Wiadomości

Lublin jako nowy gracz na rynku BPO w Polsce - Wstęp

25 838

W związku z tym możemy być świadkami mechanizmu rynkowego, który wymusi stosownie offshoringu usług wśród pozostałych graczy rynku w celu zachowania konkurencyjności. Główną lokalizacją inwestycji w tym sektorze, od samego początku zjawiska przenoszenia usług, były i w dalszym ciągu są Indie. Od 2000 roku zauważa się trend, że wielkie międzynarodowe koncerny w poszukiwaniu redukcji kosztów przenoszą swoje centra usług coraz częściej do krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w tym do Polski.

Jedną z nowych, dobrze rokujących lokalizacji dla sektora BPO jest Lublin. Dostrzegli to analitycy z KPMG, wskazując w raporcie Poland as the destination for shared services centrers Lublin obok Warszawy, Krakowa, Wrocławia czy Trójmiasta, jako kluczową lokalizację dla offshoringu z sektora usług w Polsce .

Analizując to zjawisko przez pryzmat teorii lokalizacji dostrzega się, że uzasadnieniem takiego stanu rzeczy są bardzo atrakcyjne czynniki lokalizacyjne, przede wszystkim związane z bardzo młodą, dobrze wykształconą 40 milionową populacją kraju. Świadczą o tym codzienne doniesienia prasowe informujące o kolejnych decyzjach lokalizacyjnych wielkich światowych koncernów, tworzących w Polsce tak centra BPO oraz IT, jak i placówki specjalizujące się w badaniu i rozwoju (B+R).

1.1. Katalog czynników lokalizacyjnych dla sektora usług

W celu zrozumienia procesu podejmowania decyzji lokalizacyjnych w zakresie offfshoring’u usług, poniżej zamieszczona jest klasyfikacja czynników, które będą osią rozważań w dalszej części pracy :
  1. czynniki rynkowo-infrastrukturalne – dostęp do wykwalifikowanych pracowników (kapitał ludzki), duża podaż nowoczesnych powierzchni biurowych, dostępność portów lotniczych z dogodną siatką połączeń, liczba i wielkość firm specjalizujących się w usługach ;
  2. czynniki kosztowe – poziom wynagrodzenia siły roboczej, poziom wydatków związanych z komunikacją, dostępem do Internetu, elektryczności, koszty wynajmu powierzchni biurowych, poziom podatków korporacyjnych;
  3. czynniki efektywnościowe – jakość pracy, produktywności, potencjał akademicki;
  4. czynniki społeczno-kulturalne – jakość życia, bezpieczeństwo publiczne, bliskość kulturowa;
  5. instytucjonalno-prawne warunki tworzące klimat inwestycyjny na poziomie państwa (poziom centralny) – stabilność polityczna, uregulowania prawne, polityka rządu wobec inwestorów zagranicznych, stopień skomplikowania prawa podatkowego, system zachęt, poziom ochrony własności intelektualnej;
  6. instytucjonalno-prawne warunki tworzące klimat inwestycyjny na poziomie samorządu (poziom lokalny) – traktowanie zewnętrznych inwestorów, zachęty inwestycyjne, w formie zwolnienia z podatku od nieruchomości, brak korupcji, brak barier administracyjnych i biurokracji, powołanie w strukturach samorządu wyspecjalizowanej jednostki zajmującej się obsługą inwestorów.

Powyższe czynniki dotyczą uwarunkowań zewnętrznych, niezależnych od przedsiębiorstw, które uzasadniają wybór danej lokalizacji dla projektów z sektora usług. Tym niemniej, należy pamiętać także o uwarunkowaniach wewnętrznych, przedstawionych za pomocą teorii przewag monopolistycznych, bądź teorii internalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych, gdyż z offshoringu usług w zdecydowanej większości przypadków korzystają największe korporacje międzynarodowe. I to właśnie one czerpią największe profity ekonomiczne z efektu skali, posiadania know-how, nowoczesnego systemu organizacji i zarządzania, posiadania potencjału badawczo-rozwojowego oraz korzystają z zalet, jakie są wynikiem budowy wewnętrznego rynku.


.P. Engardio, A. Bernstein, M. Kripalani, Nowa fala globalizacji pracy, „Business Week” Edycja Polska, Marzec 2003. cyt. za A. Kuźniar, Długofalowe tendencje wzrostu roli usług w handlu międzynarodowym [w:] A. Szymaniak (red.), Globalizacja usług. Outsourcing, offshoring i shared services center, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008, s. 114. oraz A. Szymaniak, Polska w rankingach atrakcyjności dla offshoringu usług [w:] A. Szymaniak (red.), Globalizacja usług…, op. cit., s. 287. 2.Poland as the destination of Shared Service Center, KPMG, Warszawa 2008. 3.Por. D. Ciesielska, Offshoring…, op. cit., s. 66, A. Szymanek (red.), Globalizacja usług. Outsourcing, offshoring i shared services center, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008, s. 297-298. 4.Występowanie firm o podobnej specjalności jako czynniki zwiększający atrakcyjność danej lokalizacji uzasadniany jest także za pomocą teorii gron według Portera, gdyż podmioty gospodarcze dążą do uzyskania dodatkowych korzyści dzięki efektowi synergii powstałej w wyniku koncentracji wielu podmiotów o podobnej charakterystyce w danej lokalizacji. Porter nazywa gronem znajdującą się w bliskiej odległości geograficznej grupę przedsiębiorstw oraz instytucji ich wspierających o podobnym profilu działalności, które wzajemnie się uzupełniają. Ponadto Porter zauważa, że dzięki takiej koncentracji podmiotów gospodarczych i otoczenia okołobiznesowego możliwe jest tworzenie platformy wymiany informacji oraz swoiste forum dialogu, dzięki którym możliwy jest szybszy rozwój danej branży. M.E. Porter, Porter o konkurencji, PWE, Warszawa 2001, s. 248.

Bartosz Sobotka