Kapitał ludzki województwa kujawsko-pomorskiego

Województwo kujawsko-pomorskie jest 10-tym pod względem liczby ludności województwem w Polsce. Według danych GUS pod koniec roku 2012 zamieszkiwało je niemal 2,1 miliona mieszkańców. Do największych miast regionu należą Bydgoszcz (363 020 mieszkańców), Toruń (204 921) oraz Włocławek (116 345). Urzędy administracyjne zostały rozdzielone pomiędzy dwa pierwsze z tych miast: w Bydgoszczy znajduje się siedziba wojewody, a w Toruniu siedziba sejmiku wojewódzkiego.

Pracownicy z doświadczeniem

W poniższej analizie skupimy się na ośrodkach miejskich, zwłaszcza Bydgoszczy i Toruniu jako miastach, które oferują znaczny potencjał inwestorom z sektora SSC/BPO. W Bydgoszczy swoje centra zlokalizowały m.in. Atos Origin oraz Alcatel--Lucent.

Centrum Alcatel-Lucent posiada kilka jednostek. W centrum badawczorozwojowym, zatrudniającym ok. 180 osób, opracowywane są nowe rozwiązania z zakresu usług mobilnych, związanych m.in. z geolokalizacją oraz pocztą głosową. W Globalnym Centrum Zarządzania Sieciami firma świadczy usługi związane m.in. z monitoringiem sieci, obsługą zapasowego systemu eksploatacji i nadzoru sieci, wsparciem technicznym oraz hostingiem i zarządzaniem platformami usługowymi (VoIP, IP TV). Podobne usługi świadczone są w centrum Atos Origin, którego głównym klientem jest właśnie Alcatel-Lucent.

Od 2011 r. w Toruniu funkcjonuje centrum outsourcingowe fińskiej firmy Itella, która zakupiła je od polskiej spółki Outsourcing Solutions. Z toruńskiego centrum świadczy usługi finansowe i kadrowe firmom przede wszystkim z Niemiec i Skandynawii. W połowie roku 2013 w centrum pracowało ok. 300 osób znających języki takie jak niemiecki, szwedzki, norweski czy rumuński. Firma otrzymała grant rządowy w wysokości 1,4 mln w ramach „Programu wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020” i zobowiązała się utworzyć 280 nowych miejsc pracy do końca 2015 r.

W porównaniu z Krakowem, Warszawą czy Wrocławiem na bydgoskim i toruńskim rynku nie ma jeszcze zbyt wielu podmiotów z sektora SSC/BPO. Potencjalny inwestor będzie mógł więc skorzystać z szerokiej i jak dotąd niewykorzystanej puli talentów.

Studenci w województwie

Grupą, która zazwyczaj stanowi dużą część zatrudnionych w centrach usług to studenci i absolwenci wyższych uczelni, dlatego też dostępność tego typu pracowników jest istotnym czynnikiem determinującym lokalizację danej inwestycji. Pod koniec roku 2012 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego wg danych GUS znajdowało się 21 uczelni wyższych, w tym dwa uniwersytety, jedna uczelnia techniczna oraz jedna uczelnia ekonomiczna.

Największymi uczelniami na terenie województwa są: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Uniwersytet Mikołaja Kopernika jest najstarszą i największą uczelnią w regionie. W roku 2012 na 17 wydziałach i ok. 70 kierunkach uczyło się ponad 31 tys. studentów. W roku 2013 uczelnia zajęła 5. miejsce w kategorii uniwersytetów w rankingu przygotowanym przez miesięcznik Perspektywy zgodnie z metodologią International Ranking Expert Group.

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego jest największą uczelnią w Bydgoszczy oraz drugą w regionie pod względem liczby kierunków oraz studentów i absolwentów: na 30 kierunkach studiuje ponad 15 tys. osób. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy jest jedyną publiczną uczelnią techniczną w regionie. Na 7 wydziałach, w tym 4 technicznych kształci się około 10 000 studentów, wliczając w to studia podyplomowe i doktoranckie.

