Polskie oblicze innowacyjności

Jak wynika z opublikowanego w Harvard Business Review badania przeprowadzonego przez Capgemini i ICAN Research, przy współpracy z Intelem^[1] polskie przedsiębiorstwa są otwarte na innowacyjność i dążą do prze­łamania barier utrudniających wdrażanie nowych rozwiązań, jednak wciąż brakuje im procedur i narzędzi wspierających rozwój inno­wacyjności. Polska regularnie zajmuje niskie pozycje w międzynarodowych rankingach badających poziom innowacyjności poszczególnych państw. Z drugiej strony, już dziś możemy wskazać takie obszary krajowej ekonomii, w których innowacyjność jest codzienną praktyką, i które rozwijają się nie gorzej niż w innych państwach UE. Jednym z przykładów jest sektor nowoczesnych usług dla biznesu – zatrudnieni w nim specjaliści, korzystając z najnowszych rozwiązań, obsługują i usprawniają kluczowe procesy biznesowe na rzecz największych światowych organizacji, zaś informatycy zatrudnieni w centrach IT tworzą produkty i rozwiązania wdrażane na całym świecie.

Polska na światowej mapie innowacji

W ostatnim czasie przez polskie media ponownie przetoczyła się debata dotycząca poziomu innowacyjności polskiej gospodarki. Opublikowany na początku 2013 r. przez Boston Consulting Group ranking 50 najbardziej innowacyjnych firm świata nie uwzględnia żadnego z polskich przedsiębiorstw, a w raporcie Innovation Union Scoreboard obejmujących państwa Unii Europejskiej, nasz kraj zajął piąte miejsce od końca. Natomiast na początku marca ukazał się przygotowany przez Deloitte raport "Przegląd zachęt na działalność B&R na świecie w 2012 r.", z którego wynika, że brak przejrzystego systemu ulg podatkowych dotyczących inwestycji w innowacje zniechęca zarówno rodzime firmy, jak i potencjalnych inwestorów zagranicznych do rozwoju tej sfery działalności. Przyczyny niskiego poziomu innowacyjności w polskich przedsiębiorstwach zanalizowali autorzy badania przeprowadzonego przez Capgemini i ICAN Research przy współpracy z Intelem.

- Odpowiedzi respondentów naszego ba­dania wskazują, że problemy pojawiają się już na etapie generowania nowych koncep­cji i inicjatyw. Choć co trzeci ankietowany jest zdania, że w jego firmie procedury są otwarte na innowacje, to zdecydowana większość badanych twier­dzi, że brakuje w organizacjach narzędzi do ich generowania. W szczegól­ności brak jest narzędzi wspierających roz­wój innowacyjności, takich jak: portale wie­dzy do zarządzania innowacyjnością, banki wiedzy i wewnątrz­firmowe fora dyskusyjne służące do wymia­ny wiedzy na temat innowacyjności. - mówi Joanna Jurkojć, konsultant zarządzający Capgemini Polska.

W badanych przedsiębiorstwach brakuje również procedur testowania i odsiewania innowacji, zespołów specjalizujących się w generowaniu innowacji, syste­mów mierzących efektywność procesów jej wdrażania. Niski poziom umiejętno­ści w tym obszarze wynika po części z braku szkoleń wspierających rozwijanie innowa­cyjności.

Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że w obrębie polskiej gospodarki możemy wyróżnić obszary, w których się specjalizujemy i pozostajemy innowacyjni, nie zawsze w pełni to sobie uświadamiając, także dla tego, że wiele z innowacji wypracowywanych jest przez polskich specjalistów zatrudnionych przez firmy z zagranicznym kapitałem i wykorzystywane przez nie w globalnych oddziałach. Dotyczy to np. sektora nowoczesnych usług dla biznesu.

- Inwestorzy zagraniczni wybierają Polskę jako lokalizację dla najbardziej zaawansowanych procesów biznesowych – tłumaczy Krystian Bestry, Dyrektor Zarządzający Infosys BPO Europe, Wiceprezes ABSL – Oznacza to, że polscy specjaliści są odpowiedzialni za opracowywanie narzędzi wspierających podejmowanie decyzji optymalizujących działalność firmy i w końcu - będących źródłem innowacji i przewagi konkurencyjnej dla całej organizacji. To właśnie z Polski coraz częściej pochodzą rozwiązania, które są następnie implementowane w międzynarodowych korporacjach na całym świecie – dodaje.

Przykładem wypracowywanych w Polsce, a wdrażanych globalnie rozwiązań może być aplikacja opracowana przez polskich specjalistów Capgemini na rzecz jednego z koncernów motoryzacyjnych. Pozwala ona na dostęp do niektórych funkcji samochodu za pomocą smartphona. Za pomocą aplikacji można na przykład zlokalizować pojazd, uruchomić klimatyzację lub ogrzewanie, światła, klakson a także włączyć lub wyłączyć samochód. W przypadku samochodów elektrycznych można za jej pomocą sterować procesem ładowania akumulatora, sprawdzić poziom naładowania lub też sprawdzić czy wystarczy nam energii do przejechania wybranej trasy. Jeśli zaś chodzi o rozwiązania wykorzystywane w Polsce, pracownicy Capgemini mogą się pochwalić stworzeniem na zlecenie Krajowej Izby Rozliczeniowej oprogramowania na potrzeby systemu płatności natychmiastowych, który stanowi istotne usprawnienie na rynku płatności.

