Czy Trójmiasto dołączy do Ekstraklasy branży?
Branża usług nowoczesnych w Polsce
W Polsce ulokowano już ponad 280 centrów usług nowoczesnych, zatrudniających obecnie prawie 70 tys. Specjalistów. Według często pojawiających się opinii prasowych Polską Ekstraklasę miast związanych z tym sektorem, jeżeli wziąć pod uwagę liczbę centrów oraz zatrudnienie stanowią Warszawa, Kraków, Wrocław i Łódź. Według prognoz Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych zatrudnienie w sektorze usług nowoczesnych, w najbliższych latach może zwiększyć się do 100 tys. Dzięki nowym inwestycjom, których liczba szacowana jest na około 30–50 centrów. Do czołówki miast w tej dziedzinie gospodarki, a więc miast, które chciałyby odegrać aktywną rolę w wyścigu o wyżej wymienione inwestycje aspirują takie miasta jak Trójmiasto (Gdańsk, Gdynia, Sopot), Katowice/ aglomeracja śląska, Poznań czy też Szczecin.
Jeżeli z powyższej listy czterech miast Ekstraklasy, usunąć Warszawę, jako stolicę, a co za tym idzie miasto największe i najmniej konkurencyjne kosztowo, można stwierdzić, że pozostałe lokalizacje są porównywalne zarówno pod względem kosztów, jak i potencjału. Ale co wyróżnia Trójmiasto na ich tle?
Potencjał regionu
W roku 2011 PwC przeprowadziło analizę atrakcyjności inwestycyjnej województwa pomorskiego. W analizie tej wskazano, iż największy potencjał rozwoju w regionie mają branże ssc/bpo oraz sektor Information and Communications Technology (ICT). Inne branże oferujące dobre warunki dla inwestorów to: logistyka, energetyka, farmacja i motoryzacja.
Atutem województwa pomorskiego jest dostępność specjalistów z zakresu finansów i informatyki, w tym kadry menadżerskiej z doświadczeniem w branży SSC/BPO, dobra znajomość języków obcych, jak również coraz powszechniejsze opinie o nasyceniu rynku w innych regionach Polski. Ponadto, stale rozbudowywana infrastruktura lotniskowa poprawiła globalną dostępność transportową regionu.
Czynniki te zostały zauważone już przez szereg inwestorów, w tym: Intel, Sony Pictures, First Data Global czy Thomson Reuters, a ich dynamiczny rozwój potwierdza dobry klimat inwestycyjny w regionie. Czy Trójmiasto ma zatem szanse stać się równie atrakcyjne jak najbardziej rozpoznawalny dla sektora bpo/ssc Kraków?
Czynniki wpływające na wybór lokalizacji
Podczas wyboru lokalizacji pod przyszłe centrum usług wspólnych czy też bpo, firmy najczęściej biorą pod uwagę na takie elementy jak dostępność kadry, w tym jej wykształcenie, doświadczenie i znajomość języków, koszty pracy, czy też dostępność powierzchni biurowej. Nie są to jednak jedyne rozważane czynniki. Równie istotne dla inwestora są: łatwość prowadzenia biznesu, poziom zaangażowania i pomocy ze strony władz lokalnych oraz jakość życia.
Jak wspomniano, zarówno trzy główne miasta w sektorze SSC/BPO, jak i miasta aspirujące do tego grona są ze sobą bardzo porównywalne. Tak jak ogólne koszty pracy w Polsce są niższe o 40–50% niż w Europie Zachodniej czy usa, tak różnice w wysokości wynagrodzeń w branży, pomiędzy wyżej wymienionymi miastami, mieszczą się w przedziale 5–15%.
W Polsce studiuje obecnie prawie 1,9 mln osób, co przekłada się na dużą pulę wykształconych kandydatów – 90% zatrudnionych w sektorze usług nowoczesnych posiada wyższe wykształcenie.
Tak, jak problem wykwalifikowanej kadry nie był nigdy w Polsce problemem, tak jeszcze kilka lat temu piętą Achillesową wszystkich dużych miast poza Warszawą był brak nowoczesnej przestrzeni biurowej. Obecnie zarówno największe miasta, Kraków, Wrocław, jak i Trójmiasto mają bardzo dobrą i porównywalną ofertę przestrzeni biurowej – łącznie ponad 1,1 mln m2.
Wyróżniki Trójmiasta
Kapitał ludzki
W Trójmieście znajduje się obecnie blisko 30 centrów usług, zatrudniających 12 tys. Specjalistów. Jednocześnie na 29- ciu uczelniach Trójmiasta studiuje ponad 105 tys. Osób, co przekłada się na około 23 tys. Absolwentów rocznie. Zapewnia to dostęp zarówno do doświadczonych kandydatów, ale co równie ważne, wskazuje, ze rynek jest jeszcze daleki od nasycenia. Tezę o niskim nasyceniu rynku potwierdza także niski współczynnik rotacji pracowników centrów, kształtujący się na poziomie 4–8% oraz niska presja na wzrost płac, wynosząca około 5% rocznie.
