EGIPT – nowy hub dla cyfrowych technologii i usług dla biznesu

Wywiad z Amrem Mahfouzem, CEO egipskiej Agencji Rozwoju Sektora Informatycznego (ITIDA) i wiceministrem ds. wzrostu i rozwoju w Ministerstwie Komunikacji i Technologii Informacyjnych (MCIT).

Wiktor Doktór, Pro Progressio: Egipt to jedna z najatrakcyjniejszych destynacji turystycznych na świecie, która posiada także wiele innych zalet – w tym dotyczących branż IT i ICT. Jak duży jest egipski sektor ICT na dzień dzisiejszy?

Amr Mahfouz, ITIDA: Egipt swoim domem nazywają już firmy z listy Fortune 500, takie jak Valeo, Teleperformance, Amazon, Microsoft, IBM, Uber i wielu innych gigantów technologicznych. Obecne są również lokalne „jednorożce” technologiczne i startupy, jak chociażby Instabug, Vezeeta, Fawry i Swvl. Sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w Egipcie jest bardzo silny i cechuje go najwyższe tempo wzrostu – w roku fiskalnym 2020/2021 wyniosło 16%, w porównaniu do 15,2% w roku 2019/2020. Udział sektora w PKB wzrósł z 4,4% w 2019/2020 do 5% w roku 2020/2021. Wartość egipskiego eksportu dóbr i towarów cyfrowych wzrosła z 4,1 mld USD w roku 2019/2020 do 4,5 mld USD w 2020/2021.

Jesteśmy przekonani, że ten sektor będzie nadal dynamicznie się rozwijał, szczególnie w kontekście intensyfikacji wysiłków na rzecz osiągnięcia pełnej transformacji cyfrowej i zwiększenia udziału automatyzacji i usług cyfrowych w gospodarce.

Każda branża potrzebuje puli talentów, aby się rozwijać. Jak wygląda system szkolnictwa wyższego w Egipcie? Ilu absolwentów studiów na kierunkach związanych z ICT wchodzi co roku na rynek pracy?

W Egipcie mieszka ok. 107 milionów ludzi, z czego 70% to osoby poniżej 40 roku życia. Posiadamy światowej klasy ekosystem edukacyjny – ponad 250 uniwersytetów i instytutów zapewnia co roku dostęp do ponad 600 tys. absolwentów (to jeden z najwyższych wyników w regionie EMEA), z czego ok. 60 tys. to absolwenci studiów na kierunkach związanych z ICT, a 100 tys. to absolwenci studiów na kierunkach z dziedziny finansów i rachunkowości. Stanowi to uzupełnienie zaangażowania i strategii państwa, która ma na celu rozpowszechnienie na terenie całego kraju uczelni o profilu technologicznym, parków technologicznych i centrów innowacji cyfrowych.

Skala inwestycji w naszą pulę talentów i budowanie potencjału jest doprawdy bezprecedensowa. Budżet na budowanie potencjału powiększyliśmy dwudziestodwukrotnie, tym samym osiągając pięćdziesięciokrotny wzrost liczby praktykantów. W tym roku naszym celem jest przeszkolenie 200 tys. osób, na co przeznaczymy budżet w wysokości 1,1 miliarda EGP (ok. 273,6 mln zł; przyp. red).

Ministerstwo Komunikacji i Technologii Informacyjnych (MCIT), na czele z ITIDA w charakterze swojego ramienia wykonawczego w zakresie IT, strategicznie ukierunkowało się na budowanie szerokiej bazy wykwalifikowanych profesjonalistów we wszystkich specjalizacjach związanych z ICT oraz wyposażaniu naszej młodzieży w najnowsze i najbardziej pożądane umiejętności – zarówno na lokalnych, jak i międzynarodowych rynkach pracy. Wraz z EY przeprowadziliśmy badanie globalnego popytu, które stało się naszym przewodnikiem na ścieżce inwestycji w podaż-szkolenia – skierowane do właściwych segmentów i podsegmentów rynku, właściwych lokalizacji i właściwych języków. To daje nam pewność, że realizujemy stargetowane inicjatywy w ramach spójnej i konkretnej wizji na rok 2026, tak aby dać branży offshoringowej dodatkowy asumpt do znalezienia się na ścieżce wysokiego wzrostu. Celujemy w kilka etapów edukacyjnych – począwszy od szkoły średniej, aż do studiów podyplomowych.

