Rozwój branży BPO / SSC w Krakowie i Małopolsce. Opinie przedstawicieli sektora.

1. Wstęp

W dniach 24-25 maja 2012 Centrum Business in Małopolska zorganizowało w Krakowie międzynarodowa konferencję pod nazwą „“HOW BIG CAN WE GROW?” Konferencja została zorganizowana w ramach realizacji projektu Business in Małopolska – Inwestycja w Przyszłość (MRPO 8.1) i miała na celu analizę rynku inwestycji z branży outsourcingu i usług wspólnych, ocenę perspektyw rozwoju tego sektora na terenie Krakowa i Małopolski oraz wymianę doświadczeń i komentarzy przedstawicieli różnych środowisk gospodarczych.

Ważnym elementem spotkania było zebranie opinii menadżerów firm BPO/SSC na temat warunków działania w Małopolsce. Niniejsze opracowanie jest syntezą przeprowadzonych badań ankietowych oraz komentarzem do uzyskanych informacji.

Łącznie uzyskano 95 ankiet uczestników konferencji „HOW BIG CAN WE GROW?”

2. Czynniki wsparcia inwestycji ze strony instytucji publicznych:

Zdecydowana większość respondentów wskazała, iż oczekuje na finansowe wsparcie inwestycji: ulgi fiskalne, granty, fundusze regionalne, finansowanie etapów inwestycji np. rekrutacja, szkolenia (62% wskazań) oraz na potrzebę doradztwa i pomocy formalno-prawnej przy planowaniu inwestycji (56%). Na dalszym miejscu wskazano oczekiwania wobec informacji o warunkach działania na rynku regionalnym (38%) oraz „ograniczenie ingerencji instytucji publicznych w działalność firm prywatnych” (27%).

Najmniej respondentów wyraża zainteresowanie działaniami typu ”współpraca w zakresie after care” (7% wskazań).

Komentarz: jak łatwo zauważyć większość inwestorów nadal oczekuje konkretnych instrumentów wsparcia swoich przedsięwzięć poprzez czynniki ekonomiczne – bezpośrednio przekładające się na wyniki finansowe firm. Dobrze jednak, że równie ważne jest oferowanie wsparcia doradczego i formalnego przy realizacji inwestycji. W związku z ograniczonymi, przynajmniej do roku 2014, możliwościami pozyskania środków finansowych na wsparcie Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych, należy doskonalić i wspierać mechanizmy profesjonalnej i szerokiej współpracy z inwestorem ze strony instytucji regionalnych.

3. Kryteria decyzji o lokalizacji inwestycji

To jedno z najważniejszych pytań jakie stawiają sobie uczestnicy rynku inwestycyjnego czyli określenia czynników wpływających na decyzję o lokalizacji inwestycji. W tej grupie proponowanych najwięcej respondentów skazywało na wybór ze względu na „ dostępność wykwalifikowanych pracowników” (67% wskazań) „niższe koszty pracy” (65%) i „koszty nieruchomości” (39%).

Za stosunkowo najmniej istotne czynniki uznano „ rozwinięty rynek wewnętrzny” (8%), „jakość życia” (12%) czy „infrastrukturę komunikacyjną” (13%).

Komentarz. Branża BPO niewątpliwie opiera się na „zasobach ludzkich”. Wynagrodzenia to także największa pozycja w kosztach utrzymania firm z tego sektora. Należy jednak tworzyć politykę rozwoju regionalnego tak by o decyzjach inwestycyjnych decydowała przede wszystkim jakość naszej oferty, a nie tylko cenowa konkurencja na rynku pracy. W tej dziedzinie możemy się spodziewać, że kraje o „mniejszych wymaganiach” płacowych wkrótce staną się dla nas znaczącą konkurencją i wtedy argument jakości powinien decydować o decyzjach inwestycyjnych.

4. Organizacja systemu wsparcia dla inwestorów

W wypadku pytania o najlepszych potencjalnych partnerów dla inwestorów dominowały trzy grupy instytucji: Najwięcej wskazań dotyczyło „regionalnych agencji rozwoju’ (52% wskazań), potem z równą ilością wskazań (51%) „izb przemysłowo- handlowych” i samorządu lokalnego (regionalnego).

Najmniejsze oczekiwania dotyczą pomocy ze strony „wybranych instytucji prywatnych” (7%).

Komentarz. Dobrze zorganizowane, profesjonale i aktywne instytucje obsługi inwestora na poziomie regionalnym coraz bardziej zyskują na znaczeniu w relacjach z inwestorami zewnętrznymi. Stosunkowo niewielkie różnice pomiędzy typowymi ARR a instytucjami typu IPH świadczą o tym, że inwestor oczekuje sprawnej i najczęściej nie wiążącej się z dodatkowymi kosztami, współpracy z lokalnymi instytucjami „około biznesowymi” bez względu na ich charakter czy specyfikę działania.

