Jak chronić miejsca pracy w okresie kryzysu?

Polscy pracodawcy, obciążeni dość wysokimi kosztami pracy, w obliczu wieszczonego zewsząd globalnego spowolnienia gospodarczego, mogą w skrajnych przypadkach stanąć na krawędzi kryzysu finansowego. Czy w takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem będzie redukcja zatrudnienia? Niekoniecznie, bowiem istnieją instrumenty pozwalające chronić miejsca pracy.

W świetle treści Kodeksu pracy nie istnieje termin „przestój z przyczyn ekonomicznych”. Kodeks nie zawiera takiej definicji. Jedynie w artykule 81 znajduje się opis szczególnego przypadku niewykonywania pracy, w którym pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jednakże szerzej o instytucji przestoju wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 października 1992 r. I PZP 58/92. Wg tej uchwały przez przestój należy rozumieć: „przerwę w wykonywaniu pracy, do której pracownik był gotów, spowodowaną zaburzeniami w funkcjonowaniu zakładu pracy, wynikającymi z przyczyn dotyczących podmiotu zatrudniającego” lub „niemożliwość wykonywania umówionej pracy przez pracownika, który stawił się do pracy, lecz nie może jej wykonywać z powodu zakłóceń normalnego toku pracy z przyczyn związanych z ruchem zakładu”.

Jakie przeszkody po stronie pracodawcy mogą spowodować przestój w rozumieniu k.p.?

Sąd Najwyższy wskazuje tutaj dwie kategorie: warunki atmosferyczne – o ile praca jest od nich uzależniona, oraz czynniki o charakterze techniczno-organizacyjnym – czyli na przykład niezawiniona przez pracownika awaria maszyny, brak materiałów czy prądu.

A co z chwilowym spadkiem zamówień, powodującym ograniczenie produkcji lub zasięgu świadczonych usług? Taka przyczyna nie mieści się w żadnej z wyżej opisanych kategorii. Oznacza to więc tyle, że jeśli zaistnieje taka właśnie sytuacja, wówczas nie stanowi ona przesłanki uzasadniającej przestój – a co za tym idzie, nie można do niej stosować przepisów artykułu 81 Kodeksu pracy.

Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym lub finansowo księgowym? Skontaktuj się z ekspertami Grant Thornton >>

Rozwiązania ustawowe na rzecz ochrony miejsc pracy w obliczu przestoju

Na szczęście polski prawodawca dostrzegł konieczność wprowadzenia systemowego rozwiązania na rzecz ochrony miejsc pracy w przypadku zaistnienia przestoju spowodowanego trudnościami ekonomicznymi po stronie pracodawcy. O szczególnych rozwiązaniach związanych z taką sytuacją mówi ustawa z dnia 11 października 2013 r. Zgodnie z artykułem 3 w/w ustawy beneficjentem wsparcia może być każdy przedsiębiorca, u którego:

1. wystąpił spadek obrotów gospodarczych, rozumianych jako sprzedaż towarów lub usług, liczony w ujęciu ilościowym lub wartościowym, łącznie nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy finansowanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP), do łącznych obrotów z analogicznych 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy przed okresem 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku;

2. nie występują zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Pracy (z pewnymi wyjątkami określonymi w artykule 3 ust. 1 pkt. 2a i 2b ustawy);

3. nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości.

Na jaką pomoc mogą liczyć przedsiębiorcy dotknięci kryzysem?

Zapraszamy do lektury całości materiału