Kobiety do komputerów

Jak wynika z raportu Chartered Institute for IT, aż 8 na 10 programistów uważa, że branża technologii informacyjnych odniosłaby korzyści, gdyby pracowało w niej więcej kobiet. Nie tylko sektor IT zmienia swoje nastawienie względem płci zatrudnionych osób – w wielu stereotypowo męskich zawodach, takich jak analityk budżetowy czy finansista, obecnie przeważają specjalistki^[1]. Co więcej, dodają autorzy Journal of Occupational and Organizational Psychology, bizneswomen, które potrafią uaktywniać typowe dla mężczyzn cechy adekwatnie do sytuacji, awansują najczęściej spośród wszystkich pracowników obu płci.

Damskich rąk do pracy poszukuje branża informatyczna, która tylko w Polsce boryka się z deficytem kadrowym sięgającym 50 tys. wakatów. Co więcej, według szacunków Komisji Europejskiej, kobiety stanowią zaledwie 10% wszystkich specjalistów z tego sektora. Tak niski wynik eksperci przypisują stereotypowemu postrzeganiu zawodu programisty, w którym prym niepodzielnie wiodą mężczyźni. Przeświadczeniu towarzyszą obawy o brak możliwości rozwoju zawodowego i wzrostu zarobków, mimo podobnego stopnia wiedzy i zaawansowania umiejętności informatycznych reprezentowanego przez obie płcie. Tymczasem kobiety oferują świeże spojrzenie na wiele problemów, nowe rozwiązania a także odmienny sposób podejmowania decyzji w ryzykownych sytuacjach.

- Przed podjęciem decyzji o kierunku studiów, moje zainteresowania skupiały się w okolicach biznesu i nauk ścisłych. W tamtym czasie obszar IT coraz bardziej zyskiwał na znaczeniu (ten trend utrzymuje się do dziś) i tym samym skupiał większa uwagę przyszłych studentek i studentów. W trakcie studiów na wydziale informatyki zdobyłam nie tylko szeroką wiedzę o tworzeniu systemów IT, ale również poznałam mechanizmy biznesowe funkcjonujące w tej branży. Podczas 10 lat pracy w Capgemini z powodzeniem prowadziłam projekty w których wiedza IT odgrywała znaczną role, ale równie ważne były tez umiejętności związane z zarządzaniem zespołem, współpraca z klientem, jaki i kreatywne podejścia do wyzwań, jakie stawia przed nami dynamicznie rozwijający się rynek usług IT. Faktem jest, ze w branży IT przeważają mężczyźni, ale wszyscy jesteśmy profesjonalistami i na równi pracujemy nad rozwiązaniami, podejmując się zadań zgodnych z kompetencjami i obraną ścieżką rozwoju - opowiada Anna Mikucka, Digital Customer Experience Manager w Capgemini Software Solutions Center.

Capgemini z sukcesem zatrudnia kolejne specjalistki IT – w jej strukturach pracuje aż 23% programistek, dużo powyżej średniej rynkowej w Polsce (gdzie stosunek kobiet do mężczyzn zwykle nie przekracza 10%). W celu odczarowania opinii związanych z sektorem IT, firma organizuje dni otwarte, a także webinaria i wykłady, które przybliżają specyfikę projektów prowadzonych przez centrum, a także walczą ze stereotypem informatyka-nerda. Firma pokazuje, że programiści to osoby o rozbudowanych kompetencjach miękkich prowadzące projekty w sposób kompleksowy – od kreowania rozwiązań, przez kontakt z klientem, po implementację opracowanych koncepcji.

- Informatyka to nie tylko praca programisty i serwis komputerowy. Jest to dziedzina, z którą mamy do czynienia na co dzień rejestrując się do lekarza, naprawiając samochód w warsztacie lub wysyłając paczkę. W tym wszystkim wspierają nas systemy informatyczne. Aby takie systemy powstały potrzeba kreatywnego zespołu, który przeanalizuje procesy biznesowe klienta oraz zaproponuje i stworzy rozwiązanie najlepiej do nich dopasowane. Dlatego w skład takiego zespołu wchodzą zarówno specjaliści, którzy zrozumieją potrzeby zwykłego użytkownika jak i ci, którzy przełożą je na sprawnie funkcjonujący system – tłumaczy Justyna Bytner, konsultant zarządzający w Capgemini Polska.

Do pracy w branży IT zniechęca także przekonanie, że kobietom trudno wrócić do tego zawodu po dłuższej przerwie, np. po urlopie macierzyńskim. Według Chartered Institute for IT podziela je aż 53% badanych. Z taką opinią nie zgadza się Fujitsu Technology Solutions.

