Globalne spowolnienie wzrostu płac w 2014 r. i trzy różne tendencje w Europie

• W przyszłym roku Europa doświadczy spowolnionego wzrostu wynagrodzeń.
• Szybko rozwijające się gospodarki odnotują wysokie wzrosty wynagrodzeń, natomiast kraje rozwinięte pozostaną pod tym względem w tyle.
• Wzrost wynagrodzeń będzie najniższy w krajach najsilniej dotkniętych kryzysem: Grecji, Hiszpanii i Portugalii.
• Wzrosty wynagrodzeń w Europie plasują się pośród najniższych na świecie.

Według najnowszych prognoz dotyczących wynagrodzeń, przedstawionych przez międzynarodową firmę konsultingową Hay Grup, na całym świecie tempo wzrostu wynagrodzeń maleje. Przeciętny wzrost wynagrodzeń na świecie wyniesie 5,2%. Podwyżki pensji w Europie będą niższe niż w latach poprzednich. Oczekuje się, że przyszłoroczne podwyżki wynagrodzeń w tym regionie wyniosą średnio 3,1%.

Świat

Region Bliskiego Wschodu i Afryki odczuł globalne spowolnienie. Tempo wzrostu wynagrodzeń albo pozostaje bez zmian, albo maleje w porównaniu z rokiem 2013 – średni spadek o 0,5% do poziomu 5,7%.

Egipt, będący jedną z ofiar zawirowań gospodarczo-politycznych, z jakimi aktualnie mamy do czynienia, zanotuje największy spadek tempa wzrostu wynagrodzeń. Przy przewidywanym wzroście inflacji do poziomu 9,9% i planowanych podwyżkach na poziomie 7%, poziom płacy realnej może zmaleć.

W Wenezueli i Argentynie podwyżki wynagrodzeń będą najprawdopodobniej największe – odpowiednio 27% i 24,3%. Są to jednak wzrosty znacznie niższe niż prognozowana na 2014 r. inflacja - odpowiednio 36,4% i 25,7%[1]. W rezultacie pracownicy odczują znaczący spadek realnych dochodów.

W pozostałej części Ameryki Łacińskiej, podwyżki wynagrodzeń pozostają wysokie w porównaniu z innymi regionami, aczkolwiek są ogólnie mniejsze niż w roku ubiegłym. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest Peru, gdzie płace wzrosną o 0,4% do poziomu 6,4%. W Brazylii będzie to wzrost o 0,6% do 6,1%.

W Ameryce Północnej, podwyżki w 2014 r. powinny wynieść 2,7% (2,9% w roku ubiegłym). Stanowi to odzwierciedlenie nastrojów wyrażających się ostrożnych optymizmem w sytuacji poprawiającej się sytuacji gospodarczej i malejącego bezrobocia.

W Azji wynagrodzenia powinny wzrosnąć przeciętnie o 7%. To o 0,2% mniej niż wzrost w 2013r., co odzwierciedla słabnące, aczkolwiek nadal silne prognozy gospodarcze. Największe wzrosty zaobserwujemy w Wietnamie (11,5%), Indiach (10,9%), Indonezji (10%) i Chinach (8,6%).

Z danych Hay Group wynika, że największe podwyżki wynagrodzeń w nowym roku zaobserwujemy na rynkach szybko rozwijających się. Wysoka inflacja oznacza jednak w wielu krajach spadek płacy realnej.

Norbert Matusiak – ekspert Hay Group, komentuje te dane następująco: Tegoroczne prognozy globalne podkreślają znaczące spowolnienie tempa podwyżek wynagrodzeń w nowym roku, w sytuacji, gdy wzrost PKB w wielu częściach świata jest nadal stłumiony. Nawet na rynkach szybko rozwijających się, gdzie prognozuje się optymistyczne wzrosty, wysoka inflacja oznacza, że pracownicy w wielu krajach nie odczują ożywienia gospodarczego w swoich portfelach.