Na podstawie raportu placowego firmy Hays za okres styczeń-marzec 2011 można wskazać, iż wynagrodzenia w regione pomorskim w sektorze ssc/bpo należą do niższych w kraju. Zatrudnienie absolwenta wiąże się z zaoferowaniem wynagrodzenia w przedziale od 2 000 do 2 800 pln brutto, na stanowisku kierowniczym pomiędzy 6 000 a 7 500 pln brutto.
Na uwagę zasługuje też fakt bliskiej współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim a biznesem. Uniwersytet Gdański we współpracy z Thomson Reuters otworzył program finansowo-bankowy, wpisujący się w zapotrzebowanie na kształcenie kompetencyjne, odpowiadające potrzebom rynku pracy. Innym przykładem jest zainicjowany w tym roku program BPO Academy kierowany do uczniów Trójmiejskich liceów i mający na celu przygotowanie odpowiedniej puli kandydatów do pracy w sektorze.
Znajomość języków
W Trójmieście występuje dobra znajomość języka angielskiego oraz niemieckiego, ze względu na powszechne nauczanie tych języków na studiach, a także turystykę w regionie. Ponadto Trójmiasto wyróżnia się jako centrum języków skandynawskich (norweski, szwedzki, fiński, duński). 59% Ludzi znających języki skandynawskie w Polsce mieszka w regionie pomorskim. Występuje także dostępność innych języków europejskich (np. Rosyjski, portugalski, serbski), a także języków chińskiego, czy też arabskiego.
Dostępna przestrzeń biurowa
Trójmiasto jest trzecim rynkiem regionalnym (po Krakowie i Wrocławiu) jeżeli chodzi o ilość nowoczesnej przestrzeni biurowej, jednak to w Trójmieście dostępność biur jest największa.
W przeciągu ostatnich trzech lat ilość dostępnej powierzchni podwoiła się, a większość z obecnie dostępnych 350 tys. metrów kwadratowych spełnia wymogi biurowców klasy A. Do końca roku 2013, do użytku powinno zostać oddane dodatkowe 150 tys. metrów kwadratowych nowych biurowców, co tylko poprawi, już ugruntowaną pozycję aglomeracji, a także wpłynie korzystnie na ceny najmu. Ceny najmu powierzchni w atrakcyjnie położonym biurowcu klasy A kształtują się na poziomie 12–14,5 EUR/m2.
Miasto samo w sobie Ponad 60% kadry menadżerskiej w centrach usług to obcokrajowcy, którzy przyjeżdżają do danego kraju na kilkuletnie kontrakty, często wraz z całą rodziną. Dlatego ważne jest, by w danym mieście dobrze się czuli. Tak, jak da się zmierzyć liczbę międzynarodowych szkół i przedszkoli, liczbę lotów i czas podróży do kraju pochodzenia, tak nie da się za pomocą liczb wyrazić magii miasta. A tę Trójmiasto posiada i potrafi nią przybyłych gości zauroczyć. Nie jest to miasto małe, czy też miasto postindustrialne – jest to miasto, które odpowiednio łączy swoje walory turystyczne z możliwościami biznesowymi.
Stabilny rozwój aglomeracji, liczne festiwale – od muzycznego Heineken Open’er, po teatralny festiwal Szekspirowski, liczne możliwości uprawiania sportów – od wodnych, przez golf aż po sporty zimowe, duża różnorodność możliwości spędzania czasu wolnego, sprawiają, że Gdańsk, Gdynia i Sopot przyciągają nowych mieszkańców zarówno z Polski, jak i z zagranicy.
Wsparcie dla inwestora
Trójmiasto wyróżnia się dobrą jakością obsługi inwestorów ze strony władz samorządowych oraz wyspecjalizowanych agencji regionalnych. Jednym z ułatwień inwestycyjnych jest przydzielenie dedykowanego Menadżera Projektu, który na bieżąco pomaga przy realizacji inwestycji. Władze lokalne służą pomocą w kontakcie z firmami rekrutacyjnymi i agencjami nieruchomości oraz pomagają w uzyskaniu konkurencyjnych stawek za ich usługi.
Ale czy oprócz nowych mieszkańców miasto będzie dalej przyciągało nowych inwestorów? Trójmiasto wykracza poza założone kryteria stawiane przed bardzo dobrą lokalizacją centrów usług nowoczesnych. Fakt ten w połączeniu z wdrażaną strategią i długofalowym kierunkiem rozwoju regionu, pozwalają wierzyć, że w niedługim okresie czasu Trójmiasto dołączy do trójki największych polskich miast w tej branży, a co za tym idzie wkroczy do Ekstraklasy polskiego sektora SSC/BPO.
Autor tekstu: Kinga Kurpiel, Manager PwC i Szymon Kogut, Konsultant PwC
Outsourcing&More