- Platforma pozwala na realizację płatności pomiędzy klientami banków w czasie rzeczywistym. Dzięki temu rozwiązaniu przekazywanie środków pomiędzy rachunkami klientów prowadzonymi w różnych bankach może odbywać się natychmiastowo przez 24 godziny, 7 dni w tygodniu i 365 dni w ciągu roku – wyjaśnia Frank Wagenbauer, Członek Zarządu i Dyrektor Zarządzający Application Services Capgemini Polska.

Innowacja to nie tylko technologia

Pojęcie innowacji zazwyczaj niemal automatycznie łączone jest z dziedziną technologii. Definicja stworzona przez OECD wyróżnia kilka odrębnych jej typów. I tak, oprócz innowacji produktowych, możemy też mówić o innowacjach procesowych, organizacyjnych czy marketingowych. Właśnie te ostatnie rodzaje innowacji są niejednokrotnie rozwijane przez polskich specjalistów pracujących w działających nad Wisłą centrach usług dla biznesu. Z kolei autorzy ostatniej edycji badania GE „Innovation Barometer” twierdzą, że firmy coraz większą wagę przywiązują nie do czasochłonnych i kosztownych innowacji produktowych, ale właśnie do nowatorskiego podejścia do procesów biznesowych. To samo badanie pokazuje też, że niekoniecznie istnieje korelacja pomiędzy poziomem edukacji technicznej w danym kraju, a jego poziomem innowacyjności.

Przykładem innowacji zorientowanej na proces może być wykorzystywana przez firmy świadczące usługi outsourcingu IT metodyka Agile. Pojęcie to odnosi się do metody pracy zespołu specjalistów IT, która bazuje na ciągłym procesie doskonaleniu i modyfikacji produktu zgodnie z potrzebami klienta. Model ten odrzuca tradycyjny, linearny tryb pracy nad zleceniami związany ze sztywnym harmonogramem realizacji zadań. Pozwala on na osiągnięcie firmom, realizującym przy jego wykorzystaniu zlecenia, znacznie obniżać wymagane koszty czasowe i finansowe, przy jednoczesnym wzroście efektywności.

- Metodyka Agile jest obecnie wykorzystywana przez światowych gigantów IT, ale jej zalety doceniły także firmy spoza branży. Luxoft Poland stosuje zwinne programowanie przy realizacji zleceń dla dużych międzynarodowych klientów. Ciekawym przykładem może być projekt, realizowany przez Luxoft dla jednego z największych globalnych banków inwestycyjnych w związku z wprowadzeniem w 2010 r. tzw. Dodd-Frank Act. Ta amerykańska ustawa, której celem było zapobieganie przyszłym kryzysom finansowym, wymagała od instytucji bankowych modyfikację wykorzystywanych systemów IT do nowych regulacji, służących zwiększeniu transparentności sektora finansowego. – mówi Wojciech Mach, Dyrektor Zarządzający Luxoft Poland.

[1] Badanie Capgemini i ICAN Research, przy współpracy z Intelem zostało zrealizowane w kwietniu 2013 r. na podstawie 227 wywiadów online przeprowadzonych w 94 firmach.

Silny akcent stawiany na prowadzenie projektów w modelu Agile przez Luxoft to jeden z czynników, które pozwoliły krakowskiemu centrum firmy, po zaledwie roku działalności w Polsce, otrzymać w 2011 r. tytuł Outsourcing Destination of the Year, przyznawany przez organizację NOA (National Outsourcing Silny akcent stawiany na prowadzenie projektów w modelu Agile przez Luxoft to jeden z czynników, które pozwoliły krakowskiemu centrum firmy, po zaledwie roku działalności w Polsce, otrzymać w 2011 r. tytuł Outsourcing Destination of the Year, przyznawany przez organizację NOA (National Outsourcing Association). Wybór laureata był motywowany wysoką konkurencyjnością cenową i efektywnością placówki, przy wysokich umiejętnościach pracujących w niej specjalistów IT.

- W Polsce dostarczamy usługi dla trzech kluczowych dla Luxoft grup klientów: z branży bankowości inwestycyjnej, turystycznej oraz technologicznej. Nasi programiści w swojej codziennej pracy realizują m.in. projekty z zakresu cloud computingu, Big Data, Business Intelligence czy aplikacji mobilnych, czyli najistotniejszych rozwijających się obecnie obszarów technologii w biznesie. Praktyka Agile, która pozwoliła Luxoft np. na trzykrotne przyspieszenie tempa wprowadzania produktów IT na rynek przez znaną agencję podróży Hotwire.com, jest z sukcesem stosowana także przez polskie zespoły – przekonuje Wojciech Mach.