Europa

Podwyżki wynagrodzeń w Europie prognozowane są przeciętnie na poziomie 3,1%, a to za sprawą wysokich wzrostów na rynkach wschodzących. Jeżeli przyjrzymy się bliżej, zauważymy jednak w obrębie Europy trzy różne tendencje dotyczące wynagrodzeń, odzwierciedlające różne tempo poprawy sytuacji gospodarczej w poszcze­gólnych krajach.

W przyszłym roku największych wzrostów wynagrodzeń można oczekiwać na europejskich rynkach wschodzących. Podwyżki płac w regionie będą najwyższe na Ukrainie (7,9%),w Rosji (7,8%) i w Turcji (7,7%), choć i tak będą niższe niż rok wcześniej.

W innych krajach Europy Wschodniej również będzie można zaobserwować wzrosty wynagrodzeń przekraczające średnią. Takich wzrostów wynagrodzeń doświadczą Rumunia (5%), Bułgaria (5%) i Estonia (3,2%).

Podwyżki płac pracowników w krajach rozwiniętych, takich jak Niemcy (3% drugi rok z rzędu), Francja (2,5%, czyli 0,1% mniej niż w roku ubiegłym) i Wielka Brytania (2,5% przy inflacji prognozowanej na poziomie 2,7%), pozostaną skromne.

Na drugim krańcu spektrum znajdują się kraje południowoeuropejskie, które nadal będą odczuwać skutki kryzysu finansowego. Pracownicy w Grecji nie mogą liczyć w przyszłym roku na żadne podwyżki. W Portugalii (0,8%) i Hiszpanii (1,1%) podwyżki płac będą najniższe w regionie – czyli nie będą większe niż w poprzednim roku.

Zebrane dane potwierdzają również ostatnie doniesienia o tym, że po trzech latach bez podwyżek płac Irlandia zaczyna przezwyciężać kryzys. Przewiduje się, że wzrost wynagrodzeń w tym kraju osiągnie w 2014 r. poziom 0,8%.

Mirosława Kowalczuk – dyrektor w Hay Group Polska, podkreśla: Nowy rok ponownie przyniesie za sobą znaczne wzrosty wynagrodzeń na europejskich rynkach wschodzących, zaś w krajach rozwiniętych wzrosty pensji będą umiarkowane. Optymistyczne prognozy, co do ożywienia gospodarczego na rynkach Europy Zachodniej nie przekładają się na wzrost płac. Chociaż prognozy gospodarcze są dość pozytywne, firmy pozostają ostrożne. To samo widać na polskim rynku. Pierwsze wskaźniki wskazujące na poprawę gospodarki wpływają na ostrożny optymizm firm. Lepszych wyników niż w roku 2013 spodziewa się ok. 53% badanych przez nas firm, a jedynie 6% przewiduje zmniejszenie poziomu zatrudnienia***. Mimo to, przeprowadzone przez nas jesienią badanie pokazuje, że planowane podwyżki są nieco niższe niż przeprowadzone w roku ubiegły,: 3% versus ok. 3,6% w 2013. Mimo wszystko jest ona wyższa niż prognozowana inflacja (na poziomie ok. 2,4%), czyli odczujemy niewielki – ale jednak – wzrost realnych dochodów. To, co jest istotne z punktu widzenia pracodawcy, to efektywność wydawanych pieniędzy a nie sama wielkość podwyżek. A efektywność wiąże się np. z właściwą komunikacją całkowitych pakietów (łącznie z wartością świadczeń) właściwym różnicowaniem podwyżek w zależności od wyników czy z zapewnieniem motywacji pozafinansowej – poprzez przejrzystość celów, dobry klimat organizacyjny, planowanie i stwarzanie warunków do rozwoju zawodowego.

* Dane przedstawione przez Hay Group bazują na informacjach dotyczących wynagrodzeń w ponad 22.000 organizacji w 71 krajach na całym świecie, reprezentujących łącznie 15 mln pracowników.

*** Dane pochodzą z badania przeprowadzonego w Polsce na próbie 175 firm w okresie od września do listopada 2013.