- Po stypendium w Niemczech ufundowanym przez Rotary Club, na które trafiłam w czasie studiów, poczułam, że chcę pracować w firmie, która pozwoli mi na co dzień posługiwać się językami obcymi i da możliwość rozwoju kariery na międzynarodową skalę. Akurat wtedy Fujitsu zdecydowało się otworzyć Global Delivery Centre w Łodzi. Dzięki wyjazdom, szkoleniom i własnej ambicji szybko zaczęłam awansować na coraz wyższe stanowiska. Byłam pierwszym pracownikiem w Łodzi, który przeszedł przez wszystkie szczeble i zajął stanowisko Operations Managera, a dziś pracuję na rynku amerykańskim zarządzając dostarczaniem usług IT w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, a nawet Kostaryce, gdzie wspieram centrum podobne do łódzkiego Fujitsu GDC – mówi Aleksandra Bachlińska, Head of Service Desk Integration.

Jak przyznaje najwięcej stereotypów dotyczących kobiet w IT usłyszała od znajomych, którzy utożsamiali tę branżę tylko z bardzo specjalistycznymi umiejętnościami informatycznymi. Choć oczywiście nadal na spotkaniach z menadżerami z branży widzi dysproporcje płciowe, nigdy nie spotkała się z dyskryminacją ze strony „męskiego” świata IT. Panowie chwalą sobie współpracę z kobietami, która pomaga spojrzeć na problemy z innej perspektywy.

[1] http://www.forbes.com/sites/jennagoudreau/2011/03/07/20-surprising-jobs-women-are-taking-over/

Traktorzystki w XXI wieku

Statystyki gromadzone przez Department of Labor’s Women’s Bureau nie pozostawiają wątpliwości: era kur domowych, kelnerek oraz asystentek dobiega końca. Kobiety coraz częściej sięgają po stanowiska kierownicze oraz wysokospecjalistyczne, które wymagają kompleksowego wykształcenia oraz oferują wyższy status społeczny i lepsze wynagrodzenie. Zdaniem badaczy, w ciągu ostatnich kilku lat rynek pracy nie tylko zaobserwował duży napływ specjalistek – w niektórych branżach nastąpiła zmiana w proporcjach zatrudnienia pod względem płci pracowników. Zawody niegdyś uznawane za typowo męskie, takie jak meeting planner, kontroler finansowy, naukowiec, rzeczoznawca czy programista, cieszą się obecnie większym powodzeniem wśród kobiet.

Women’s Bureau podaje, że blisko 66% doradców podatkowych stanowią ekspertki, których liczba przeważa także w przypadku zawodu poborcy (74%). Kobiety równie chętnie odpowiadają na oferty pracy w działach finansowych, piastując stanowiska ubezpieczycieli (niemal 2/3 wszystkich specjalistów), analityków budżetowych (3/5 zatrudnionych) czy dyrektorów finansowych (nieco ponad połowa istniejących posad).

Z drugiej strony w Polsce można zaobserwować niedobór specjalistek w branży budowlanej (7,7%). Z doświadczeń Randstad Polska, jednego z wiodących dostawców rozwiązań HR wynika, że na 8 zrekrutowanych w budownictwie mężczyzn przypadają 2 kobiety. Wyrównywanie proporcji między obiema płciami w sektorze jest jednym z największych wyzwań na najbliższe lata. Coraz więcej pracodawców ma trudności ze znalezieniem odpowiednich osób z kompetencjami inżynierskimi.

Aby zmienić ten trend należy prowadzić długofalowe działania informacyjne na rzecz zwiększania udziału kobiet w dyscyplinach stereotypowo postrzeganych jako męskie. Spektakularne kariery kobiet w branży budowlanej i deweloperskiej są jak najbardziej możliwe. Za przykład może posłużyć Katarzyna Zawodna, która pracę w Grupie Skanska rozpoczęła w 2006 r., dziś pełni funkcję Prezesa Skanska Commercial Development Europe, firmy deweloperskiej odpowiedzialnej za realizację i sprzedaż projektów biurowych w Polsce, Czechach, Rumunii i na Węgrzech.

W szwedzkiej firmie w ciągu ostatnich lat znacznie zwiększyła się liczba pań. Już co trzeci pracownik Skanska S.A. (spółki budowlanej) zatrudniony na stanowisku inżyniera jest płci żeńskiej.