Kolejnym dowodem na to, że nasza gospodarka generuje innowacje jest zainteresowanie globalnych firm działających na naszym rynku produktami polskich przedsiębiorstw. Współpraca z globalnymi gigantami to dla lokalnych firm i start-upów przede wszystkim ogromna szansa na światową promocję i dystrybucję. Przykładem może być włączenie przez Xerox do swojego portfolio usług stworzonego przez polską firmę rozwiązania Mnumi - oprogramowania pozwalającego na sprzedaż produktów i usług drukarskich oraz fotograficznych przez Internet.

- Xerox wraz z polską firmą w tym roku będzie promować w kilku krajach europejskich Mnumi, oprogramowanie umożliwiające kompleksowe zarządzanie pracą drukarni: przyjmowanie zgłoszeń, edytowanie projektów online, zarządzanie zamówieniami, płatnościami i cennikami – mówi Stanisław Pieczara, PSG&Solutions Marketing Manager, Xerox Polska.

Kadry podstawą innowacyjności

Coraz szersze grono menedżerów dostrzega, że odpowiednie kadry mają kluczowy wpływ na innowacyjność organizacji. Zapytani o to, co sprzyja innowacjom, uczestnicy badania GE „Innovation Barometer” na pierwszym miejscu wymienili kreatywny zespół, wśród członków którego znajdują się tzw. „out of the box thinkers”, czyli osoby potrafiące myśleć poza schematami. Słuszność takiego podejścia potwierdza opublikowana niedawno przez jeden z dużych koncernów chemicznych informacja, że w ubiegłym roku organizacja ta wdrożyła 20 tys. pomysłów swoich pracowników, dzięki czemu zaoszczędziła 50 mln euro.

- W Luxoft rekrutujemy zdolnych, doświadczonych w licznych projektach pracowników, często z dużym doświadczeniem w zleceniach dla dużych międzynarodowych korporacji. Zarówno oni, jak i pracownicy innych gigantów IT obecnych w Polsce, to grupa symbolizująca rosnący potencjał rozwojowy Polski jako ważnego ośrodka outsourcingu IT. Dzięki takim osobom, korzystającym z doświadczeń globalnych liderów rynku IT, pozycja naszego kraju w międzynarodowych rankingach innowacyjności powinna w najbliższej przyszłości rosnąć.– mówi Wojciech Mach.

Odpowiednie zarządzanie zespołem, mające na celu wykorzystani jego pełnego potencjału nie tylko zwiększa innowacyjność pracowników, ale także, jak pokazuje przykład Infosys BPO Poland, samo w sobie może być polem wdrażania nowatorskich rozwiązań, dotyczących np. systemu szkoleń, tworzenia ścieżek kariery etc.

- W łódzkim centrum Infosys kładziemy bardzo duży nacisk na ciągłe doskonalenie naszych pracowników, a co za tym idzie usprawnianie systemu szkoleń i wymiany wiedzy. Osobom, które uważamy za ekspertów w swoich dziedzinach dajemy możliwość nabycia umiejętności szkoleniowych, tak aby mogli w charakterze trenerów dzielić się swoją ekspertyzą z innymi pracownikami - tłumaczy Agnieszka Jackowska, Dyrektor Zarządzająca Infosys BPO Poland. - W Infosys mamy około 100 typów szkoleń wewnętrznych i około 80 osób wyszkolonych na certyfikowanych trenerów, współpracujemy również ze sprawdzonymi zewnętrznymi firmami szkoleniowymi. Jak wynika z naszych szacunków, na jednego specjalistę Infosys przypada średnio 6 dni szkoleniowych w roku ­– dodaje.

Wśród menedżerów reprezentujących sektor nowoczesnych usług biznesowych, rośnie świadomość tego, że na jakość pracy i kreatywność, a co za tym idzie innowacyjność zespołu, wpływa również środowisko biurowe.

- Firmy działające w obrębie sektora nowoczesnych usług dla biznesu stanowią obecnie jedną z kluczowych grup najemców powierzchni biurowych. Oczekują oni przede wszystkim wysokiego komfortu pracy i możliwości elastycznej aranżacji przestrzeni, dzięki czemu biuro pozostaje funkcjonalne wraz ze zmieniającym się charakterem działalności firmy. Swoboda aranżacji stanowisk pracy umożliwia też łatwe przejście od pracy indywidualnej do grupowej, co pozwala na swobodną wymianę myśli i pomysłów, a to z kolei wspiera innowacje. Nie bez znaczenia jest też odpowiednie oświetlenie, zapewnienie wystarczającego dostępu do światła dziennego, sprawny obieg powietrza i jego oczyszczanie oraz komfortowa temperatur a, co przekłada się na wzrost produktywności – mówi Waldemar Olbryk, prezez Skanska Property Poland.

Innowacyjność można rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Niezależnie jednak od przyjętej perspektywy, można z pewnością stwierdzić, że wiele działających w Polsce organizacji na bieżąco wdraża rozwiązania, które usprawniają sposób jej działania, lepiej odpowiadają na potrzeby klientów, czy stwarzają pracownikom pełniejsze możliwości rozwoju.