Ministerstwo Komunikacji i Technologii Informacyjnych powołało do życia Egipski Uniwersytet Informatyczny (ang. Egypt University of Informatics) – w skrócie EUI. To wiodący uniwersytet w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej oferujący światowej klasy edukację w zakresie m.in. inżynierii, informatyki, informatyki biznesowej i sztuki cyfrowej. Ponadto, ministerstwo uruchomiło w pełni finansowane stypendium Digital Egypt Builders Initiative (DEBI), które oferuje studia podyplomowe na topowej uczelni w ramach jednego z sześciu kierunków: data science i sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo, robotyka i automatyzacja, architektura cyfrowa, sztuka cyfrowa i fintech. Uczniowie otrzymują również certyfikaty szkoleniowe od największych firm technologicznych oraz certyfikaty w zakresie przywództwa i zarządzania, a także potwierdzające znajomość języka angielskiego.

ITIDA oferuje również programy szkoleniowe dla studentów uczelni wyższych – np. Learn to Go Offshoring (L2GO), czyli wsparcie w organizacji staży letnich i dyplomowych, lub German Training Initiative pozwalająca studentom uczelni wyższych w Górnym Egipcie na uzyskanie kwalifikacji umożliwiających rozpoczęcie świadczenia usług offshoringowych /contact center w języku niemieckim po zakończeniu studiów. Przede wszystkim ITIDA za pośrednictwem Egypt FWD initiative przeszkoliła do tej pory ponad 200 tys. młodych talentów w zakresie umiejętności technicznych, przedsiębiorczości, a także umiejętności miękkich i językowych potrzebnych na rynku pracy.

Uruchomiliśmy drugą edycję Future Work is Digital (FWD 2.0), która zapewnia szkolenia techniczne, w tym kursy o charakterze technologicznym w ramach najbardziej popularnych kierunków, takich jak: web development, analiza danych i chmura. Kursy są dostosowane do wszystkich poziomów zaawansowania zawodowego. Inicjatywa obejmuje również wsparcie w rozwoju kariery, które zakłada m.in. przygotowanie studentów do wejścia na rynek pracy poprzez pełne szkolenie z zakresu cyfrowego freelancingu, szkolenie z zakresu zwinnego zarządzania oraz konsultacje zawodowe. Ponadto, stypendium oferuje również możliwość podjęcia pracy – studenci mają przed sobą mnogość  opcji, niezależnie od tego, czy poszukują pracy o charakterze freelancerskim, czy zatrudnienia na etat w wybranym obszarze technologicznym.

To właśnie dlatego możemy śmiało powiedzieć, że pula talentów w Egipcie jest jednocześnie wyjątkowa i duża, ponieważ mury wydziałów inżynierii oraz informatyki rokrocznie opuszcza ok. 60 tys. młodych ludzi, gotowych do wejścia na rynek pracy.

A co z językami? Jakimi językami posługują się pracownicy firm mających swoje siedziby w Egipcie?

Egipt posiada największą i najmłodszą wielojęzyczną pulę talentów na Bliskim Wschodzie i drugą co do wielkości w regionie EMEA. Daje to dostęp do bogatej puli talentów biegle władających ponad 20 językami. To zdecydowanie wyróżnia Egipt na tle innych lokalizacji, co pomaga międzynarodowym korporacjom rozwijać się i rozszerzać działalność swoich globalnych centrów usług zlokalizowanych w Egipcie. Ponad 80% ludności w wieku produkcyjnym włada językiem angielskim i innymi językami europejskimi (francuskim, niemieckim, włoskim i hiszpańskim), w porównaniu z 20–65% w innych, wiodących destynacjach offshore. Ponadto ITIDA współpracuje z Komet Institut, Speak Up, Almentor, DFA oraz Guide Academy i poprzez w pełni sfinansowany program Learn To Go Offshoring Program (L2GO) rozwija umiejętności miękkie, a także znajomość języków europejskich – w tym angielskiego, francuskiego i niemieckiego – wśród studentów i świeżo upieczonych absolwentów poszukujących pracy. Celem programu jest przeszkolenie do 10 tys. studentów i absolwentów.

Dodatkowo ITIDA oferuje programy językowe, takie jak The German Training Initiative skierowany na region Górnego Egiptu i realizowany we współpracy z Instytutem Goethego. Program ten oferuje szkolenie z języka niemieckiego dla studentów drugiego, trzeciego i ostatniego roku studiów na uczelniach w Górnym Egipcie. Szkolenie jest finansowane przez Agencję i ma na celu uzyskanie przez studentów kwalifikacji językowych niezbędnych do podjęcia pracy na rynku ICT po ukończeniu studiów. Górny Egipt i miasta należące do grupy tzw. „Tier 2 Cities” to według nas przyszłe huby offshoringowe i firm o charakterze contact centers dla klientów pochodzących z krajów niemieckojęzycznych.

Czy w Egipcie łatwo jest zatrudnić pracowników w sektorze ICT? Jak wygląda ten proces?