Dyrektor też była kobietą

W świecie biznesu utarło się przekonanie, że najwyższe szczeble w firmach są i powinny być zajmowane przez mężczyzn, głównie ze względu na stereotypowo przypisywane im cechy, takie jak asertywność, zdecydowanie, autorytet czy zadaniowość. Tymczasem odmienny model funkcjonowania specjalistek skłonił ekspertów do odważnej tezy: gdyby na Wall Street pracowało więcej kobiet, mogłoby nie dojść do tak wielkiego kryzysu finansowego. Zdanie to podziela Christine Lagarde, dyrektor zarządzający Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

- W przeciwieństwie do Braci Lehman, Siostry Lehman mogłyby zapobiec temu nieszczęściu – zauważa Lagarde.

Opinia ta opiera się na odmiennym sposobie prowadzeniu interesów przez bizneswomen. Kobiece podejście do problemów, wartości, koncepcja zwycięstwa oraz potrzeba odpowiedniej legitymizacji decyzji odbiega od tych reprezentowanych przez ich kolegów po fachu, którzy często pokutują za brawurę i zbyt dużą pewność siebie. Z tego powodu coraz więcej przedsiębiorstw na całym świecie powierza stery paniom.

Przykładem są Stany Zjednoczone, gdzie aż 60% majątku osobistego należy do kobiet czy w Chinach, gdzie połowę najbogatszych osób w kraju stanowią miliarderki. Co więcej, rośnie liczba kobiet reprezentujących organizacje non-profit oraz instytuty. W tym roku na stanowisko Prezydenta Instytutu Rachunkowości Zarządczej CIMA, największej na świecie instytucji zajmującej się kształceniem specjalistów ds. rachunkowości zarządczej, została wybrana Myriam Madden FCMA, CGMA. Jej zadaniem będzie propagowanie inicjatyw i praktyk CIMA na skalę globalną.

Również w Polsce coraz więcej kobiet osiąga bardzo dobre rezultaty na wysokich stanowiskach menadżerskich. Kinga Piecuch, Prezes Zarządu SAP Polska w zaledwie rok wprowadziła firmę na ścieżkę wzrostu -– w 2014 roku udział SAP w rynku ERP wyniósł już 43,5 proc. Sukces ten był możliwy dzięki inwestycji w najważniejszy wymiar funkcjonowania firmy – pracowników.

- Menadżer musi wyznaczać kierunek w jakim zmierza organizacja i odpowiednio komunikować ten proces. Dlatego stawiam na otwartą komunikację, nowe pomysły. Chcę żeby pracownicy angażowali się w swoje zadania. Staram się jak najwięcej rozmawiać ze swoimi ludźmi, żeby wiedzieli czego oczekuje od nich Zarząd i organizacja w której pracują. Co więcej, często motywuję ich do ponad standardowych działań, gdy okazuje się że czują potrzebę wyjścia poza sztywne ramy ich roli w organizacji. Efekty są często fantastyczne, bo dzięki temu mogą realizować swoje ambicje – komentuje Kinga Piecuch.

Mimo wszystko, według badań Catalyst branże zdominowane przez mężczyzn aktualnie zatrudniają zaledwie 1/4 kobiet na stanowiskach kierowniczych. Z problemem tym mierzą się także polskie specjalistki. W Accenture do podejmowania śmiałych kroków zachęca je m.in. nowatorskie podejście do równouprawnienia, wdrażane na wszystkich szczeblach organizacji, czy najnowsza kampania informacyjna Dear World, która propaguje organizacyjną równość kobiet w skali globalnej.

- Mając doświadczenie w podążaniu własną drogą zawodową, wspieram inne kobiety rozpoczynające swoją menedżerską ścieżkę kariery, ponieważ bardzo dobrze wiem, że największe wyzwania wynikają z naszych własnych obaw i wysokich oczekiwań wobec siebie. W dużej mierze winę za to ponoszą także stereotypy w naszym otoczeniu. Należy jednak pamiętać, że bez wsparcia środowiska ciężko odnieść sukces. W dążeniu do osiągnięcia celu zawodowego trzeba przede wszystkim pozostać sobą, traktować porażki jako cenne lekcje, prosić o pomoc, gdy jest potrzebna oraz nie zapominać o własnych potrzebach. Nie należy przekreślać okazji, które na pierwszy rzut oka wydają się nieosiągalne. Sama jestem tego dobrym przykładem: po ukończeniu filologii germańskiej, krótkiej przygodzie w roli nauczycielki i specjalisty w niemieckiej firmie, postanowiłam zmienić branżę na finansową, w której skutecznie rozwijam się od 11 lat – mówi Edyta Gałaszewska-Bogusz, Senior Manager, Finance & Accounting Portfolio Lead w Accenture Operations.