5. Zagrożenia dla rozwoju inwestycji w Polsce

Kolejne pytanie dotyczyło wskazania najpoważniejszych zagrożeń jakie inwestorzy dostrzegają w polskim systemie gospodarczym. Największa ilość wskazań dotyczyła elementu opisanego jako „złe przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej” (62%) i dalej: „oddziaływania na Polskę kryzysu europejskiego” szczególnie w strefie euro (42%) oraz „konkurencji ze strony tańszych produktów / usług” (35%).

Nie jest zagrożeniem „niska jakość polskich produktów / usług” (7%) czy „brak euro w Polsce” (8%). Jako zagrożenie na poziomie umiarkowanym (25%) wskazano „brak instrumentów wsparcia nowych inwestycji”.

Komentarz. Największe problemy inwestorów są takie same jak przedsiębiorców polskich, czyli zastrzeżenia do istniejących przepisów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Bardzo interesujące jest postrzeganie Polski jako kraju spoza Eurolandu. Czynnik ten wydaje się nie tylko nie zrażać inwestorów, ale nawet przybierać postać zalety polskiego systemu gospodarczego.

6. Bariery w rozwoju inwestycji na terenie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego.

W ocenie uczestników konferencji największe problemy występujące w obszarze KOM to przede wszystkim „procedury administracyjne i biurokracja” (42%) oraz „słaba infrastruktura komunikacyjna” (31%). Około 20% badanych zgłosiło uwagi do „rosnących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej” i „wzrostu konkurencji na rynku lokalnym”.

Za stosunkowo najmniej dokuczliwe czynniki działania w KOM uznano „ brak instrumentów wsparcia nowych inwestycji” (8%), „słabo wykształconych pracowników” (4%) czy „trudności ze znalezieniem pracowników” (10%).

Komentarz. Wiele ze wskazanych trudności działania w obszarze KOM to typowe problemy z jakimi spotykają się inwestorzy w dużych polskich aglomeracjach. Trzeba także pamiętać, że Kraków i okolice stały się jednym z najważniejszych w skali globalnej miejsc dla inwestycji w sektorze BPO/SSC – rosną więc wymagania co do jakości oferty miasta i warunków prowadzenia działalności firm.

7. Inne lokalizacje w Małopolsce (np. Nowy Sącz, Tarnów) jako oferta dla sektora BPO / SSC / IT.

Jednym z zadań realizowanych spotkań branży BPO/SSC (IT, R&D) jest analiza możliwości zaproponowania nowych lokalizacji na terenie Małopolski. Uczestnicy konferencji zgodzili się, że tego typu oferta może być atrakcyjna, jednak w dłuższej perspektywie czasowej (27%). Około 15% respondentów uznało taką możliwość za zdecydowanie atrakcyjną. Należy jednak podkreślić, że wiedza na temat oferty dla sektora BPO/SSC z innych aglomeracji miejskich w regionie jest nieznana (23%). Słabą stroną ewentualnych propozycji spoza Krakowa są trudności komunikacyjne (10%) oraz niski poziom życia (7%).

Komentarz. Delokalizacji inwestycji na terenie regionu jest zapewne kwestią czasu. Warunki jakie muszą spełnić takie miejsca jak Nowy Sącz czy Tarnów są typowe dla wymagań stawianych przez inwestorów z branży usług wspólnych: oferta nieruchomości biurowych wysokiej jakości, dobra komunikacja, wysoki potencjał zatrudnienia, dogodne warunki życia. Należy oczekiwać, że stopniowa poprawa tych czynników będzie powodować wzr4ost zainteresowania nowymi lokalizacjami w Małopolsce.

8. Charakterystyka uczestników badania ankietowego

Zdecydowana większość osób biorących udział w badaniu reprezentowała sektor usług outsourcingowych (BPO) i usług wspólnych (SSC) – 28%. Druga najliczniejsza grupa reprezentowała sektor nowych technologii (13%). Inne reprezentowane branże to firmy rekrutacyjne (11%) i instytucje edukacyjne 9%.

Firmy biorące udział w konferencji oferują przede wszystkim usługi w dziedzinie finansów i księgowości (25%), zarządzania zasobami ludzkimi (21%) oraz relacji konsumenckich / CRM (12%) i usług w zakresie nowoczesnych technologii (12%).

9. Plany rozwoju przedsiębiorstw z sektora BPO/SSC.

Firmy działające w Polsce i w Krakowie od pewnego czasu deklarują posiadanie planów rozbudowy swej obecności na naszym rynku. W perspektywie 2-5 lat planują przede wszystkim „ zwiększenie zatrudnienia w dotychczasowej siedzibie” (42%), „ rozszerzenie oferty usług” (41%) oraz „ otwarcie nowego biura / nowe rynki działania” (28%). 14% firm deklaruje plany „inwestowania” w podnoszenie kwalifikacji pracowników (szkolenia) oraz w nowoczesne technologie pracy.

Tylko 9% firm uczestniczących w konferencji stwierdza, że nie posiada planów rozwoju w najbliższej przyszłości.

Opracowanie Business in Małopolska®

© Business in Małopolska Kraków, lipiec 2012

Business in Małopolska