Oczywiście! Proces wyszukiwania i zatrudnianie idealnych kandydatów jest relatywnie łatwy, szczególnie w Egipcie – najludniejszym kraju w świecie arabskim i trzecim najludniejszym kraju w Afryce. W odróżnieniu od wielu innych lokalizacji, Egipt może pochwalić się track recordem w dostarczaniu szeregu usług na najwyższym, światowym poziomie i obejmujących całe spektrum rynku offshoringu.

W ITIDA bardzo pomagamy firmom w tym procesie – korzystamy wówczas z naszej puli absolwentów, którzy niedawno opuścili mury uniwersytetów, a także z puli absolwentów biorących udział w naszych inicjatywach szkoleniowych. Ponadto, Egipt może poszczycić się bogatą listą wiodących platform pracy i rekrutacji online. W tym celu niedawno uruchomiliśmy portal Skills Bank, który zapewnia firmom z sektora IT/ITES dostęp do kompleksowych danych dotyczących wysoce wykwalifikowanych kadr, na które istnieje duże zapotrzebowanie na rynku pracy. Za pośrednictwem tego portalu firmy z sektora ICT mogą wyświetlać dane i informacje dotyczące zarejestrowanych użytkowników posiadających niezbędne kwalifikacje zgodnie z potrzebami firmy. Skills Bank pozwala firmom jednym kliknięciem wybrać kompetentny i właściwie wykwalifikowany personel do pracy w branży IT.

 Przejdźmy do wynagrodzeń. Ile wynosi  średnia pensja w sektorze ICT w Egipcie? Jak kształtują się wynagrodzenia na przykładowych stanowiskach na poziomach Junior, Middle i Senior w sektorze IT?

Konkurencyjność kosztowa to jedna z kluczowych cech wyróżniających Egipt jako globalnego dostawcę usług. Koszt życia w Egipcie to ok. 500 USD (miesięcznie; przyp. red.), co oznacza, że jest niemal półtora razy niższy niż wynosi średnia światowa – i to nawet przed ostatnią dewaluacją lokalnej waluty. Patrząc na strukturę wynagrodzenia pracownika pełnoetatowego w Egipcie i porównując te liczby z kosztami pracy software developera w popularnych lokalizacjach nearshoringowych w Europie – takich jak Bułgaria, Rumunia czy Polska – oszczędności sięgają około 60%, przy średnim wynagrodzeniu egipskiego developera z dwuletnim doświadczeniem na poziomie 8500 USD rocznie.

Gdyby europejska firma była zainteresowana otwarciem biura o charakterze IT w Egipcie, to jak wyglądałby ten proces? Czy istnieją programy zachęt inwestycyjnych dla inwestorów zagranicznych?

Ten proces jest dość prosty, gdyż ITIDA zapewnia kompleksowe usługi dla zagranicznych firm z sektorów IT i nowoczesnych usług dla biznesu. Nasz Departament Inwestycji i Rozwoju Biznesu Międzynarodowego zapewnia holistyczne wsparcie podczas całej ścieżki inwestycyjnej – tak, aby zmaksymalizować korzyści dla inwestorów wynikające z inwestowania w Egipcie. Pomagamy inwestorom w budowaniu business case’ów, procesach due dilligence i dostarczamy im najpotrzebniejszych danych i informacji.

Oprócz całościowego wsparcia – w co wliczamy także opiekę poinwestycyjną – globalnych graczy z sektora technologicznego i ICT, ITIDA zapewnia również pełen pakiet zachęt inwestycyjnych i szereg innych narzędzi wsparcia, aby możliwie udogodnić proces inwestycyjny. Pakiet zachęt inwestycyjnych i instrumenty wsparcia oferowane przez ITIDA zostały starannie zaprojektowane z myślą o inwestorach i są realizowane przez cały cykl biznesowy. Naszym celem jest przede wszystkim poprawa ogólnej konkurencyjności kosztowej egipskiego sektora offshoringowego, zwiększenie liczby bezpośrednich inwestycji zagranicznych i zachęcenie do ekspansji już obecnych na naszym rynku firm i inwestorów.

Na początku roku 2022 ITIDA dokonała rewizji swojego programu zachęt inwestycyjnych poprzez ogłoszenie nowej Strategii Cyfrowego Egiptu dla Sektora Offshoringowego na lata 2022-2026 (ang. Digital Egypt Strategy for the Offshoring Industry 2022-2026). Nowa strategia oferuje część zachęt w postaci rocznego zwrotu wydatków operacyjnych poniesionych na każde nowo utworzone miejsce pracy, malejącą sukcesywnie w latach 2022–2026. Oprócz wsparcia rządowego oferowanego specjalnie dla projektów z obszaru projektowania i produkcji elektroniki, ITIDA oferuje również dodatkowe zachęty dla firm działających w ramach Centrum Innowacji Miasta Wiedzy (ang. Knowledge City Innovation Center).

