Ranking swobody działalności gospodarczej
W ubiegłym roku Polska znajdowała się na 57 pozycji. Postęp to przede wszystkim wynik pierwszego etapu deregulacji zawodów. Poprawa nastąpiła również w uproszczeniu uzyskiwania pozwoleń na budowę.
M. Nowacki z Warsaw Enterprise Institute (polski partner rankingu) wyraża zadowolenie z faktu, iż od dwóch dekad Polska corocznie awansuje w zestawieniu. Jednak daleko do optymizmu: pozycja Polski na tle najbliższego otoczenia gospodarczego innych krajów europejskich nie prezentuje się najlepiej . W Europie Polska jest na 23. miejscu na 43 klasyfikowane kraje. Z państw naszego regionu lepszą pozycję ma np. Estonia (która staje się regionalnym liderem wolności gospodarczej – w klasyfikacji globalnej uplasowała się na 11. miejscu), Niemcy czy Czechy. Minimalnie niżej są Węgry i Słowacja, europejską stawkę zamyka Ukraina. 23 pozycję w Europie trudno uznać za sukces. By to zmienić potrzebne są „reformy systemowe”.
Analizując poszczególne kategorie oceny można lepiej zrozumieć polskie niedomagania: np. w kategorii wolność dla biznesu jesteśmy na trzecim miejscu od końca. Jeśli chodzi o wydatki publiczne, Polska spadła o 5 miejsc i zajmuje dopiero 145. miejsce na 186 badanych państw. Lepiej wypadamy natomiast, jeśli chodzi o wolność handlu (to wynik naszego uczestnictwa w Unii Europejskiej, gdzie obwiązuje niski poziom taryf celnych i barier handlowych). Jeśli chodzi o rynek pracy nadal odbiegamy od średniej globalnej i zajmujemy dopiero 97 miejsce.
Jako jedną z podstawowych barier uznaje się fiskalizm państwa. W tym wypadku nie chodzi tylko no wysokość podatków, lecz przede wszystkim o wykonywanie prawa podatkowego i nadmiar obowiązków administracyjnych; Poprawę mogłoby przynieść dalsze uproszczenie prawa budowlanego.
Kolejny problem to prawo własności. Chodzi m.in. o stosowanie zasady dzierżawy wieczystej. W bardziej rozwiniętych gospodarkach jest to pojęcie niemal nieznane. Przeszkodą „historyczną” jest wciąż nieuregulowany status prawny wielu nieruchomości. Dodatkowo, według analityków, niedawna sprawa OFE pokazała jak łatwo, w debacie publicznej, manipulować pojęciem własności.
Liderami Indeksu wolności Gospodarczej są – już od dawna – Hongkong i Singapur (ok. 90 pkt), tuż za nimi jest Australia i – najlepiej oceniony kraj w Europie – Szwajcaria. W pierwszej dziesiątce krajów europejskich znalazły się jeszcze Irlandia i Dania. Zabrakło tam natomiast Stanów Zjednoczonych; znalazło się miejsce dla Kanady, Chile czy Mauritiusu.
Średni wskaźnik wolności gospodarczej dla świata wynosi 60,3 punktów i jest prawie o jeden punkt poniżej średniego wyniku z 2013 roku. W tej samej, globalnej skali, począwszy od 2008 roku, wolność gospodarcza jest systematycznie ograniczana. Ma to związek z większą aktywnością rządów w czasie kryzysu. To jedna z przyczyn spadku oceny krajów południa Europy – Grecji czy Włoch, ale również Francja.
Opracowanie CeBiM
Centrum Business in Małopolska
