal, Cross-sectional Survey; JMIR Mental Health Vol 9, No 2 (2022): February; https://mental.jmir.org/2022/2/e33585; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[viii] Pan American Health Organization, WHO, Study warns of high levels of depression and suicidal thoughts in Latin American health workers during pandemic; 13 Jan 2022; https://www.paho.org/en/news/13-1-2022-study-warns-high-levels-depression-and-suicidal-thoughts-latin-american-health; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

[ix] Oregon State University; Study finds high levels of depression, anxiety among disabled people during COVID-19 pandemic; February 3, 2022; https://www.sciencedaily.com/releases/2022/02/220203161117.htm; dostęp z dnia 16.02.2022 r.

Izabela Kielczyk