W roku 2012 we wszystkich uczelniach województwa kształciło się ponad 76 tys. studentów, z czego 92%, czyli 70 tys. na terenie Torunia i Bydgoszczy: 40 tys. w Bydgoszczy i 30 tys. w Toruniu. Spośród pozostałych miast najwięcej, bo niemal 4 tys. studentów, przyciągnął Włocławek, gdzie znajdują się m.in. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa oraz Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.

Liczba absolwentów wszystkich uczelni na terenie województwa wyniosła w 2012 r. 23 348 osób, z czego 21 236 w Toruniu i Bydgoszczy. Na wykresie 1. zostały przedstawione zmiany w liczbie absolwentów w Bydgoszczy i Toruniu na tle zmian w całym województwie. W ciągu ostatnich 6 lat liczba absolwentów nieprzerwanie rosła, zarówno w województwie jak i w Bydgoszczy i Toruniu. Podział absolwentów ze względu na ukończony kierunek studiów został z kolei przedstawiony na wykresie 2. Największą grupę absolwentów w Toruniu i Bydgoszczy stanowią osoby kończące kierunki ekonomiczno-administracyjne, takie jak np. zarządzanie czy finanse i rachunkowość, zaś na drugim miejscu są absolwenci kierunków pedagogicznych, w roku 2012 ukończyło je 20% wszystkich osób opuszczających uczelnie.

Znajomość języków obcych
Znajomość języków obcych jest jednym z podstawowych wymagań stawianych kandydatom do pracy w centrach usług. Biegłe porozumiewanie się w języku angielskim jest niezbędne, a coraz częściej wymagana jest również znajomość drugiego języka obcego, czasami niszowego, np. holenderskiego czy fińskiego. Na wykresie 3. przedstawiona jest znajomość najbardziej popularnych języków obcych wśród studentów na toruńskich i bydgoskich uczelniach, zaś na wykresie 4. znajomość języków wśród kandydatów zarejestrowanych w bazie danych Hays Poland.

Osób znających bardziej niszowe języki najlepiej poszukiwać wśród absolwentów filologii. Uniwersytet Mikołaja Kopernika umożliwia studentom zgłębianie tajników m.in. języka greckiego, japońskiego oraz języków bałkańskich, a na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego jest możliwość nauki języka arabskiego.

Wynagrodzenia

Wynagrodzenia w centrach SSC/BPO zależą przede wszystkim od następujących czynników:

• Umiejętności wymaganych na danym stanowisku (np.znajomości konkretnych systemów księgowych).
• Wymaganego doświadczenia w pracy oraz stażu pracy w sektorze nowoczesnych usług biznesowych.
• Specyfiki procesu oraz wielkości zespołu, którym dany pracownik będzie zarządzał.
• Wymaganej znajomości języków obcych: jej poziomu, liczby znanych języków oraz tego, jak popularny jest język (w przypadku języków rzadkich, takich jak np. języki skandynawskie lub holenderski oczekiwania finansowe mogą być nawet o 60% wyższe).
• Połączenia znajomości języków obcych z odpowiednimi umiejętnościami lub doświadczeniem (np. połączenie wiedzy o konkretnych systemach IT lub doświadczenia na stanowisku managerskim ze znajomością rzadkiego języka obcego).
• Dostępności konkretnych umiejętności na lokalnym rynku (np. dostępność absolwentów określonej filologii, która jest prowadzona na lokalnym uniwersytecie).
• Atrakcyjności i jakości życia w mieście (w przypadku lokalizacji uznawanych przez pracowników za mało atrakcyjne może być konieczne zaoferowanie wyższego wynagrodzenia, aby przyciągnąć pracowników z innych miast).
• Nasycenia rynku a także współpracy pomiędzy lokalnymi centrami.
• Marki i prestiżu pracodawcy – kandydaci są często gotowi zaakceptować niższe wynagrodzenie w zamian za możliwość zdobycia doświadczenia w znanej i prestiżowej organizacji.

Wynagrodzenia przedstawione w tabeli 1. należy więc traktować jako szacunki.

Marta Aserigadu, Business Services Delivery Manager Hays