Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Od ponad 15 lat Specjalne Strefy Ekonomiczne stymulują rozwój przemysłu i usług w wielu sektorach polskiej gospodarki. Stanowią istotną zachętę inwestycyjną dla wielu firm. Ich rozwój przyczynia się do rozwoju gospodarczego kilkunastu regionów Polski. Obecnie zakłada się, że SSE zakończą działalność w roku 2020. Wyniki badania opracowanego przez Ernst & Young pokazują, że bez wydłużenia okresu działalności stref nie ma co liczyć na reinwestycje u ponad połowy firm obecnych w SSE.
Ulgi podatkowe są bardzo powszechnie wykorzystywane w polityce przemysłowej wielu krajów jako środek promujący realizację nowych inwestycji. Udzielają ich nie tylko kraje rozwijające się, rywalizujące o napływ zagranicznych inwestycji, ale też kraje wysoko rozwinięte. Wydaje się zatem, że rezygnacja z tego instrumentu wsparcia w Polsce mogłaby zagrozić w przyszłości utrzymaniu przez nasz kraj wysokiej oceny wśród inwestorów zagranicznych. Badania empiryczne jednoznacznie wskazują na pozytywną korelację między wielkością udzielonej pomocy publicznej (w tym w formie zwolnień podatkowych) a wielkością inwestycji w danym kraju.
Raport Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku. Analiza dotychczasowej działalności oraz perspektywy funkcjonowania, opracowany pod kierownictwem Pawła Tynela – Dyrektora Działu Ulg i Dotacji Inwestycyjnych Ernst & Young, przedstawia wpływ działalności SSE w Polsce na wyniki gospodarcze oraz proponuje rozwiązania z zakresu dalszego funkcjonowania stref, po roku 2020. Przedstawione w raporcie opinie przedsiębiorców na temat funkcjonowania SSE pochodzą z ankiety przeprowadzonej wśród inwestorów strefowych. W badaniu wzięło udział 215 podmiotów działających we wszystkich 14 strefach i reprezentujących wszystkie główne branże.
Na terenie specjalnych stref ekonomicznych od początku ich istnienia, czyli od 1995r, wydano 1 354 zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej. Łączna wartość zrealizowanych inwestycji wyniosła 73,2 mld PLN, liczba nowych miejsc pracy - 167 141, a utrzymanych - 58 148.
Przeprowadzona przez Ernst & Young analiza ekonometryczna wpływu funkcjonowania SSE w Polsce na wyniki gospodarcze na poziomie podregionów i powiatów wykazała między innymi następujące efekty. W regionach, w których funkcjonują strefy, stopa bezrobocia jest przeciętnie niższa o 1,5 do 2,8 pkt proc. w przypadku podregionów oraz 2,3 do 2,9 pkt proc. w przypadku powiatów. W podregionach, w których funkcjonują strefy, poziom PKB per capita jest wyższy przeciętnie o ok. 1300 do 2500 PLN niż w pozostałych podregionach. Oznacza to, iż w podregionach gdzie jest strefa wskaźnik PKB per capita jest wyższy od 3,9% do 7,5% przeciętnego PKB per capita Polski niż w pozostałych podregionach.
Brak możliwości ustalenia jakiego typu wsparcie będzie dostępne w perspektywie kilku następnych lat utrudnia strategiczne planowanie inwestycji w Polsce. Na tym tle pomoc w strefach zdecydowanie wyróżnia się na korzyść, z uwagi na przewidywalność zasad wsparcia, jego dostępność oraz potencjalnie wysoką wartość.
Polskie SSE już teraz zaczynają tracić na atrakcyjności – pomimo perspektywy istnienia przez kolejnych ponad 9 lat, do końca 2020 r. Z roku na rok zwolnienie strefowe będzie coraz mniej atrakcyjne dla inwestorów. Spadek zainteresowania strefami będzie oczywiście postępował w różnych branżach w różnym tempie – w zależności od stopnia ich rentowności. Tym niemniej, zjawisko to będzie odczuwalne we wszystkich sektorach i w pewnym momencie – w zależności od rentowności danego sektora – wpłynie na spadek nowych inwestycji w SSE.
Według badania ponad połowa aktualnych inwestorów strefowych nie planuje realizacji nowych projektów inwestycyjnych na terenach SSE w przypadku ich funkcjonowania tylko do 2020 r., ale aż 81% badanych deklaruje gotowość przeprowadzenia nowych inwestycji jeśli strefy działałyby dłużej. Fakt wydłużenia działalności SSE stanowi więc bezpośredni czynnik decydujący o atrakcyjności stref. Jako główną korzyść prowadzenia działalności w strefach aż 96,7% badanych wskazało zwolnienie z podatku dochodowego.
Wydłużenie działalności stref byłoby więc pozytywnym sygnałem dla tych inwestorów, którzy dopiero zastanawiają się nad wejściem do strefy. Ponad 9 lat pozostałe do końca okresu funkcjonowania stref nie gwarantuje pełnego skonsumowania istotnej części zwolnienia podatkowego przysługującego przedsiębiorcy strefowemu, co podważa atrakcyjność stref i samego zwolnienia jako zachęty dla potencjalnych inwestorów.
Badanie Ernst & Young wykazało również, że SSE stanowią dobre narzędzie do tworzenia współpracy w ramach sieci powiązań kooperacyjnych, które mogą stanowić bazę do inicjowania struktur o charakterze klastrów.
Dalsze funkcjonowanie SSE po 2020 r. nie powinno budzić wątpliwości Komisji Europejskiej, przy założeniu że strefy będą wpisywać się nadal w ramy wspólnotowej polityki regionalnej, a przepisy strefowe będą zgodne z regulacjami wspólnotowymi w zakresie pomocy regionalnej. Wydłużenie funkcjonowania SSE pozostaje w gestii Rady Ministrów i wymaga nowelizacji poszczególnych rozporządzeń strefowych. Proces wydłużenia powinien nastąpić w trakcie roku 2012, aby aktualnie obowiązujący okres funkcjonowania stref nie wpływał znacząco na spadek ich atrakcyjności. Dostosowywanie stref do unijnych zasad pomocy regionalnej jest procesem cyklicznym i niezależnym od okresu funkcjonowania stref, a wynika ze zmian przepisów wspólnotowych na początku każdego okresu budżetowego UE. W efekcie zasadne jest rozważenie bezterminowego przedłużenia okresu funkcjonowania stref. (E&Y)
Publikacja dostępna tutaj: Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
PAIiIZ