ITIDA jest agencją wspierającą rozwój sektora ICT w Egipcie. Jaki jest główny zakres Waszych działań?

ITIDA jest wykonawczym ramieniem Ministerstwa Komunikacji i Technologii Informacyjnych (MCIT) w zakresie IT; nasze działania ukierunkowane są zatem przede wszystkim na ogólny rozwój egipskiego sektora IT, w tym rozwój talentów, innowacji technologicznych i przedsiębiorczości, rozwój lokalnych firm, przyciąganie i wspieranie bezpośrednich inwestycji zagranicznych, a także rozwój ekosystemu biznesowego.

Ponadto, ITIDA koncentruje swoje wysiłki na pozycjonowaniu Egiptu jako regionalnego i globalnego centrum offshoringowego oraz siedziby dla innowacyjnych przedsiębiorców i startupów technologicznych. ITIDA obecnie wdraża strategię kierowaną popytem, która została opracowana wspólnie z EY. Opiera się ona na dokładnym i obiektywnym badaniu rynku egipskiego, jednocześnie mierząc i obserwując rosnący popyt na globalnym rynku usług offshoringowych, mający wynieść 540 mld USD przy rocznym tempie wzrostu na poziomie 8–9% do roku 2026.

Strategia Cyfrowego Egiptu dla branży offshoringowej składa się z trzech głównych filarów: rozwoju zdolności talentów; rozwoju ekosystemu branżowego; oraz promocji Egiptu na rynkach międzynarodowych. Łącznie filary te obejmują dziewięć głównych inicjatyw służących osiągnięciu zamierzonych celów. Najbardziej pożądane cele to uczynienie postępów w rozwijaniu lokalnego rynku eksportu usług offshoringowych z rocznym wzrostem na poziomie 19% oraz stworzenie ok. 215 tys. miejsc pracy w fazie realizacji strategii (2022–2026).

Ponadto, we współpracy z firmą Deloitte, opracowaliśmy kompleksową, 5-letnią strategię na rzecz rozwoju sektora przedsiębiorczości opartego na technologii i innowacjach w Egipcie, sfinansowaną przez Amerykańską Agencję Rozwoju Międzynarodowego (USAID). Ma ona na celu kontynuację wsparcia ekosystemu i zapewnianie jeszcze większego dostępu do finansowania, talentów, rynków i budowanie sprzyjającego środowiska.

Trzy powody, dla których warto inwestować w Egipcie, to… ?

W ujęciu ogólnym, Egipt oferuje szereg niezaprzeczalnych zalet, które pozycjonują nasz kraj jako atrakcyjny hub dla inwestycji zagranicznych – na czele z jego wyjątkową lokalizacją na styku Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu. Jest uważany za lokalizację o charakterze nearshore dla Europy i dzieli z nią strefę czasu wschodnioeuropejskiego (EET).

Po drugie – w Egipcie znajduje się duża, wielojęzyczna i kosztowo konkurencyjna pula talentów, składająca się z ponad 600 tys. nowych absolwentów rok do roku. Egipt jest zatem silnie zorientowany na obsługę regionu EMEA ze względu na dostępność i szeroki zakres umiejętności językowych, strefę czasową i bliskość kulturową.

Po trzecie – Egipt oferuje zestaw atrakcyjnych zachęt inwestycyjnych dla inwestorów zagranicznych obowiązujący przez cały cykl biznesowy. Te instrumenty wsparcia mają na celu potrojenie wielkości egipskiego eksportu usług BPO i ITO na przestrzeni najbliższych pięciu lat.

Przede wszystkim zaś Egipt od dawna jest atrakcyjną lokalizacją dla centrów GBS międzynarodowych korporacji z dużą, dobrze wykształconą pulą talentów, strategiczną lokalizacją, europejską strefą czasową i niezawodną infrastrukturą. Obecna sytuacja na świecie powoduje, że łańcuch dostaw wielu branż ulega zakłóceniom i przekształceniom – offshoring IT nie jest wyjątkiem. Dlatego mocno wierzymy, że Egipt uzyska wysoki udział w globalnym rynku usług biznesowych, a dzięki niedawnym reformom strukturalnym i rządowemu programowi Egypt Vision 2030 stanie się jednocześnie potęgą gospodarczą w regionie.

Wiele firm dywersyfikuje obecnie zarówno swoją działalność, jak i portfolio lokalizacji centrów dostaw. Naszym zdaniem Egipt jest bardzo dobrze przygotowany do zaspokojenia globalnego popytu w tym zakresie, a także wypełnienia luki w umiejętnościach cyfrowych i globalnym niedoborze talentów.

Dziękuję za rozmowę.

Artykuł pochodzi z magazynu:
FOCUS ON Business #5 July-August (4/2022)