Jakich projektów miejskich najbardziej potrzebujemy?

Centrum Praskie Koneser w Warszawie, Ogrody Anny w łódzkiej Fuzji czy Park linearny UWI - to jedne z nagrodzonych konceptów w konkursie “Zaprojektowane po Ludzku”[1]. Wśród laureatów aż trzy projekty były stworzone przez deweloperów i są przykładem najlepszych praktyk architektonicznych. Jak widać po nagrodzonych projektach, proces rewitalizacji może być inspirujący i odkrywczy, a nie tylko odtwórczy.

W miastach mieszka już 60% Polaków[2]. Jedne rosną, inne się wyludniają, wciąż jednak uczymy się je budować i dostosowywać do ewoluujących potrzeb i oczekiwań mieszkańców. Czasami odbywa się to poprzez implementację innowacji i nowinek technologicznych. Innym razem motorem do czynienia przestrzeni, w której żyjemy lepszą, jest zaangażowanie człowieka, grupy, społeczności. Jeszcze w inny sposób oddziałują duże firmy, za którymi stoi kapitał. Ważne, że coraz więcej takich działań w centrum zainteresowania stawia człowieka.

– Nie ulega wątpliwości, że rynek nieruchomości odgrywa ogromną rolę w kształtowaniu doświadczeń mieszkańców miast. Na szczęście od kilku lat doświadczamy transformacji w podejściu do realizacji projektów deweloperskich. Planowanie inwestycji przez pryzmat doświadczeń użytkownika, to dziś jeden z najważniejszych trendów. Coraz więcej firm działających w branży nieruchomości wznoszenie budynków zamienia na tworzenie miejsc. Deweloperzy dostrzegli i przejęli na siebie ciężar organizowania nowo powstającej tkanki miejskiej już nie tylko w wymiarze architektonicznym czy urbanistycznym, ale również społecznym– mówi Ewa Tęczak, ekspertka Otodom.

Z tego też powodu do łask wróciła koncepcja miast 15-minutowych, a na popularności zyskują projekty wielofunkcyjne. Aż dwa z trzech zrealizowanych przez deweloperów projektów, które zostały wyróżnione w konkursie “Zaprojektowane po Ludzku” to część takich inwestycji deweloperskich.

Stare na nowo

Nieprzypadkowo termin „mixed-use” kojarzymy z trendem rewitalizacji. Blisko połowa istniejących projektów tego typu to obiekty o walorach historycznych, które poddano gruntownej modernizacji i przebudowie. Takie obiekty oferują specyficzną atmosferę, której nie da się łatwo stworzyć w zupełnie nowych realizacjach. Inwestycje te wykraczające poza granice działki, na której są realizowane, bo oprócz swojej podstawowej roli mają ogromny wpływ na organizowanie społeczności, spajanie nowej tkanki z już zastaną i wprowadzanie na nowo życia w… całej okolicy. Tak stało się z owianą złą sławą Warszawską Pragą Północ, gdzie jeden z pierwszych tego typu projektów zrealizowanych w Polsce - rewitalizacja Fabryki Polskiej Wódki Koneser - dał impuls do dalszej dynamicznej przemiany tej części miasta.

– Miastotwórczy i placemakingowy charakter placu Konesera, będącego zarazem sercem Centrum Praskiego Koneser, doceniany jest również przez turystów. Przez cały rok odbywają się tam dziesiątki rozmaitych wydarzeń – występów teatralnych, koncertów, warsztatów, targów i wielu innych. Połączenie różnorodnych funkcji tego obiektu: kulturalnej, rozrywkowej, handlowej, restauracyjnej, usługowej, eventowej, mieszkalnej czy biurowej, z „zielonymi” rozwiązaniami, to przepis na stworzenie unikalnej, różnorodnej i inkluzywnej społeczności oraz wyjątkowej, kreatywnej przestrzeni - dodaje Magdalena Socorro-Czerwińska, Retail Operational Director Centrum Praskiego Koneser.

Nowoczesna rewitalizacja

Rewitalizacja w dosłownym tłumaczeniu jest “przywróceniem do życia”. Ogrody Anny w łódzkiej Fuzji są przykładem tego, że można nie tylko ożywić stare, ale że można to zrobić z troską o przyszłość. Echo Inwestment, które podjęło się stworzenia nowego oblicza miasta na terenie zabytkowych zakładów włókienniczych Karola Scheiblera w Łodzi postawiło na różnorodność. Różnorodność wyrażona w architekturze, dotyczy również tego co tę architekturę spaja. Przed secesyjną elektrownią, w duchu placemakingu, którego bardzo istotnym elementem jest tworzenie miejsc w sposób zrównoważony ekologicznie, powstała miejska przestrzeń otwarta na ludzi, ale też na przyrodę Ogrody Anny zostały podzielone na dwie strefy - mineralną i wegetalną. W jednej dominuje “dzika” zieleń, w drugiej zacieniony zaplanowany porządek. Każdy, kto się w tym miejscu znajdzie, może korzystać z tego, czego w danym momencie potrzebuje najbardziej

-Udostępniamy tę przestrzeń seniorom, a także dzieciom i młodzieży. Zapewnimy strefę cienia i umożliwić odpoczynku. Uwalniamy plac od klasycznej posadzki, tworząc w zamian powierzchnię, przez którą przedziera się natura – wymienia Justyna Siwińska-Pszoniak, kierownik całego projektu ze strony pracowni Medusa Group. –Zieleń współistnieje z otoczeniem. Z naszych doświadczeń wynika, że właśnie takie przestrzenie są dziś wyraźną społeczną potrzebą, na którą odpowiadamy naszym projektem – dodaje architekt.

Natura w centrum świadomości

Głos naturze w przestrzeni miejskiej oddał również Deweloper UWI Inwestycje autor parku linearnego w Poznaniu. Składają się na niego trzy lasy kieszonkowe, miejski sad i trzy łąki kwietne, w tym jedna miododajna. To inicjatywa zrealizowana wspólnie z organizacją pozarządową Dzieci w Naturę i mieszkańcami miasta. Trzy lasy o łącznej powierzchni 750 mkw posadzone przy ul. Milczańskiej składać się będą z 35 gatunków drzew i krzewów. Dlaczego są tak ważne? Bo ich rolą jest likwidacja wysp ciepła, zatrzymywanie wody, stłumienie hałasu i wydzielenie dodatkowej ilości tlenu. Ukłonem w stronę bioróżnorodności są także trzy łąki kwietne które znalazły się w parku. I co najważniejsze troska o środowisko stanowiła nie tylko cel ale i podstawę projektu - i to dosłownie, bo do tworzenia parku nie został użyty torf, którego wydobycie szkodzi środowisku.

Laureaci ogólnopolskiego konkursu

Wszystkie powyższe projekty zostały docenione w II edycji konkursu „Zaprojektowane po Ludzku”, którego organizatorem było wydawnictwo AGORA, a partnerem strategicznym Otodom. Rozwiązania oceniała kapituła konkursowa, w skład której weszli eksperci (m.in. naukowcy, socjologowie, działacze miejscy i projektanci). To wszystko w ramach czterech kategorii: produkt – obiekt, miejsce – przestrzeń, inicjatywa – działanie oraz inne. Przyznano także indywidualne wyróżnienia.

​[1]Otodom jako partner strategiczny konkursu „Zaprojektowane po ludzku” organizowanego przez wydawnictwo AGORA

[2] Dane Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 r.

Otodom