Wywiady

Każda dobrze zaprojektowana przestrzeń powinna odpowiadać potrzebom użytkowników

Każda dobrze zaprojektowana przestrzeń powinna odpowiadać potrzebom użytkowników

Wywiad z Maciejem Kapołką, Architektem, Właścicielem MAKA Architekci

Focus on Business: Czas i nasza społeczna natura pokazały, że home office jednak nie jest spełnieniem marzeń, a większość z nas chce przychodzić do biura. Jak dostosować biuro do nowej rzeczywistości, a zwłaszcza obostrzeń – i sprawić, aby pracownicy czuli się w nim dobrze i bezpiecznie?

Maciej Kapołka, MAKA Architekci: Poza kwestiami podstawowymi, takimi jak wypełnienie wymaganych obowiązujących przepisów, zasad i ergonomii w dzisiejszych trudnych czasach, biura trzeba projektować w taki sposób, by były przestrzeniami, w których pracownicy chętnie spędzają swoje dni, odrywając się od pandemicznej rutyny. Wygodne i atrakcyjne biuro z pewnością będzie czynnikiem motywującym do powrotu z pracy w trybie domowym. W odpowiednich warunkach chętnie spędza się czas, a praca jest efektywniejsza. Pracownicy powinni odczuwać pewną łączność z biurem, identyfikować się z nim w jakimś zakresie. Nie tylko w obrębie własnych gabinetów, ale także całej zbiorowości. Trzeba w miarę możliwości pielęgnować poczucie przynależności do pewnej społeczności, motywować – w ramach dostępnych środków – do jej tworzenia. Najprostszą metodą wydaje się zachęcanie użytkowników do wspólnego spędzania czasu w dobrze zaprojektowanych częściach wspólnych biur, przejmujących częściowo rolę spełnianą przed pandemią przez kawiarnie czy restauracje, w których współpracownicy spotykali się po godzinach i gdzie budowane są zazwyczaj relacje koleżeńskie pomiędzy nimi. Nade wszystko biura powinny jednak być wygodne w równym stopniu dla wszystkich użytkowników tak, by przebywanie w nich nie było w żadnym razie męczące.

Czy rok 2022 przyniesie nowe trendy w projektowaniu biur?

Podejrzewam, że częściej brany pod uwagę będzie ekologiczny aspekt funkcjonowania biur oraz hybrydowy model pracy, odzwierciedlający się chociażby w fizycznej liczbie stanowisk pracy projektowanych na dedykowanych powierzchniach biurowych. Na pewno kontynuowane będą też obecne tendencje, przedkładające potrzeby pracowników, wygodę i estetykę powierzchni biurowych nad aspektem ekonomicznym. Osobiście uważam, że rentowność biur powinna być efektem produktywności zespołu funkcjonującego w stymulującym otoczeniu, nie jedynie kalkulacją powierzchni najmu do ilości zatrudnionych, których pracodawca może „upchnąć” w ramach danego lokalu, a podejście projektantów powinno odzwierciedlać taką filozofię. Bardzo chciałbym, żeby oprócz intrygującego designu nowe biura stawały się coraz lepszym środowiskiem do funkcjonowania, gdyż nie da się ukryć, że model pracy oderwanej zupełnie od życia prywatnego w zasadzie już nie istnieje. Biorąc chociażby ilość czasu spędzanego przez nas wszystkich w biurach nie można zbagatelizować wpływu czasu pracy na nasze funkcjonowanie, także społeczne.

Proszę nam opowiedzieć więcej o roli ekologii i zrównoważonego rozwoju przy projektowaniu biur…

Myślę, że są to kwestie, na które zwraca się uwagę w branży architektonicznej w przypadku realizacji w zasadzie każdej skali. Od planowania urbanistycznego aż po projekty indywidualnych obiektów czy aranżacji. Choć zastosowanie rozwiązań ekologicznych oraz takich, które pozwalają na zrównoważony rozwój, nie zawsze jest możliwe, to przyznać trzeba, że w przypadku nowoczesnych realizacji biurowych są brane pod uwagę coraz częściej. Współczesne realizacje tego typu już na etapie idei, projektu koncepcyjnego, a potem budowlanego, przygotowywane są z myślą o uzyskaniu certyfikatu ekologicznego, takiego jak amerykański LEED czy brytyjski BREEAM. Nie jest to proste, ocenie podlega bowiem cały proces inwestycyjny, a spełnienie wymagań nie jest sprawą oczywistą. Należy żywić nadzieję, że z czasem wszystkie realizacje będą projektowane z myślą o jak największej pasywizacji energetycznej.

W jakim stopniu nowoczesne biura korzystają z najnowszych rozwiązań technologicznych? Jakie rozwiązania Pan stosuje?

Jak w całej działalności architektonicznej, tak i w przypadku projektów biurowców i powierzchni biurowych, sięga się chętnie po nowe zdobycze techniki. Te stosowane w realizacjach biurowych najczęściej przysłużyć mają się uzyskaniu lepszych parametrów energetycznych obiektu, jego szeroko pojętego bezpieczeństwa, a niekiedy estetyki. Często celem stosowania nietypowych rozwiązań jest także uzyskanie jak największego komfortu, odczuwalnego dla użytkowania. Zastosowane w obiekcie najnowocześniejsze technologie pozostają jednak często niezauważalne, gdyż w większości dotyczą kwestii związanych z pracami instalacyjnymi. Trzeba bowiem zauważyć, że współczesne biurowce, poza „podstawowym” zakresem technicznym, wyposażone są w dziesiątki dodatkowych instalacji i systemów, jak chociażby te, służące optymalizacji zarządzania HVAC-em, czy integracji pod zakresem BMS (Systemem Zarządzania Budynkiem). Inteligentne zarządzanie kontrolą dostępu, klimatyzacją, roletami czy nawet tak „drobnymi” kwestiami, jak oświetlenie dekoracyjne czy nagłośnienie nie jest w dzisiejszych czasach szokujące i chętnie sięgamy po tego typu rozwiązania w projektach Chillispaces.

Czy nowoczesne biura powinny odpowiadać na potrzeby różnych pokoleń, np. generacji Z, obecnie wchodzącej na rynek pracy?

Każda dobrze zaprojektowana przestrzeń powinna odpowiadać pełnionej przez nią funkcji, a co za tym idzie, potrzebom jej użytkowników. W przypadku powierzchni przeznaczonych do wykonywania pracy jest to szczególnie istotne, gdyż wiąże się z bezpieczeństwem i ergonomią, a w efekcie efektywnością działań pracowników. Rzeczywiście trzeba jednak zauważyć, że wraz ze zmieniającym się rynkiem zatrudnienia potrzeby pracowników rosną, co szczególnie widoczne jest właśnie wśród ludzi młodych, wychowanych w czasach relatywnego dobrobytu i oczekujących coraz więcej od przestrzeni, w których wykonują swoją pracę. Poza tak oczywistymi kwestiami, jak lokalizacja, wygoda dojazdu do biura i jego ergonomia, pracownicy coraz większą wagę przywiązują do kwestii estetycznych, a także do odpowiedniego zaplecza gastronomiczno-socjalnego kompleksów biurowych. Jest to poniekąd słuszne i powoduje podniesienie jakości nie tylko aranżowanych powierzchni, ale także samej architektury biurowej. Odpowiedzenie na potrzeby najmłodszego pokolenia pracowników jest nieuniknione.

Na koniec dajmy ponieść się fantazji, ale opartej o analizy i przewidywania… Jak będą wyglądać biura przyszłości? Za 10 lub 15 lat?

Myślę, że zmieniający się na korzyść pracowników rynek wpłynie wyraźnie na biura głównie w zakresie trybu pracy oraz jakości samych biur. Podejrzewam, że opcjonalne aktualnie udogodnienia systematycznie stawać będą się normą. Od strony designu prawdopodobnie biura staną się wyznacznikiem trendów w stopniu jeszcze większym niż aktualnie. Spoglądając na problem z innej strony – szybki postęp technologiczny pozwala nam na coraz efektywniejsze optymalizowanie wymagań energetycznych budynków oraz powierzchni biurowych i sądzę, że taki trend się utrzyma, a zrównoważony rozwój stanie się jedną z najważniejszych kwestii poruszanych przy projektowaniu obiektów biurowych.